|| yatkṛte madanenānṛjuhā⸤vatāṃ devayoṣid dadhre sa sumālī nāma daityas tām arisenāṃ juhāva yuddhāyāhūtavā⸤n_ anṛjur vakraḥ hāvaś ceṣṭāviśeṣaḥ

tato surāṇām antaṃ vidyādharagaṇe atati ga⸤cchati sati sa sumālī tām eva nānā bahuvidham airirac cikṣe¯¯mati sambandhaḥ | ītī⸤nām upadravāṇāṃ tottā vyathako vināśaka ityarthaḥ | atra kartari ceti ṣaṣṭhīsamāsa⸤pratiṣedho na bhavati janikartuḫ prakṛtir ity anena tadanitvatasya jñāpitatvāt_ atī⸤nānā inasya prabhorano ratham atikrāntaḥ svāmiratham atikramya paramparan_ nataṃ ragā ⸤nūno navo nā puruṣo na kiṃ tarhi purāṇaḥ susāṃsaḥ suṣṭhu sahāṃsābhyāṃ vartate balavā⸤n ityarthaḥ asusāsāsiḥ asusau prāṇāntakāriṇāv āsaśṃ śarāsanam asiś ca ya⸤sya sa irā bhūs tayā rorā daridrā arayo yasya tenaivāhṛtatvāt_ nūna iti no ādeśo ⸤nastanakhāś ca prabhayā iti sādhuś eairirad iti īragatāv ity asya curādiṇijantasya ⸤luṅi rūpam_ atrottaratra ca vyākhyāntaraṃ kvacit saṃbhaved api na kṛtaṃ kliṣṭatvād grantha⸤gauravabhayāc ca

smārais sudṛḍhair amarṣibhis sapatnair nikṛttāś chinnāḥ | samantapañcakaṃ ⸤kṣettram_ tatpakṣe tu ripukaṇṭhā rāmarṣiṇā kṛttāḥ seti ca pṛthakpadenorvī viśeṣyate

⸤tena sumālinā samare kenāghāniṣata sarve nihatāḥ bhagnāẖ ketuś chattraṃ patākā ca ⸤yasyās tathāvidhayā ca tatsenayā ca ^^kayā tucchattrapatākā dhṛtā na kayācit_ sarvaiva pracuralaL⸤jjābhūd ityarthaḥ | aghāniṣateti hanter luṅi ciṇvadbhāvaḥ | iḍāgamaś ca

aneka i⸤ti pratyekaṃ ripūṇāṃ saṃrambheṇa praharaṇāt_

aibhaṃ kaṭaṃ gajagaṇḍaṃ bhedenaāvasāya ⸤pralayaṃ nītvā kayā senayā nāroci sarvayaiva śobhitam_ navasāyakaṭaṅkayā ⸤navaśaraśobhayā

vyatijaghnuḥ parasparaṃ jaḍhruḥ | itaretarānyopadāc ceti ka=rmavya⸤tihāre taṅabhāvaḥ

ye dantino niścitam eva rasāṃ ... bhuvaṃ viṣāṇamusulair abhindan_ ⸤vidārayām āsuḥ | tair gajā daityasambandhinām urasāṃ pīvaratvaṃ ke nābhinandanti sma ⸤sarva evābhyanandan_ kṣitivattadbhede pāṭanābhāvāt_ kecit pādābhyāsānurodhena ⸤nābhinann iti paṭhanti tat tu na yuktam_ luṅi nākāralopasyālākṣāṇikatvāt_

⸤nairguṇyam akiṃcitkaratvam āśrayoa^to^ gajasya kenacid vīreṇāntadapratyajñāyi danta⸤śunyo yam iti pratijñā kṛtā | anyathā kathaṃ yudhyeta piver iva yathā pivādeśasya la⸤kṣye guṇābhāvaṃ bhajato dantatā akārāntatā prāṇininā pratijñātā anyathā hi la⸤ghūpadhatvād guṇas syāt_

amitaṃ sthūlam_ varaṃ cotkṛṣṭaṃ kalevaraṃ śarīraṃ śivābhir amanā⸤k_ cakale saṃkhyātam_ kalaśabdasaṃkhyānayor asthiśeṣatvaṃ gamitaṃ cādṛśyata māṃ⸤sārthitayā vicāritam_

śrīvṛkṣaḥ kharjūrī cāvartaviśeṣau anyatra śrīvṛkṣo bi⸤lvaḥ kharjūrī ca taruviśeṣaḥ paryāptā varṇaṭavarṇās tilakabhedā yasya tādṛ⸤k kaṃ śiro yeṣām_ vaṭaś ca nyagrodhaḥ varṇakāś candanataravaḥ

mānavatāṃ śūrāṇāṃ ra⸤bhaso bhilāṣaḥ tasmāt tayā nākaśristri^^yā bhāvitam_ śritotkaṇṭhitayā sthitam_ ⸤lyablope pañcamī tasyāś ca tadabhisaraṇodyatāyā raṇadhūlyā triyāmā rātrir ā⸤dadhe kṛtā tayeti vā hetutṛtīyā aham anayā vṛto ham anayā vṛta iti yas ta⸤d dhetukas teṣāṃ raṇas taddhūlyetyarthaḥ navena stutyā tāntayā khinnayā śūrāṇāṃ punaḫ pu⸤naś cāṭukaraṇāt_

sīmantayāmāsa dvidhākarot_

jayāvāptiṃ kāṃkṣanti ye ⸤rayas tān ativismayaācito bahunā garveṇa yukto vinighnaṃs taiś cāribhir abhayaṃ yā⸤citaẖ kāṃ senāṃ kṣiṇoti sma na kāṃcit_

prajñāta¯¯¯tamaḥ^^kṛtalakṣaṇam i ity abhidhānāt_ a⸤nāhataṃ lakṣaṇaṃ dhvajo yasyeti na tu virodhaḥ bhīṣmo śāntanavaḥ cety api tu virodhaḥ

⸤abdeṣu jaladeṣūtkānāṃ mayūrāṇām āgamakṛd asau siṃhanādasamṛddhyābhūt_ tayā sva⸤naśriyāsya cecchayā bhaṭā yoddhuṃ ārāgamayus saṃprāptāḥ | akṛttayā avinaṣṭayā

pra⸤bhaṃjano vāyur api bhāsvān ravir api amaradviṣām iti jāsiniprahaṇeti ṣaṣṭhī

⸤asau gaṇo līlālasaṃ kṛtvā lalāsa cikrīḍa | sālāṃsas sālatarusamaskandhaḥ L⸤salilasyollolas taraṅgas tadvallolo sir yasya sa suṣṭhūllasatīti sūllasaḫ pra⸤muditaḥ | aṃsalo balavān sāsaḥ sahāsena prāsena dhanuṣā vā vartate asatī ⸤tininditā lālasā vāñchā yeṣāṃ te asallālasā māraṇodyatā ripavas teṣā⸤m asūṃl lunāti yas sa tathoktaḥ

parvāṇy utsavās sandhayaś ca kṣmābhṛto nṛpāḫ parvataāś ca ka⸤ṭakas skandhāvāro nitambaś ca surakuṃjaras suraśreṣṭhaḥ devagajaś ca pūrvatra vṛndā⸤rakanāgakuṃjaraiḫ pūjyamānam iti samāsaḥ

sādino gajāśvārohāḥ teṣāṃ tāno ⸤vistīrṇatānāsti yasyāṃ tādṛśī sā senā tena gaṇena sāditā avasādaṃ nītā ⸤sahasā ca ditā khaṇḍitā do avakhaṇḍane rabhasāt saṃyugamitā gamitā

anye⸤ṣu viṣayeṣuv anakhgho nirdoṣo khaṃḍito vā na2khagha1ś ca nyāyo vīravrataṃ yasyā ātataṃ ca tāma⸤saṃ krodhaṃ yayā tādṛśī yā matā jñātā sā nīlavajrākhyasya daityasya senā tīkṣṇavartmabhi⸤ẖ khaṇḍḍgair ākīrṇā āśu tvaritam āsīt_ bhogino pi tīkṣṇavartmāno dṛṣṭiviṣāḥ tīkṣṇaṃ ⸤viṣaṃ vartmany apāṅgadeśe yeṣām iti kṛtvā sārā prakṛṣṭā ābhā yasyāḥ śubha ārāsa⸤ś śabdo yasyās sāratā sāvaṣṭambhatvaṃ smasmatāhaṅkāras tayo rasā bhūmis tama eva mātā⸤masaṃ prajñāditvād aṇ_

viluptajyākaḥ chinnamaurvīkaḥ | indraḥ svāmī yasyās tādṛśīṃ ⸤tāṃ senāṃ sa gaṇo vadhīd avadhanataḥ | ekāgratayā avadhair vā ahatair vānataḫ praṇataḥ ⸤kānrtāntikā gaṇakāḥ prakriyā śailī tatra jyā grahāṇām asphuṭānāṃ jīveti pra⸤siddhā sphuṭīkaraṇayuktiḥ kendraṃ madhyamandabhedena dvividhaḥ mcā°vya°lyamāno grahaḥ ya⸤thā caitat tathā tacchāstrād evāvagantavyam_ atra pakṣe aviluptety akārapraśleṣaḥ

nandi⸤no dṛśo sṛgraktaṃ tenaiva lohitā babhūvuḥ yasya tādṛśo nīlavajrajātīyo nāsṛgāla⸤ḫ pratibhāty api tu sṛgāla eva palāyamānatvāt_

śailādir nandī tasyobhayaṃ balaṃ sau⸤ṣṭhavarūpaṃ senākhyaṃ ca dhuryatayā uru prabhūtasm āścaryakaraṃ yasmād āsta tena kāraṇena ⸤divyā yatayo devarṣayaḥ khaṃ rurudhuḥ abhayaṃ kṛtvā draṣṭuṃ

kaṭakas sainyaṃ nitambaś ca

praṇa⸤tānām atītidānaṃrūpayā vācā cdikcakraṃ āruru¯tsatāṃ roddhum icchatāṃ teṣāṃ gaṇānāṃ kīrti⸤r utsatām acchinnapravāhatvaṃ yayau yato bhagnadānavaā caāruś ca

¯¯ goṣṭhī

gandharvasenā teja⸤s surārīṇām ahārṣīt_ ata eva nṛjvālā puruṣatejas tadabhidhā nāsti yeṣām_ ⸤ete tejasvinaḫ puruṣā iti na kaścit tānvyavaharatītyarthaḥ yeṣāṃ dhāvatām anṛjvā ⸤kuṭilayā gatyā raṇe sthitir alābhi prāptā

śivasyāpatyaṃ śaivaḥ kumāraḥ śivādiL⸤bhyo ṇ_ sa raṇāganaṃ viveśa ardhacandraś candrakhaṇḍo pi vāhinī gaṅgāpi nāgās sarpā ⸤api viśveṣāṃ samagrāṇāṃ śāvānāṃ śiśūnām īśo vibhur adhidevatā śaiśavaṃ bālya⸤m_ śavānām āaṃśā bhāgās teṣv āśā abhilāṣas tenāveśinas sonmādāḥ śivāvaṃ⸤śās sṛgālīsaṃghā yatra raṇāṅgane viśāṃ vaśī janānāṃ madhye jitendriyaḥ |

⸤asau kumāro ripucamūṃ nighnanyaśo dadhat_ babhāru papau vā ¯i¯asyā eva dheṭ_ ⸤pāne vibhāṣā dheṭkor iti vibhāṣā caṅādeśaḥ tāṃ saṅgrāmabhūmimṛto gataḥ ka⸤ruṇām adadhat_ adhārayan_ tāmasāvṛtaḥ krodhāviṣṭaḥ

tanucchāyaṃ śarīrakā⸤ntir eva timiram_ vibhāṣā senāsureti napuṃsakam_ tārako nāma daityaḥ tārakā⸤ṇi ca jyotīṃṣi

sukumāraḥ tās senā dakṣatayā śastā api sannayodhās savyadhāś ca ⸤mahāsinā vyadhād akarot_ akṣatāśa akhaṃḍitāsthaḥ sannayas sunītiḥ dhāma⸤hāsinā tejasā prahasanaśā¯¯¯ vyadhajapor anupasarga ity ap_

tārakākhya⸤prabhṛtayo daityāḥ

danave dānavānāṃ jananyai śubhadātā śreyasaḥ khaṃḍayitā kumā⸤raḥ saṃgrāmāṅganaṃ gataḥ daityān avasyan_ vyaāpādayan_ taccaraṇājiraṃ navānāṃ sya⸤ndanānāṃ vegena śuśubhe cadanava iti kriyāgrahaṇam api kartavyam iti saṃpradāna⸤tā

sa kumāras samīke raṇe tasya ripos sainikānekaśaḫ pratyekaṃ śaṃ sukhena kṣe⸤ptuṃ śaśāṅka camūbhi racitā camūraiś ca mṛgabhedaiś citā vyāptā satī śrīr yeṣāṃ ⸤śaśikeśasya candramauler aṃśakas sutaḥ | aśokā pramuditā kauśikī gau⸤rī yatra samīke śiśur bālaḥ | ata eva śukī krīḍāśukabhṛt_ aśūko durdāntaḥ ⸤kekinām īśo mahāmayūraḥ tasyā kāśas samantād bhrājyamānaḥ kauśikaḥ śa⸤kraḥ sa yathā varṣeṇāvarjayati | mayūraṃ tathāsāv api nijaṃ samarottejanayā ⸤śūkā karuṇā

tasya ṣaṇmukhāni raṇacchayāśobhīni padmānīvādhiṣṭhitavatī śrī⸤s sainikair dṛṣṭā padmāny api ṣaṭcaraṇānām alīnāṃ chāyayā śobhāśīlāni

te ⸤daityās taṃ ripuṃ saṃkhye raṇe purastād agrato jitaṃ manvānās tadīyaiś śarais tepus sa⸤ntaptāḥ jātāḥ | astā jitāḥ | adrayo yatra tādṛśaṃ tejaḫ puṃjitaṃ dhārayantaṃ ādityaṃ ⸤piva so py astādrau puṃjitam eva dhāma dhārayati

sa īśaśiśuḥ kumāraḥ śaraiś śā⸤rā āśā nāma śrīḥ paryantān ārarau jagrāha | śobheanā darśanasya rūpasya śrīr yasya ⸤cakriṇas sarpās tāṃ ...uṃkṣabhuṅktann iti cakribhuṅmayūraḥ tam āśrito dhirūḍho ripuśirāṃsi L⸤śātayan bhindan_ tathā sudarśanaḥ śauricakraṃ tasyeva śrīr yasya so pi cakkraibhujaṃ ⸤haribāhum āśritaḥ śatruśirāṃsi śātayati śūrayati sādhv iti śūrī vikrāntaḥ ⸤sādhukāriṇi ceti ṇiniḥ | aśriyā rorā daridrā aṃśavo yasya sa śaśina⸤m īrayati nyakkarotīti śaśīro rāhus tam aśnātīti śaśīrāśī rāhughātī reśi⸤no hiṃsakāḥ reśṛ hiṃsāyām_ tān api śṛṇoāti hinastīti reśiśīḥ ariśa⸤ḫ pratiripuṃ śaśan_ āplutibhir gacchan_ ariśa iti saṃkhyaikavacanāc ca vīpsāyām ⸤iti śas_ 44 |

45 |

tasya bāṇair āhatā daityā aprāptā gatir gamanaṃ saṃjñā ca cetanā yaiḥ kri⸤yāyogeṇa ca śūnyatāṃ gatā nivyāpārā āsann upasargāḫ prādaya iva te hi kriyāyo⸤gam antareṇa gatisaṃjñāṃ na pratilabhante upasargāḥ kriyāyoge gatiś ceti vacanā⸤t_ upasargavyapadeśaś ca yogyatāvaśāt_ |

sāravān balī kas tasmai spṛhāṃ na cakā⸤ra | sajjātīyāya sujanmane jātyantācchabandhunīti svārthe cchaḥ tasya camūḥ śatrūn atīyā⸤yād aticakkrāma sajjā sannaddhā sāravān_ ninādayuktān_

dānavartibhir dāna⸤vānāṃ gatibhiḥ kṣuṇṇaṃ tadraṇavartma tena | ketumālinā īye gatam iti karmaṇi la⸤kāraḥ tadīye ca samare gajaiś śobhitam_ dānavartibhiḥ madajalapravartanāa⸤śīlair madasthair vā

asau kumāro dvako¯¯kopena gṛhītaśubhaśobhaṣ ṣaṭ ca mukhāni ⸤bibhradgayāsura^m abhijaghānagāma janyāsatayā janye | asyatīti janyāsas tadbhāvena raṇe ⸤nirasitum ityarthaḥ atha ca dhvanitam_ ṣaḍjasya svarasya nyāso yeṣu mukheṣu tāni ta⸤thā tadbhāvenopalakṣitāni mukhāny aṃśuśakān bibhratsauvīrakākhyena grāmarāgeṇopātta⸤śubhaśrīr abhiyayāv iti

taṃ gayāsuraṃ nighnatā tenādayā kṛtā nirdayam eva tam a⸤vadhīd ityarthaḥ | astārātinā nirākṛtadviṣā tatsenayā ca śaravarṣeṇa tamaẖ kṛta⸤m_ tārātinādayā uccair atiśayena nadantyā

sa guhaẖ kair asurair āko ār yuddhabhūme⸤r udasāhi soḍhaḥ kekī mayūra īrako retā yasya nāsti kutsitā kā^rā rabandhana||_ ma⸤katīti vā karmaṇy aṇ_ karakā aśanivarṣaṃ tasya kārakaś śakraḥ tasyārayo daityā⸤s tān rujatīti kvip_ ākekarakair bhayān nimīlitanayanaiḫ piṅgalākṣair vā aro⸤kair niṣprabhaiḥ ruca dīptau taruvistīrṇaṃ kaṃ śiraḥ | ūrū vā yeṣāṃ tais

tārakākhyasya daitya⸤syāntasthitir maraṇam_ tāraṇāṃ ca muktāmaṇīnāṃ kāntā sthitiḥ ramyam avasthānam_ ⸤ojaḫ prabhā

māninā cittenopalakṣitā caṇḍī tāṃ raṇabhuvamitā gatā | gaganavan nāsti L⸤nimā paricchedo yasyāḥ mamatayāhaṅkāreṇa amitā aparicchinnā

tayā nikṛttā ⸤viparyayeṇa ca niviṣṭā grīvā yasya tadbhāvaṃ gato bhaṭas svaṃ pṛṣṭam ivāpaśyat_

⸤bhartuś śivasyāṅke āratayā krīḍitayā anayā saṃgrāmasado gāhi viloḍi⸤tam_ yā śrutir iva ^na^ nābhāt_ śuśubhe | eva śrutir vedas sa...oṅkāro raṇapraveśasama⸤ye pāṭhakāle ca yasyaā tadbhāvenāhīnā sahitā

sā bhagavaty eṇāriṇā siṃhenā ⸤raṇerāṃ samarabhuvaṃ rīṇā śliṣṭā rarāṇa siṃhanādam akarot_ pramāpaṇaṃ hiṃsa⸤naṃ mīñ_ hiṃsāyām anyatra pramā vikrīyāṇāṃ padārthānāṃ paricchedaḥ paṇo mūlyam_ ⸤bhaṭā yodhāḥ svāmigrāhyabhogodgrāhyakāś ca niṣadyā āpaṇāaḥ daṃṣṭrā rathyāpi re⸤ṇunā rorau vegavāhitvād rahitāv ūrū yasya te^na^ arṇorāṇāṃ jaladānāṃ raṇasya ⸤dhvani tasyāraṇiẖ kāraṇaṃ tattulyasiṃhanādetyarthaḥ tathā aṇavaḫ prāṇās teṣām u⸤raṇair hiṃsābhir upalakṣitā rīś śleṣo maittrī rīṅ_ śleṣaṇa iti dhātuṣu keṣāṃci⸤t pāṭhāt_ tām īrayanti kṣipantīti vrīraṇā dānavās teṣām ariṇeti ^^pata||pa...yāsaṃ^^ hiṃsa eva ⸤viśeṣataḥ

sā devī sadṛśātmano yuddhayogyasvabhāvān asurān avetya ¯¯¯jñātvā ¯¯¯ ⸤devānāṃ naur ivābhāvāt_ tayaiva teṣāṃ tato vistāritatvāt_ aritrāsakṛt_ arī⸤ṇāṃ bhayajananī arijatrasya ca dambasyāsakṛt_ kṣepakāraṇaṃ yasyām_ karṇaḥ ⸤śrotraṃ ¯¯ aravā^ravāṇatāṃ nirnirodhaśaratvam_ || vaidhavyādakaṃcuka^... ca sārabhatayā sthairye⸤ṇārahito dhyāsas samarādhiṣṭhānaṃ yasyāḥ sā dhyātā ca satī kṣatasādhvasā bhinnatabhayā ⸤ākhyādhītaṃ cintanam_ sādhubhir apy a¯¯¯sādharmyāṃ na ^dhiyaṃ rāti yā^

suudātto śreṣṭho babhūva bhagavatīkṛtatvā⸤t_

tadīyo rathamardaḥ kṣiter natam asthāvaratām adāt_ natās sthāvarā | adridrumā⸤dayo yasya tadbhāvaṃ dadau sāpi madād anirjitaripur aratā ca krīḍā¯¯¯rahitā ⸤na tasthau—

acchā nirmalā anaghā | akhaṃḍitā | namā bhaktalokā yasyāḥ āyatā unnatā | ⸤āsthāsu viṣaye alpakapratimā na mahājanais sadṛśī samyag āśāpūraṇā⸤t_ śobhanā sthā¯¯¯mno balasyātiprakalpanā yasyāḥ

utpātadeśīyair upadravasa⸤dṛśais

tayā tadāśu tvaritais tam asitimā kṛṣṇatvaṃ dadhre | navo nūtanaḥ kaś ca māna⸤vo manuṣyas tasyās tad asitaṃ rūpoaṃ vīkṣya nāśvaśsiti sma tasya daityanidhananidānatayā ⸤sarva evocchvastaḥ

vajraketur nāma daityaḥ tayāghānīti viśeṣakam_ savyāpasavyau ⸤vāmadakṣiṇau yā satataṃ hatārivargāvadātā ca nirmalā gajamadenānando yaL⸤sya tādṛśena hariṇā siṃhenāsurān yātā tān prati dhāvitā na sundarān_ durnirīkṣā⸤n_ asravatā gajarudhiraliptena atra prathamārdhād dvitīyārdham ekaikenākṣa⸤reṇāntaritaṃ nirgacchatīti samaṃjaso yaṃ bandhaḥ |

amitā yudhā balaṃhalapraharaṇā ⸤sā ripuraṇe māyārūpā mūrtīr asrākṣīn nirmitavatī ripusenā ca tayā yudhā yuddhe⸤na damitā satī sāsrākṣī savāṣpanayanā kṛtā

sā caṇḍī seśāsu salokapā⸤lāsusv āśāsu dikṣu śaṃ sukhena pramathān_ śaśāsa vyāpārayat_ sāśīrāśiṣāṃ ⸤padam_ saśaṃsā stutiyuktā śiśuṣūḥ | jalavatsalā sāśā jayābhilāṣiṇa⸤s tān syaty antaṃ nayatīti sāśasā āśu śīghram_ śaśīśaṃ haraṃ śīyate gacchatī⸤ti śaśīśa^śat_ sāṃśur bhāsvarā śaśān mṛgān_ śaśati plutibhir gacchatīti śaśaśāśī ⸤siṃhas taṃ sūyati prerayati yā sā

tathā paṃcatāṃ maraṇam api

svassado devāḥ teṣāṃ ⸤sā samaraṃe nityam eva dha¯¯¯nāyate sarvasvamayāśā __​_​ tārā saṃsārottārakāriṇī ⸤tena kāraṇenādynyāsauāṃ devatānām ārādhanārthaṃ te matiṃ na vidadhuḥ

vīthīmārgamaṃḍalā⸤ni yuddhaśāstroktās saṃcāraviśeṣāḥ | ākāśoe tu vīthī | surasaritpravāhaḥ mārga⸤s sūryasya panthā dakṣiṇottaralakṣaṇaḥ | maṇḍalaṃ raviśaśinor bimbam ābhogo vā

⸤dantasya kośāḫ pratimā tat am anaṅgadaṃ kaṭakaśūnyaṃ gajo vahan_ pariṇaman_ ⸤dantaprahārān dadan_t_ antakaś ca dviṣām ārād aśamana^m aprativi¯dheyam_ ¯ ⸤vyādhim akarot_

caturaśrā _ manoharā ca

caṃdyās siṃhasya tanur aribhir jaghne tāḍitā ⸤saruñjitaravā siṃhanādayuktā surāś cārisainyāni saṃruji savyathāni vida⸤dhuḥ taravāribhiḥ khaḍgais

tatpuruṣa itve tasyāḥ sambandhini pauruṣe sati yodhā vispa⸤ṣṭadvandvatāṃ prakaṭaṃ kalahatvaṃ yayuḥ | tatpuruṣaś ca samāso dvandvatvaṃ pratipadyata iti ⸤viruddham_ ||

āsu soenāsu madhye ā^32 rāhave sā kupyanty adīpiṣṭa śuśubhe tasyāś ca khaḍge ⸤sādī hayārohaśivaś śriyam āhave dadarśa | piṣṭāsuḫ pareṣāṃ visaritaprāṇaḥ |

sā bhū⸤bhṛtasutā pārvatī raṇe tāsu pṛtanāsu dānavān kiṃ na na yātā niścitam eva yā⸤tetyarthaḥ sā āsvtimātrāsu ninādaikaparāsu aṅgāni hastyaśvarathapattayas te⸤ṣāṃ parakīyāṇāṃ nāśe rasas saktiḥ tatra tiṣṭhanti yās tāsu tārakābhayottāraṇahe⸤tavas sainyās subhaṭā yāsāṃ tāsu sā tu nānāvidhair anīkānām ānanaiḥ bhāsitā śo⸤bhane ca nyāse vyūharacanāyāṃ caekāaratāḥ tatparā kṛttiś carma saiva vāsas tenopalakṣitāṃ L⸤savāsavena pāpena vartamānā yā attir bhakṣaṇaṃ tatra kṛta āyāsas samantād ya⸤tno yayā ata eva svasthā sukhena tiṣṭhantī sarāśanā kāṃcīyuktā aṅganā kalyā⸤ṇāṅgī aṅgaāt_ kalyāṇa iti nakāro matvarthīyaḥ sutrāmā śakras tena cābhinatinutā ⸤asi...bhā khaḍgaśobhā yasyās sā tathā |

rasas samarahevākaḥ śṛṅgārādiś ca citrai⸤ś citrakāvyavadbhir api śloko yaśāḥ vṛttabandhaś ca sargas sṛṣṭir vicchedasthānaṃ ca

⸤sā raṇābdheḫ pāraṃ yiyāsur sadvairimaṇḍalam iyāyeti sambandhaḥ | aṃśukāny e⸤va sītā¯s sītālakṣitāḫ paṭāḥ te cauopariplavānāṃ vātagatiparijñānāya kriya⸤nte rathā ¯eva plavā uḍupās sāyāsās sopasadyaidravāḥ sahaso yair avasādeaneyair va⸤rtamānāḥ sahāyasair nārācair vartamānāḥ sāsūyāś ca yeyāḥ yātavyāḥ yāsu tādṛ⸤śīṣu pṛtanāsu satīṣu rājitā anumataāś ca _ niṣeddhum aśakyo ravo yasyās sā ⸤tāmasānāṃ pāpaikaratānāṃ kāyān syati paryantaṃ nayati yā sāyakeṣv āse ca ⸤prāse raso yasyās sā ā|dhāa2|raā1|s samārādhanaṃ tasya dharā bhūḥ sāranutā sajjaneai⸤r a bhyaipūjitā | ājiṃ rātīty ājirā saṃgrāmapradā sāsis sakhaḍgā | asūn su⸤ṣṭhu suvati pareṣāṃ prerayati yā sā tathā śobhanaṃ ca yudhyata iti suyut_ saṃgrā⸤manipuṇā rājitetyādiślokasya viparyayeṇa pāṭhe ślokāntaraṃ jāyate ⸤tatrānurasā anukūlahevākā sāraṃ syantīti sārasārasā ripavaḥ tāmaya⸤nti parān khedayantīti tāmā yodhās tatsamūhena nutā śliṣṭaṃ spaṣṭaṃ

mṛdhe raṇe dāmo⸤daraṃ vardhamānam anukurvann ānandenāmodena ca kusumādisaurabheṇa raṃjito yeo na ke⸤nacij jitas sa daityo nāgaṃ gajam ārūḍho vipāṭhaiś ca śarair virasitaḥ ¯¯¯¯ ⸤granthaparamārthe bhramatir bhramaṇaṃ calanaṃ mohaṃ ca

naiṣṭhuryena samo grāvā pāṣāṇo yasyā⸤s sā caṇḍī savājibhiḥ sāśvair api vāsavena ca sahājis saṃgrāmo yeṣāṃ tair aribhi⸤r nāsahyata yataḥ śaktyā samagraā pūrṇā

sādhvasenāvahata āyāsaḥ prayatno yatra tathā kṛ⸤tvā te dviṣas tām abhiyayuḥ tān atra raṇe sā saṃyuātā tamaskāṇḍaṃ timiranikaraḥ kaskā⸤dir ayaṃ śita āsaḥ tīkṣṇaḥ kuntas sa eva ravis tatas trāso yasyās sakāśāt_ avirasa⸤tāñchitā avairasyenāyatā sotsāhetyarthaḥ heti khede vasā asthirasas tasyā a⸤dhvā mārgo sthīny eva taṃ syati vināśayati yā sā

tathā sajjātis sujanmā ekānaṃ⸤śeti bhagavatī nāma sajje vātir ekatra utkarṣo yasyāḥ | aṃnaṃśā samāghātarahiL⸤tā | aśa samāghāte | atha ca satī vyatirekeṇa vidyamānā jātis sāmānyam_ ⸤sā caikā anaṃśā niravayavā sakṛd ekatra nirdeśe py anyatra ta¯¯¯

ijyata ⸤iti yājyo haras tasya jāyayā caṇḍyā yeye yātavye ri¯¯¯ yuyuje abhiyogaẖ kṛtaḥ ⸤jayoe jāyum auṣadham iva yunakti yā tayā yudhi jit_ __​_​ tayā jyāyobhiḫ praśa⸤syatarair yojyā jyāyayā sā ijyayā yā jyayā yāgena __​_​ ajoyathyā jetum aśakya⸤yā

vidhunā tulyamātmānanaṃ dadhatyā vraṇatyānām a¯ghāni ca pāpāni vidhunānayā nyakku⸤rvatyā nayā sapatnasenāghāni nihiatā saṃdohas samūhaḥ

sā dhūmrākhyasya daityasyoda⸤jaāsayat_ hiṃsām akarot_ jāsinipraharaṇeti karmaṇi ṣaṣṭhī parācīnaṃ parāṅmu⸤kham_ aujasvikaḥ tejasvī

vigatena garuḍagāminā hariṇā tejitābhā sa⸤tī sā devy ajite śatrau gavibhūmau nate sati tbhātā śuśubhe sārābhā sudṛḍhaśobhā vi⸤bhā dīptirāsaś śabdaḥ tau vividhau yasyāḥ rājitam age parvate gataṃ gamanaṃ yasyā ā⸤jirā yuddhapradā ca

keṣāṃ natām aurjityaṃ kṣayaṃ nivāsam anayat_ nijagṛhe te⸤ṣām aiśvaryam akarod ityarthaḥ anyeṣām anatānāṃ tu jīvitaṃ kṣayaṃ vināśaṃ nināye⸤ti saṃbandhaḥ

sadā santataṃ tayā nagajayā pārvatyā tadbalaṃ hatam_ sadānaṃ samadaṃ ⸤gajānāṃ yātaṃ gamanaṃ yasyāḥ tayā vīrāṇāṃ vāhinyā caṃ bhrājitam_

akalpaṃ kalpā⸤ntāvadhi | ākalpaś ca veṣaḥ

tāretyādi viśeṣakam_ sā vaiṣṇavī nāma devatā ci⸤treṇa yuddhaviśeṣeṇa parāṃ śobhām asmayā garvaśūnyā satī babhāra yā dviṣatas sakā⸤śāt parāṃci parāṅmukhāni surasainyāni trāyate sma kīdṛśī taranty asmān mumukṣavaś śū⸤rāḥ | ceti bhtāro bhavasamudras taduttāre tarī sūkṣmaḫ plavaḥ tīratarubhis tasyanti tān ādā⸤ya pratipakṣānupakṣayaṃ nayantīti tīratarutasaḥ tasu upakṣaye tādṛśā...m ariīṇāṃm ī⸤...tir upadravas saṃhartṛtvāt_ uttarā udgatavegāḥ arātibhī rāto datto ya urutara⸤s tāraḫ plavanaṃ sa tīritas samāpto yayā yataḥ | ati_ abhi_

anijāś śatravaḥ ^...i teṣā⸤ṣām ā_ kālarātriḥ jānujena javena jalanān_ rūnānalpabalān_ ajījanat_ ⸤janayāmāsa anujananī bhūtānāṃ karuṇāparatvād apareva mātā sāpi janany eva ⸤a¯¯jasyeva janasyaijanaṃ kampaṃnaṃ jānānā paśum iva kampyamānaṃ janaṃ manyamānetya⸤rthaḥ ni_jācājinena carmaṇopalakṣitā

samare brāhmī śriyam āsadat prāpeti vi⸤śeṣakam_ adabhrā prabhūtā anindye ity akārapraśleṣaḥ dakṣāṇāṃ praguṇayodhānāṃ L⸤mānaṃ cchyanti chinantīti dakṣamānacchāḥ tādṛśā__​_​_​_​ḥ sādino yatra = ^bhra=māgatagamānāṃ ^ vistīrṇagatīḥnām āsāda⸤s samantād avasādo yatra ¯¯¯cho che^dane ity asya pacā^āditvād ac_ bhadrā gajaviśeṣās teṣāṃ aśvānāṃ ke⸤tūnāṃ ca smā__​_​lā yatra bhadrāśvaẖ ketumālaś ca parvataviśeṣau

prāṃśavaẖ ketavo dantinas tai⸤ś ca yatra tasmin raṇe śāntatām aprāptāṃ tāṃ ke tudanti sma na kecid avyathayan_ yato ⸤viśikhair vistīrṇāṃ niśāṃ kurvatīm_ śaravarṣeṇa navenācchāditatvāt_

anya⸤theti prasiddhaviparītena prakāreṇa hṛdayāni vidhyatīti hṛdayāvit_ nahi ⸤dhṛtidhṛdhīti kvipi dīrghaḥ |

gīrvāṇās surāḥ tajjanatoā raṇādbhayena diśa⸤s sarataḥ palāyamānān ripūn ālokya tuṣṭā anu ca tadanantaram_ tām aindrīm avasara⸤tas teṣu teṣu prasaṅgeṣu nutām abhyupetietya tuṣṭāva stutavatī

araya eva palāyana⸤paratvena rallā mṛgās tadālīr alam ṛatyarthaṃ sā cairirat_ cikṣepa ralīlolā sa⸤maragoṣṭhīgṛdhnuḥ līlayā lunāti śatrūṃś chinattīti līlālūḥ lrolasya samara⸤syollolair vilāsair lalās savilāsāḥ | arālāś ca eīlyaẖ kṛpāṇikā yāsām_

⸤śikhaṃḍe^na kavarīkalāpena jitā piṃchasya śrīr yayā śaktir āyudhabhedaḥ |

ahno ⸤dinasyāṣṭānām aṃāśānāṃ antare lakṣmīm aṇunā svalpenāpi gaṇasainyena sā ahno⸤ṣṭa sthagitavatī a_śāntareṇunā mahārajaskena

śaṃkhapadmāau ||| nidhiviśeṣāv api

⸤sā tāpadaṃ sthiratarasāraṃ cātrikūulam āpadaṃ nayantī stanābhyāṃ ca natā dviṣatāṃ śi⸤raẖkandukanicayair nāa ^nāraṃsta

tayā ^senayā ^ seā nāe...kṣitā yato yātayā bhayāt palāyitayā ⸤nuttayā preritayā tanu tūṣmṇīṃ nutayā svabandibhis stutayā āttarayair gṛhītave⸤gais surair aśnviṣṭaḫ pāto bhibhavo yasyāḥ senayā svasasvāmikayā ¯¯¯

agni⸤ś ca devatā yasyās sarvatrāgnikalibhyāṃ ḍhag iti ḍhak_

¯kaṭā eva kacchā gahana⸤pradeśāḥ yasyāḥ tādṛgareḥ kariṇām eva sindhūnāṃ ¯¯tatīr adhikaṃ śirasi jale ca ya⸤yā bhinnā tāṃ yāmyām āsādya kṛtapuṃkhaś ca śāstrakuśalo pi saṃhitaśaro vā daityalo⸤ko nānyavattiṣṭa na punar āgataḥ tayaiva hatatvāt_ yādhikaṃ prabhūtaṃ kaṭakasya cchā⸤yayā śuśubhe yamasyeyaṃ yāmyā yamaāc ceti

yāmyā svatayā nijatvena vaivasvatayā⸤tayā yamānusṛtayā bhṛkuṭyā na muktā

airāvataṃ suragajam ārūḍhaḥ sa vidyujji⸤hvo yayau tayā dhiyā satāṃ garhyo nindanīyo yayā śatruṣu vairam evāvataṃso yasya ⸤tadbhāvaṃ dadhau bhūṣaṇam iva vairaṃ dhṛtavān ityarthaḥ

tejasvimaṇḍalaṃ sūryabimbam api L⸤antardhir māraṇam adarśanaṃ ca astā acalā yena

astā āyāso yatas sāa tathā | ⸤samāyeṣu cāpakṣayātinī yā samā sarvatra suravarge samadṛṣṭiḥ | ata eva pa⸤kṣapātinī vā yojyam_ nītipā nayapālinī gaṇarecitaṃ gaṇair aśakyatvā⸤t tyaktaṃ cdainyaṃ yātā pratidhāvitā

maṃḍalaṃ puram api tac cāgameṣu vāruṇyā vṛttam u⸤ktam_

lālitaṃ vidhuta^^ṃm ī^līlataivālātam ulmukaṃ yayā vāruṇyā eīllī kṛpā⸤ṇikā līlābhir lalitṃtā raṃ tamyatvaṃ tayā tatā vistīrṇā tālaiẖ karaghātais tā⸤lataruvad veottālodbhaṭāḥ || tatilabholaāśā tilavattulitā viloḍitā ālulitā ⸤¯¯¯alitā ^ arikarma yuddhaṃ yayā rephalakāraḍakārāṇāṃ ekatvasmaraṇād evam ukta⸤m_

vispaṣṭaṃ sundākhyasya daityasya rasitaṃ yāsu kumudvaty astu sundaryas sitāś ca bha⸤vanti

sābhimānā manasvino raṇāṅgane rejuḥ ṭaṅka āyudhabhedaḥ

vāyavyā vāyur de⸤vatā yasyāḥ vāyyatupitruśaso yat_ vāyave vā hitā vāyavyā bhagavādibhyo yat_ ⸤asyā api maṇḍalavṛttam evoktam_

sā |yaā2|kāa1| ripos senayā soḍhā na kayācit_ ⸤saṃkhyasahas saṅgrāmasahiṣṇuḥ śātaṭaṅkayā tīkṣṇāyudhaviśe¯¯ṣeṇa āśātaṭaṃ ca bā⸤hulyena rundhānayā sthagayantyā

analakāni nalakair alakaiś ca śūnyāni nalakāni ⸤jaṃghāsthīni

svanaśriyā dhvanadbhiś ca yodhais sā vaināyakī garīyasy abhūt_ amā pa⸤ricchedarahitā | yayā svanaśriyā sā devī māyayopalakṣitā sāgare yasyāa ^vadhva ^neḥ ⸤r vai ¯¯krauryam ajayat_

sūcīromābhidhasya daityasya yā camūs tāṃ vaināyakīm abhyayu⸤ṅkta samāskanditavatī sā tayā devyā tatra raṇe āse nirasteti viśeṣakam_ || ⸤asaṃkhyasaṃkhyā gaṇanātītasaṃgrāmā avadbhiḫ paālakair bhaṭaiś ca vṛtā bhāseddhā ⸤prabhayā samṛddhā ^ahātaṃ tananam āsādayati labhate vistīrṇā yā māyaā ntāṃ dayante rakṣa⸤nti ye mahādaityās tais sevitā deṅ_ rakṣaṇe sāsahastatayā saprāsakaratvena ⸤aśāntasārā santatotkarṣā ahitaai _ripubhis saha raṇaḥ tayā yutā yuktā saha⸤sā balena ditāḥ khaṃḍitās senānāṃm ahitavāhinīnām āśā yayā ahitadyutā ⸤śattruśriyā yātānusṛtā avitrastarāsā nirbhayasiṃhanādā addhā niścitam eva ⸤satbhāmaā sakrodhā bhāma krodhe

tasya daityasya senayā samarabhūmer ālīya vinaśya lulā⸤yāyino mahiṣagāmino yamasyālayaṃ bhavanaṃ yaye prayātam_ vikalrṇaiś śarair aji⸤hmagais spaṣṭair diśas sthagayantyā atha ca vikarṇā bhujagā ajihmagā bhavantīti viL⸤rodhāḥ teṣāṃ kuṭilagatitvāt_ līlāyāyibhir yayubhiḥ aśvair ullolā yeyā a⸤bhigamyā yasyām_ lāya ādānam arthād ripūṇāṃ tatra lolayā sābhilāṣayā lāyo ⸤grahaṇaṃ tadvatī gṛhyamāṇā lolūyā ripuviṣayā lavanecchā yasyās tayā lāya ⸤iti lī dravīkaraṇa ity asya caurādikasyāciprayogaḥ

pādapātibhiḫ padātibhiḥ ⸤tato ^vistīrṇo raṇaḥ vavṛtdhe mārutir hanūmān_ tatpakṣe pāśdābhyāṃ pātitat...e^^s toraṇo ye^neti yojyam_

⸤navāś śa¯ktīr vahanto yeaśasā ca citā dānavā yuyudhire yuddham akurvan_ tathā bhītyā ⸤mroecaitās tyaktāḥ vā^yuyudhi samīrapradhāane samare na klāntāḥ

uddāmaveśgair daṇḍair uddā⸤mabhiś co¯¯cchṛṅkha^lair vegadaṇḍaiḥ karibhir yathākramaṃ hatā bheryāas senāś ca puruṣaṃ ¯¯vine^^duḥ

āsurī ⸤pṛtanā nānā bahuvidham ariṃ dhunānā sasāra yayau tarjano ripūṇāṃ bhartsano yo guṇā⸤sphoṭo jyābhighātas tena saha vartamānā dhīrā yodhagaṇā yasyām_ ||

kālikā meghamā⸤lā

dhurasāaṃ āyudhabhedāaḥ tanmayaṃ meghaiś ca utpāṭitair unmuktanīraṃ viyatkarma ripu⸤cakraṃ kartṛbhūtaṃ cakāra nīrandhrasamaya^m avicchinnaniścayaṃ viyat_ vividhaṃ gacchat_

⸤sā vārāhī rarāsa ninādam akarot_ raārāsā atyarthaṃ dīptāḥ tejasvinaḥ rāsṛ dī⸤ptau tais saha vartate yā sārasya balayāsyāram āgamanam asyanti kṣipanti ye teṣāṃ sarā sa⸤ratīti sarā | upasarpikā | arasā nīrāgā sārarā sasaṅgrāmā saha saraiḫ padāti⸤bhir vartamānamānam arisamūho yasyāḥ | āsānāṃ prāsānāṃ | āsāro vegāavad varṣam arā⸤tiṣu ya...syāḥ rāsair nādais sarati yā | rasā bhūmir iva sarvaṃsahatvāt_

mṛdhe raṇe sā cā⸤muṇḍā lokottarayā rucā ruruce sthirājis santataraṇā sā rnāa bhavatīti virodhaḥ ⸤asthnāṃ rājibhis sārā dṛḍheti tu vyākhyāyāṃ na virodhaḥ

taddānavānāṃ sainyaṃ marutāṃ ga⸤ṇaṃ devavargam āsa nicikṣepa tadā ¯¯śivā sṛgālī raṇasyāṅgaṇaṃ sthānam abhajat_ ⸤asamarutā prabhūtataraninādā

rājarājasya vaiśravaṇasyaāstrais sāre raṇe sā se⸤nā śuśubhe āsāro vegavadvarṣam_ || dānāmbu viṣyandata iti karmaṇy aṇ_

kācic ca⸤mūẖ kṛṣṇayā śārvareṇa timireṇārgatayā śriyā | śliṣṭā yudhyamānā ca satī svā⸤minaḥ sakāśād aparṇā apagataṛṇā babhūva gaurīva sāpi pracuraḥ śārvao ¯¯hara⸤sambandhī rāgo yasya tadbhāvena śriyā śliṣṭā aparṇā ca nāmnā

atikrāntaṃ ^^sahasrāṃśor navaṃ dhā⸤ma tejo yeṣāṃ tādṛśā¯¯¯¯n ṛṣīṃs tāpayanti dānavās tair nādīpyata na bhrājitam eva va⸤dhena hiṃsāayāṃ amarṣitāṃ samatsaratvam avaśyam āpnuvanti

yātavo rākṣasā

varam utkṛL⸤ṣṭaṃ tadraṇaṃ pāṃsumayena taramasā nāmoci na muktaṃ yasminn asau khaḍge sthite sa⸤ti śūrajano nāmna ucitamaram atyartham akarot_

uromaṇiḥ lakṣaṇaviśeṣaḥ ⸤kaustubhaś ca puraskāro grataẖ kāaraṇaṃ pūjā ca guravaḥ sthūlā hariś ca guruḥ sarva⸤janapūjyaḥ

anayā nair ṛtyā vidviṣo ripūn āyāsayasām a^cānayāṃ khedayantyā ru⸤runāmno daityasya senā hatā ananyasamā lokātītā samāyā cchadmaprahāri⸤ṇī sayamamyā ya^samīpa ^m ādhiṣṭhitā

dānavā evāhayaḥ tair vinaṣṭaṃ gajair iva te pi dā⸤navāhino madajalabhṛtaḥ || kalāpas sainyasamudāyaḥ piṃchaṃ ca | śikhaṃḍī ⸤nāma ghano mayūraś ca

meghanīlo nāma daityaḥ meghaiś ca nīlaḥ

śarair vyāpti⸤r digantācchādanaṃ śaravyasya ca lakṣyasyāptir upagamaḥ kṛtapuṃkhāḥ śastrāstra⸤kuśalāḥ saṃhitāś ca

aśakras svargo yena cana vyadhāyi nāpi tu kṛta eva sa ⸤daityaḥ krauryaṃ gataḥ sandhānuṣaṃ nādam akarot_ svasainikānāṃ nāśena yaḥ krodha⸤s tadanuṣaṅgāt_

pattrabhaṃgo vāhanaviśeṣaḥ patracchedyaṃ ca

yasya jyā dhanur guṇo na⸤vam apūrvaṃ dhvanitā tena daityena jyāyasy āapi ripucamūr ājer adhvani saṃgrāmamārge ⸤tānavaṃ nītā

balinau bhujau yasya navā āyasābhā yasya balibhuk_ kākaḥ sa ⸤vāyaso na bhavatīti ca virodhaḥ ||

sārāṇāṃ ^^vairiṇāṃ ^ vadhena vāo sya saṃrambho bhūt_ sa iti loko⸤ttaraḥ | asya ca sārāavais saśabdair vallitair dhenava iva senāḥ trastāḥ | ārava ity upa⸤sarge ruva iti ghañ ca na pravṛttaḥ kṛtyaluṭor bahulam iti bāhulakāt_

ane⸤na meghanīlena dviṣas senaiva nāyikā nunnā preritā satī nābhāji no api tu ⸤bhagnā sevitā ceti viśeṣakam_ sahye jetuṃ śakyaḫ parvatabhedaś ca mahībhṛ⸤drājā parvataś ca sāmarthyāt sahya eva anyathā virodhāsaṅgatis syāt_ balabhadro ⸤balena kalyāṇī haladharaś ca | asīrī sādhu khaḍgena prerayati yaḥ | ahala⸤dharaś ca | akūṭātmā nirvyājahṛdayaḥ | aparvatasvabhāvaś ca tuṅgatvaṃ sābhimānatā ⸤samucchrāyaś ca anilaval lolena līlā evollolā vīcayo yasya lolayati ⸤parān palāyayatīti lolī tena | anūnānalena alpena vahnineti rūpakam_ ⸤elyā ca lūnāni dviṣāmānanāny eva tucchatvān nalāni tṛṇaviśeṣā yena ardha⸤candrāś śaraviśeṣā eva nakhāḥ | ardhacandrākhyāś ca nakhā nakhakṣatāni | abhiyo⸤go vaskandas surataṃ ca abhīkena nirbhayena kāminā ca abhājīti bhaṃjaś ca ciL⸤ṇīti nalope kṛte rūpam_

anukṛtaṃ krūrapātam alātam ulmukeaṃ yena tādṛśasya ⸤tatsambandhinaḥ khaḍgasya sādhutā śreṣṭhatvam āsīt_ sā ca bhūś śarabhinnapātālā dhutā ⸤ca kampitāsīt_ pātālam adhastano deśaḥ

prastārapratihārau prasāraṇa__​_​kuṇḍa⸤līkaraṇenaktaṃ hi | āvāhalakṣma hiṅkāraḫ prasavaḥ pratihārakaḥ __​_​_​s sāmabhaktaya i⸤ti kariṇāṃ sāmajatvaṃ sāma_karād utpatteḥ kāraṇaguṇaprakrameṇa kāryo⸤tpattir dṛṣṭā bha¯¯¯ho

tasminn apsarasāṃ dṛṣṭayaḫ patitāḥ | atikrāntāẖ kalā_va⸤ntaḥ kuśalā yena kalāvāṃś candraḥ | atiśayena ca yaẖ kalāvān_ gītacittrādi⸤nipuṇaḥ tatra yoṣitaś cakṣuṣprītim āsādayanti | tigmāṃśuvadvibhā dīptir yasya tā⸤dṛśenāsinā nivibhāsī nitarāṃ vidyotanaśīlaḥ |

anekamukhatā bahūpāyatvaṃ ⸤caturānanatvaṃ ca hater hananasya yugapa^deka^tsamaye ^e=va yugānāṃ ca kṛtādīnāṃ paddhate¯¯ẖ ka⸤rtā vidhāyakaḥ kamalā lakṣmīs tasyā asano pahartā kamalāsanaś ca brahmā

¯_⸤yāya ca vāyusambandhine vayovyayāya śarīranāśāya yo suro¯¯ tacchīlaḥ _śabdaś cā⸤rthe vayasā ca śarīraṃ lakṣyate ayāvyair akutsitaiḥ ¯¯¯yayubhi^^r aśvair yāti ^ tacchīlaḥ avyayāya ⸤niṣpratibandhāya vyeyo viśeṣaṇāti^^vayavī praśastāvayavaḥ^^vayavaḥ

tena saha saṃgrāmārthinī yā ri⸤pusenā raṇājiram āpat_ _ñjasā spaṣṭam evāghāni nihatā udgūḍhaṃ bhra⸤mitam_ ajarā | udāttāś ca manasvino ye pare ripavas teṣām apy ajayā jetum a⸤śakyā aṃjanām agatā vyaktim aprāptā bhayenādṛṣṭigocaratvāt_ nighātāya ri⸤puhataye āgamanaṃ yasyāḥ

saṃyoge kriyāṃ vyāpāraṃ pratyakṣaṇiko rasikaḥ | tā⸤dṛśasyāpyasya krameṇa yugapad vā virodhaẖ kalaho yan nābhavat tac cittram āścaryam_ ⸤kenacid api prakāreṇāmunā saha yoddhuṃ kaścid api na pragalbho bhūd ityarthaḥ | ⸤atha ca virodho dhvanyate akṣaṇikaẖ kālāntarasthāyī tasya kramayaugapadyābhyā⸤m arthakriyāṃ prati virodho nupapattir nābhavad iti bauddhadarśane hi bhāvānām artha⸤kriyākāritvam eva sattvam_ yad āhuḥ yad evārthakriyākāri tad eva paramārtha⸤sad iti tac ca kṣaṇasthitidharmaṇa eva bhāvasyopapadyate | naākṣaṇikasya tasya ¯krama⸤yaugapadyābhyāṃ tadvirodhāt_ tasya hi krameṇa tatkaraṇe __​_​_​ yugapat tataẖ kriyāyāṃ ⸤dvitīyasmin kṣaṇe tadabhāvā¯¯¯ kriyāṃ kurvīteti saṃkṣepaḥ

spaṣṭasaṃghaṭṭā rathā ⸤yeṣāṃ te __​_​dānavanāyakāḥ svāmino yatra tādṛśas samaro bhūt_ athānantaraṃ ko bhramaro ¯¯dānavaāriṇe L⸤...spṛhayat_

tatra vīrabhadre dviṣaẖ kopāveśaṃ cakkruḥ śūratām āpnoti ^tac chīlas tasmin_ ^ ca dānavānāṃ ⸤ca ṛtiṃ gatiṃ nivartayati yas tasmin_

yaś caṇḍīśo bhūītān upaharntum apalāla⸤samānaso nirabhilāṣahṛdayaḥ sa ripusenā dagdhuṃ palālena samā na paśya⸤ti na tṛṇatulyā eva manūute

sa matimāṃs tayā atimānavayā lokātī⸤tayām āyayā camūr avamā adhogatijuṣaś cakkre yayā viśvam api vismaya⸤mayāsīt_

bhogina īśvarās sarpāś ca bhadrā gajaviśeṣāś ca

¯¯¯ṣṭāsu ⸤dikṣu lokān yaśasā raṃjayann ājau na pariśrāntaḥ na vā dhairyā¯¯d avācayo nindyaḥ ⸤āsuram asurasamūhaṃ vāśabdaḥ samuccaye _

yat sainyaṃ ruṣābhyāgatam_ ada e⸤tad duddum upatāpapradaṃ trimūrti ¯¯¯¯ damayāmāsa mūrtitrayadhāraṇād brahma⸤ṇā tulyaḥ ¯¯¯madena^medo yeṣāṃ teṣāṃ dunoti yaḥ | uddāmena ca dāmna āmodena mudaṃ harṣaṃ dadat_ mamādir a⸤ṅkāraā^di^s tāaṃ madhnāti yaḥ adamo nirupaśamaḥ adat_ parān bhakṣayat_

prahlādā⸤khyasya daityasya tadā senācakkraṃ candramasāsevi yuddhāyā¯¯¯ri tato nanta⸤raṃ tad evāse nirastam_

rasād vīrākhyād aśāntenānivṛttena daśā śatṝṇām ava⸤sthās tāsām antena vināśahetunā kalāpinā satūṇīreṇa kalāś cāpno⸤ti yas tena | vitatorasā vistīrṇavakṣasā |

adhikamaṇḍalau sampūrṇabimbau ⸤paribhrājakasya tu karo dhigatakamaṇḍaluḥ | evam ādau copamānopameyayo⸤ś śabdamātreṇāpi sāmyasadbhāvād upamātvaṃ cintyam_

bhagnaprabhāvaraṇaṃ ya⸤sya tādṛśaṃ tad daityacakkram abhūt_ aśvi turagānvitam api sāndraprabhaivāvaraṇaṃ ⸤yasya ^ tad indubimbam aśvitat_ vyadyotiṣṭa śvitā varṇa ity ato dyudbhyo luṅīti lu⸤ṅi parasmaipade puṣādi sūtreṇa cleraṅābhedaḥ

saṃyugasyotkarṣeṇa bhairavair bhīṣa⸤ṇais tridaśānām asurāṇāṃ ca maṇḍalair yudhi diśaḫ pūritāḥ prāvṛṣīvṛtata tu saṃ⸤yugais saṃgatahalāṅgair utkaiś ca rṛṣāabhair dāntair diśa^ḥ āpūryante ravaiḥ ninādaiḥ vṛṣa⸤bhā api tisṛṣu daśāsu śaiśavādikāsv asuraṃ prāṇapradaṃ maṇḍaṃ poṣaṇārtha⸤m ācāmaṃ lānti |

ḍāmarāḥ śūrāḥ | taducitais sainyaiḥ asurādhipāś śriyam āsada⸤n prāpuḥ taiś cāroci tāejitam_ uccair unnata āsāya kṣepaṇārthaṃ daṇḍo yasyās tāṃ tṛ⸤ṇatāṃ kuntajātīyam āyudhaṃ dadhānaiḥ |

amalena kīnāśena yamenāmalakīnāṃ ⸤ca nāśena śūnyām_

tena daityena dviṣāṃ senā navaṃ tāmasaṃ krodhaṃ añjasā spaṣṭaṃ L⸤āveśi praveśitā a^navatām ātmāna^ṃm arakṣatām_ asamañjasā viśarāgaḥ

sa ā⸤mardako gaṇo sya śarabhasya dūramastaṃ kṣiptam atra raṇe śaranikaraṃ bhaīdasya bha⸤yapradasya raṇagajasya totratāṃ ^kṣokhedakaraṇāt pratodatvaṃ gatam astambhīt_ niruddha⸤vān_ tāṃ śattrusenām asyato nirākurvataḥ

harayo śvās siṃhāś ca kūvarī rathaḥ

sa ketu⸤s tasmin samare ripūṇāṃ kṣatim antaike sthitām āsannām avaidajñāsīt_ avācām a⸤dhomukhānāṃ koe vā śivānāmoghā yodham asthitāṃ karaṃkaśeṣatvaṃ prāptaṃ nācāma⸤nti sma sarva eva bubhujire

sa nā puruṣo lalāṭenāṣṭāpadaṃ caturaṅgaphala...ka⸤m anukurvan raṇabhuvam āyatāṃ āgacchatāṃ ripūṇām āyatāṃ dīrghāṃ āpadamasoṣṭa ja⸤nitavān_ tuṅganāsas samunnataghoṇaḥ

sa dhūrjaṭir vāhinyā senayā asurasa⸤mūhaṃ kṛcchrayan parikliśnan na vyaraṃsīt_ durussahatvaṃ śrayan_ durabhibhavaṃ bhaja⸤n_ navaṃ cāhīnāṃ sarpāṇāṃ nyāsaṃ hārādiracanāṃ karoti yaḥ

virūpāṇi vi⸤kṛtāni viṣamāṇi ca kṣveḍā dhvaniviśeṣaḥ kṣveḍaṃ ca viṣam_

sa śaṃbhuraurasasya ⸤sūnoḥ kumārasya ¯¯sīriṇaḥ cerāṃ bhuvaṃ sasāra saṃsārārir bhavocchettā sasārau so⸤tkarṣāv ūrū yasya sūrir vidvān_ ases sāreṇa balena ruṇaddhīti kvip_ sasiraṃ ⸤kaṇṭhanāḍīḫṃ pūrayitvā rāsasūs siṃhanādakṛt_ aram atyartham_

nityas sanātanaḥ ⸤aṃjano nīlapītādirūpeṇa vyaktaḥ | upayujyata ity upayo...gaḥ | sarvopakārī te⸤na ṣagatasamādhir vā tathāvidhena yena śattrus traiṇāny anarmāṇi krīḍāśūnyāni kṛtā⸤ni nayanānyeva tāny api nityamaṃjanasyopayogenānarmāṇyanarmākhyarogarahitāni ⸤kriyante |

saṃharo jaṭābaddhavāsukiḥ sāravāsu ripusenāṣvātatāṃ kirāta⸤tām | avahan pureva yathā | kirātārjunaraṇe kirātatā hiṃsakatvaṃ śavararūpa⸤tā ca na cāndhakakṣayāt kirātārjunayuddham avarakālam iti puravety aṅgasaṅgati⸤ś śaṃkrakyā na kadācid anīdṛśaṃ jagad iti nītyā kirātārjunavirodhasyāpi tataḥ ⸤pūrvam abhinivṛttatvāt_

vahnigarbhasya yā camūs sā tu vibhunā haragajen...eha sa⸤mare ahani divasa eva hatā ata eva hariṇais saha gavi bhūmau vigatā sa⸤mupaviṣṭā sāyāsā sayatnāpi bhuvi bhūmadhye sāraāsā samutkṛṣṭakuntā

īśā⸤no haraḥ | āśānanāni diṅmukhāni viśikhair aniśaṃ santataṃ | nānaśe na vyāptavā⸤n eva laṃghitas spṛṣṭaḥ | śiśunā bālena śaśinā nāsty aṃśunāśo yasya ata eva niśo L⸤rātrer anūnaḥ nānāṃśo bahuvidhāvatāraḥ | nā puruṣaḥ pauruṣavān ityarthaḥ

satī mātrā ⸤sainyādisāmagrī yasya tādṛg acyuto harir yatra maṇḍale ¯¯paro rthas saṃpadyate || ...ya⸤thā niyatam agamyam avaśyaṃ bhavati | kila tasya toraṇopāntam iti || andhako daityaḥ | ⸤andhayatīty andhakaṃ ca gūḍhakriyāpadādi yathā | ātāmrair āmrapadair navodgatair yāma⸤vatīrucitām_ | tām adhunaiva smṛtvā mama hṛdayaṃ dīryate śatadheti

jīvitam eva ⸤dhanaṃ muṣṇantoaṃ ripuṃ sa bhagavāṃñ jaghāna vicittrā aṃsakau skandhabhuvi śobhamālnā ⸤mālā yasya sakusumāś cālakāś cūrṇakuntalā yasya tādṛśaṃ savyaṃ vāmaṃ dehārdhaṃ ⸤bhartā dhārayitvā

īśitā vibhus tā ripūṇāṃ ketumatīs senā śataśas taiś śarair atu⸤tta | vyathayāmāsa | utpātadaśā api ketumatyaḥ aneīkasūcakajyotiṣmatyaḥ | ⸤śātitāśaś śatṝṇāṃ gāghāltitā | manorathaāḥ^^tha ca ^ | atītāśīḥ āśāsyābhāvāt_ śiśuś śī⸤tāṃśur yasya tadbhāvenāt ato vyāptaḥ tottā ripūṇāṃ vyathakaḥ | aśitā yajñādiphala⸤sya bhoktā āśāsvatanti santataṃ gacchantīty āśātaiḥ diṅmukhaprasāribhiḥ śitais tī⸤kṣṇaiḥ

viśikhāvaliś śarapaṅktiḥ | viśikhāsu ca rathyāsu balir upahāraḥ |

tadā bha⸤gavān reje vīryasya padaṃ sthānam_ | samadas sābhimānaḥ sahito hitakārī stuto na⸤yo yasya yatas sākṣānnayaṃ vetti kṣatāmataḥ kṣapitaripuḥ | ataḥ ślokā kvacin mātrā⸤viparivṛttau ślokāntaram utpadyate tasyārthaḥ varyasya prārthanīyasya padam_ tatas sarvaṃ la⸤bhyata ityarthaḥ samaśabdas sarvaparyāyaḥ yathā samarājyaṃ vartata iti samam asti ⸤yeṣāṃ te saminaḥ sarveśvarā daityās tān syati khaṃḍayati yaḥ sahataś ca sahiṣṇoḫ padam_ ⸤sahiḥcurādir ādhṛṣād veti vikalpitaṇickaḥ astas tyaktastana^yo kondhako yena a⸤ndhakasya tatputratvāt_ nayasya vede jñāne sati kṣatāmatir vihiatakubuddhiḥ | athavaivaṃ ⸤viparyayaḥ | īkṣaṇena vanryasya padam_ darśanamātreṇābhīṣṭapradaḥ sāmadaḥ sāmā⸤ni yo rakṣati deṅ_ rakṣaṇe sahatis saha śattruhiṃsayā vartate stutir nayo yaś ca naya⸤vādenokṣitaṃ siktaṃ srutam amṛtaṃ yena saḥ | anayā diśān yad apy atra samabhyūhyāam_ |

⸤ślathaṃ pataccakkram āyudhaṃ yasya tādṛśaṃ vajranāgan dharaṃ yasya ślathaṃ ca cakkraṃ rathāṅgaṃ ya⸤sya tādṛśavegavattvān manassadṛśaṃ ratham akarod iti dhvanitam_

amuṃ bhagavān vajrabāhu⸤ṃm amāyaṃ kṛtveyāya mayākhyasya daityasya māyaivāmayo rogas tadāyāmaṃ mīnāti hi⸤nasti tacchīlaḥ | mīñ_ hiṃsāyāṃ mamamayo haṅkāramayaḥ | amayaḥ | advitīyaḥ L⸤yoeyo yoginām abhigamyaḥ | ameyaā aparicchedyāś ca yamā ahiṃsāsatyāsteyā⸤dayo yogāṅgāni yasyās tayā comayā gauryopalakṣito yeyo vā

veṇīśabdena sama⸤rāt palāyamānasya daityasya strītvaṃ dhvanyate

tasminn īśvare maṇḍalībhiś carati sati ⸤te daityabhaṭās tatra svaḥ bhītāḥ kṛpayā apākṛte tyakte dhyānibhir nidhyāte paraṃbrahmarū⸤patvāt_ nirditāś ca niśśeṣeṇa khaṃḍitā ardino hiṃsakā yena

sa haras triśūle⸤na sūcilomākhyaṃ daityam avadhīt_ śūlasya ca tisraś śākhā iti trayāṇāṃ purāṇāṃ ⸤dāhacihnam eva tat_

vividhānām ādhīnāṃ vadhe dhīvān_ prājñaḥ vidhair api vedhā ⸤sraṣṭā dhavānāṃ puruṣāṇām avadhiḥ tadvyatirekeṇottamasya puruṣasyābhāvāt_ ⸤dhiyaṃ dhāveati deśanābhiś śuddhīkaroti yaḥ | vadhvā vīvadhī dhartā vinā garuḍena vā⸤ti gacchatīti vivo viṣṇus tam evaidhayati mānena vardhayati yaḥ vidhuṃ ca dhatte bibha⸤rti yaḥ =232=

asau haraḥ senāsu sthitaṃ balaṃ jaghāna duṣṭaṃ cyavaṇaṃ ripūṇāṃ pāto ya⸤smāt_ vipulo mahānumātmaje guhe ādaro yasya duścyavanaś śakras sa balāsura⸤ghātī karaṃ pulomajātmajāyāṃ śacyāṃ vigatāduara iti sa virodhaḥ

yaś ca tiṣṭhate | ⸤yuddhāyāgacchate dviṣe kupyann avaktrāsavatāṃ smukhāsavaśūnyatvaṃ tasyaiva cakāra ⸤śiraśchedakara...ṇāt_ sabhāḥ sadīptiḥ asau haras trāsavatāṃ sabhāḥ bhītapariṣa⸤do nyāyānavak_ evaṃ yudhyadhvam iti yuktīr avādīd eva anyathā nyāyānavak_ ⸤yato sau na tiṣṭhate nāpi tu vivādapade nirṇayaṃ karoty eveti stheyākhyāyāṃ taṅ_

⸤yas tuṣārādrir iva rājate taṃ nīlalohitaṃ haraṃ ketubāhor daityasya sainyam apa⸤śyat_ yaś ca prahāramūrchitas sa sarvaṃ nīlalohitaṃ ca paśyati

śgarasya viṣasyā⸤gārāṇi gṛhāṇi ye uragās tair ugramuro vakṣo madhyabhāgaś ca yasya gauryāṃ rāgī vya⸤sanī vatsalāaś ca gaurāś śubhā _aguravas tarubhedā yāsāṃ tathāvidhā girīrāḫ parva⸤tabhuvo gacchati śrayati yaḥ | arer gaur vajra iva himavāṃs tu dviṣo gauḥ tatra palāyyā⸤vasthānād āspadam_ ^ugu^rūn mahato bhaktānāṃ ...rogān rujati yaḥ

nāgā bhujagā gajāś ca ⸤kaṭakāẖ kaṅkaṇāni kaṭakaś ca madhyabhāgaḥ guhaẖ kumāraḥ guhāś ca khadāḥ śira⸤ḫprabhṛtibhir aṅgair dhāraṇāt_ | īśaitāspadam aiśvaryasya sthānaṃ himān īśatāspadaṃ ca

a⸤kṣayo jñānalābho yasyāḥ dhvastā dakṣayajñe analasyābhā yayā

kulāni samūhā ⸤gṛhāś ca satī dharmād ānapetā dhaharmyāṇāṃ ca sthitir yatra rathyā turagā mārgāś ca raṇe kṛtrāntaL⸤sya sannihitatvāt tena na gataṃ viveśitam_

māyayā avasitā jñātā raṇe coṣi⸤tā sthitā taccamū krūratām āyayau asibhis toṣitā hlāditā

navānām arīṇāṃ ⸤damanas tasya rathaḥ śuśubhe śaratkāla iva tatra tu nāsti vāridānāṃ manoratho 'pi

ma⸤mety ahaṅkāras tamasyantīti mamāsā nirabhimānās teṣu samīmāṃsaṃ savicā⸤raṃ bhagavān āsā^māsa sthitavān_ sahomayā somena ca śaśinā vartate yaḥ samāṃse ⸤māṃsale aṃse yasya somaṃ mīnanti soma...mā kratuvighātinas tān asyati ya ⸤asamo lokottaraḥ asimān sakhaḍgaḥ suṣṭhu ca sāma sāntvaṃ vedaṃ vā sūte yaḥ

ma⸤ṇḍalāgraṃ bimbasya koṭir api ekapiṃgalo vaiśravaṇaḥ ekaś ca piṃgalaẖ kaści⸤d anucaraḥ bhāsvān ravir api udgataṃ lāghavaṃ yeṣām_ ullāghaś ca roganirmukti⸤s sa vidyate yasmāt_ ārogyaṃ bhāskarād icched iti ¯¯¯vacanā^...

sa haro nā puruṣottamaḥ tanaye⸤na śobhitaś śauryam abhito vistārayāmāsa sanātanaṃ nityaṃ yaśo yatra tam_

tasya śaṃbhoẖ kā⸤kṣeṇa rūkṣakuṭilayā dṛṣṭyā dṛṣṭair uror daityasya sainikair irā yuddhabhūr aribhi⸤ś cakkrair abhāri pūritā

bhīrorair bhayadaridrair bhābhair nakṣattranibhaiḥ bhareṇerayanti ⸤puarān kṣipanti ye rurur mṛgas tasyaiva capalatayā rīr gatir yeṣām_ ata eva sārū⸤rur abhrābhā meṣair iva śobhā yasyās tāṃ ruciṃ bibhrati ye urū ca mahāntau ūrū ye⸤ṣāṃ taiḥ

kalāpinaḥ tūṇino mayūrāś ca

sajjas sannihitaṣ ṭaṅkaś śobhā ravaś ca | ⸤nādo yeṣām_ tair aribhis saṃkule raṇe śobhanajaṭaṃ tadīyaṃ vapuẖ kariṇā gajā⸤sureṇa karavāribhis siktam_

dānavānām ityādi viśeṣakam_ asya harasya sā ⸤camūr asurair nāsahyata yayā ayaṃ haro jaladhir ivāsurāṇāṃ sainyaṃ bhūyo bahutaraṃ ⸤abhibhūya bhūyaś ca punar bhāyayann abhiyayau saṃmukhaṃ jagāma yo bhūyeyo bhuvā bhū⸤lokena śraddhayābhigamyaḥ | abhayayāyināṃ śaraṇāgatānām ibhyaḥ svāmī ibha⸤m arhatītībhyaḥ daṇḍādibhyo yaḥ | abhībhayaḥ abhiyāḥ ibhena yāti ya abhayaṃ nirbhayaṃ ⸤kṛtvā bhābho nakṣattrakāntiḥ kṣamābhṛtāḫ parvatā api

sa haras saṃgrāmanabhasy āśu tvari⸤tam udaid ujjagāmeti viśeṣakam_ yadīyasenā daityān diśaḥ | avibhramad bhramayā⸤māsa | aśocitā kṛtakāryatvāt_ vibhramayadaśāyāś cocitā ripūunārī yena na kṛtā

hā⸤rdaṃ mūrtam asurādi naiśaṃ ceti triprakāraṃ tamaḥ bhāsvān ravir api so pi lokatrayava⸤rtitvena trividham andhakāraṃ hanti |

daśā^śānāmādeśāḥ pradeśās tān dayate rakṣaty ādeśo L⸤yasya deṅ_ rakṣaṇe śaśidaṃśo rāhus taddaśāśvinau doṣau bāhū yasya śaśadaṃśā vā vyā⸤ghrādayaḥ deaśīā dāaṃtauā | upadeṣṭā vā śaṃdadat_ śreyaskaraḥ udaṃśuṃ śaśinaṃ daya⸤te rakṣati yaḥ śadī yodhavān_ | śīyrante parān avasādayantīti śatdā yodhāḥ

yuga⸤pat_ hatiḥ tāḍanaṃ yāsām_ yugānāṃ ca kṛtādīnāṃ paddhatīvyavasthāḥ

tasya daityasya śarā⸤s tam īśaṃ bhagavantaṃ pidadhur asthagayan_ kāṃcanair oucitās samavetāḥ uca samavā⸤ye cchāyayā ca citā vyāptās tamīśaṃkāṃ niśāṃbhrāntiṃ na no ccakkraḥ akurvann eva

tasya ⸤sambandhināṃ pra^ti^yoginām arīṇāṃ sainyena nākavadācaritam_ ravaier yātaṃ gamanaṃ ⸤yatra

sa tu haraḥ śatros sakāśād āgatāṃ śaravṛṣṭiṃ viṣehe soḍhavān_ tāmitaḥ ⸤krodhitaḥ mitāṃ hrasva ity atra vety anuvṛtter atra tena hrasvābhāvaḥ yāṃ divā tāṃ śaravṛṣṭi⸤mito smād areḫ prāptāṃ viṣehe iti yojanā saviṣe ^sa^kālakūṭoe hetutayā trijaga⸤tkāraṇatvena hetunā amito paricchinnaḥ

ghanāghano vivarṣur meghaḥ pṛṣaṭkā binda⸤vo pi uktaṃ ca pṛṣaṭkabindupṛṣatāḫ pumāṃso vipruṣas striya iti rājahaṃsā rāje⸤ndrā haṃsabhedāś ca |

anena vibhunā guptāpi | haraivāhinī vāsavasenā svaketunāmnā ⸤surāriṇā daityena vegenāgatyāse nirasteti viśeṣakam_ nā^nāgnā^nugena digamba⸤rasahāyena anūnāgnir bahalavahnir gor vilocanaṃ yasya anu paścādgānino gāya⸤nā yasya

nagasya kailāsasya nagāyā vā gauryāḥ | inena svāminā nūnaṃ niścitaṃ nāgā⸤n gajān_ gaganaṃ gāṃ bhuvaṃ nagān girīn_ agāṃś ca tarūn_ śaraiḫ pūrayatā

kutra senā ni⸤rastā āha _ha māraṇena vartate yat_ asamaś ca grāsaḥ pareṣāṃ kavalīkaraṇaṃ ⸤yatra asamānaṃ ca lokottaraṃ yat_ tādṛśe raṇe senā ca samagrā sakalā | asa⸤mā ananyasadṛśī samānāś cāhaṃkāriṇa ibhā yasyāḥ | ariṇā cakkreṇa bhāsu⸤rā ca bhāsuram ari cakkraṃ vā yasya surāreḥ

sa suketur anenānaṅgaketunā smaradhvaṃ⸤sakena hareṇa nā pauruṣavān api | ādau prathamam eva na nunude na raṇe praviṣṭa⸤mātra eva nirākṛtaḥ ādinā pradhānena | adīneṣu śūreṣu nodo nivasanaṃ yasya ni⸤nādedānena hetunā ūnena rahitena nityatvāt_ nādinā nādavatā nūnaṃ niścitaṃ | nānāvi⸤dhamodanaṃ viśvātmakamatti tacchīlaḥ bhagavatas saṃhāraka=yugmaṃ=tvāt_

suparvaṇo daityasya ⸤vāhinī senā tena sāyakānāṃ samūhaiḫ pratisrotaḫ pratīpaṃ nītā timiraṃ tamo dīpti⸤matvād aśnanti ye taiḥ visphurantaḥ kūle nikaṭe kuṃjarā yasyāḥ tādṛgājir yasyāḥ viL⸤sphurantyaḥ kūleṣu kuṃjānāṃ rājayo yasyāḥ tādṛśī ca vāhinī nadī timīnāṃ rā⸤śibhir upalakṣitaiś śarasy āmbhasaḫ pravāhaiḫ pratisroto parasyāḥ sravantyāḫ pravāhaṃ ⸤nīyate

sa haras sabhāsu nākaṃ raṃjayan_ jayaṃś ca taṃ śdainyaṃ jaghāna vinighna...⸤ntaṃ tāḍayantam_ bhāsuraṃ dīptaṃ ākampivigrahaṃ bhayena calaśarīram_

sa haras ta⸤sya daityasya bhaṭān_ jujūre jaghāna jūrī hiṃsāgatyoḥ saha cchedena krameṇaiva tu ⸤mānaṃ ś...īrṣaṃ śiro yasya tādṛśam ariṃ kurvan koṭṭaprākāram iva tatra tu sacchedā⸤ni bhaṅgīyuktāny aśvatthapattrākārāṇi kramaśīrṣakāni yuddhasthānāni kriya⸤nte | yad uktaṃ kramaśīrṣakaiś cāśvatthapattrasaṃsthānair ekārāntair ācitāgram iti ⸤kauṭilyas tu murujakaiẖ kapiśīrṣakaiś cācitāgram iti bruvāṇas tāni kapi⸤śīrṣakāṇīti manyate rājarājasya dhaneśasyājau rorujām atyarthaṃ vyathakatvam ⸤arjayanti ye tān api rujanti ye pravīratarās tān krajan_ sa ca rarāja ^teo^ja⸤ś ca vīryam arer ārjijat_ avajahāra ruror daityasyor jaṃ balaṃ jvarati bhaṇaktīti ⸤kvip_ jvaratvarasṛvyavimavām iti saṃprasāraṇadvayam_ ajo nityaḥ urur mayugmaṃ ||⸤hān_

tasya harasya senāyāḫ prahaṇanaiḥ prahārair daityānāṃ cetohāri^ṇī vi cittaharaṃ kṛ⸤tibhiś ca yuddhakuśalair yuktaṃ yuddham āsīt_ suratam iva tad api kartarīprabhṛtibhi⸤r āghātaiś cetohāri sundaram_ sītkṛti^bhiś ca sītkārais sahitam_

sa haro heter āyu⸤dhasyāśritaḥprāntād udgacchantyā jvālayā hetubhūtayā bhayānakayā surāṇāṃ sabha⸤yā parṣadā kayā nāśritaḥ śattrubhayād iti viśeṣakam_

pratyastraiḫ pratipakṣā⸤yudhaiḥ rśastraiś ca yudhyatoe yaḥ

hārī ruciro hārāhir yasya aṃhohiḥ pāpapradhāno vṛttrāsu⸤raḥ tasya rāhor grasanapravṛttasya harer indrasya raṃhorihā vegenārin hatavān_ hara⸤harā sādhuvādas tasyāra āgamanaṃ yatra tathākṛtvā haāhantītiy āhas tā^...ḍakaḥ | anyeṣv a⸤pi dṛśyata iti ḍaḥ rūruhāv atyarthaṃ rohantau prasarantāu ūruruhau jaṃghākāṇḍe yasya ⸤sa | ahahīti vismaye

krūraṃ niṣkṛpaṃ balaṃ sainyam_ akrūrākhyaḥ ca vṛṣṇiḥ balo ⸤haladharaḥ śauryeṇa śauriṇā ca kṛṣṇenācitāṃ vyāptām_

sa śivaś śuśubhe | samān a⸤khilān mānagajān āmṛdnāti yaḥ samadāḥ sābhimānā^s tā^n asyati yaḥ nagajā¯nato gau⸤rīpriyaḥ parāmarṣo bādhaḥ pareṣām āma^yorṣo^ vyādhiḥ

dānavā rudrasya darād bhītyā me⸤ror darīr ādadire jagṛhuḥ durdārā vidārayitum aśakyā dordravo bhujataravas teṣāL⸤m udareṇa kurpareṇa duvanti ye ¯¯¯ duddā upatāpapradā ye rayaḥ teṣāṃ rodaṃ ro⸤danaṃ rānti dadati ^veye^ | =yugmaṃ=

sa haraẖ kailāsādrir iva śuśubhe vāme dakṣiṇe ca bhāge ti⸤ṣṭhati na yat tena cakṣuṣā dviṣo dahan_ avāmo nukūlo dakṣiṇasthas sārathir ya⸤sya tādṛśena rathena bhraman_

savasau vasvākhyasurasahite valibhaḥ trivalīsanā⸤thaḥ | aumīa umāsaṃbandhī bhāgo yasya tundivalivaṭer bhaḥ balinaś ca bhaumā ma⸤hī gṛhoā yasmin_ arko raviḥ | arkāś ca sphaṭikāḥ =^yugmaṃ=^

sā ca kṣmā kṣitir gaṇānā⸤m apakṣayo yatra tādṛśi raṇe cakṣmāye dudhuve kṣmīyī vidhūnane sthāvarāṇām apy a⸤viratātiśayena bhīr yasyām_ kṣapaṇaṃ gaṇānāṃ hiṃsanam evāgo daityānām apa⸤rādhas tena yā gaṇānāṃ bhītis tayā tāre virāve tiṣṭhati yā tasatyaṅṅantītyarthaḥ =yugmaṃ=

⸤yo yudhi raṇe yodhyaṃ ripum adhyayīoyudhat_ adhikaṃ yodhayāmāsa sa haraś śarair labdha⸤śarabhākhyaprāṇicchāyam iva viyanmārgam akarod iti viśeṣakam_ viga⸤tasya dhūmasyāśleṣeṇa dhūmābhāvena śobhate yo ^na...itrālocanā^gnis tena vidhoś śaśinaḥ u⸤māyāś cāśleṣeṇa śobhate yat tena ca vapuṣā śobhitaḥ | āyudhena jīvanty āyudhīyā ⸤yodhā āyudhāccha...āsḥ te yeyā abhigamyā yasyām_ dhyeyair brahmādibhir apy ādhyeyaḥ ⸤utkaṇṭhayā smāa¯¯rtavyaḥ dhiyā ādhidhūḥ manorogadalanaḥ yodhānādhatte tatra tatra nive⸤śayati yaḥ dhayatīti dhayaḥ śatṝṇāṃ yaśasaḫ pātā dhāvyayyayā samidhām ādhānamantre⸤ṇādheyaḥ | āmantraṇīyaḥ |||

aṅke āropitā āpad yeṣāṃ tādṛśāṃs tān asurāṃs tasmi⸤n kurvati sati yodhais tadīyasya dhanuṣaḥ kroeṅkāro pi nāsahyata tāpapradatvāt_ vairiṇāṃ ⸤canakkre hiṃsake

saṃprahāretyādi viśeṣakam_ yo vibhuẖ kayā raṇabhuvā kam andha⸤kabhaṭaṃ yogaṃ na nināya sarvam evāvanau nyapātayat_ sarveṣāṃ bhūtebhya utpatteḥ a⸤nte ca teṣv eva layād bhūmivardhanatvam_ kukākavaẖ kutsitā dhvanavayaḥ kāyāś śarīrā⸤ṇi tānayanti ye kākībhis sahitāḥ kākaukā vāyasasamūhāḥ teṣāṃ kāko ⸤laulyam_ yasyām_ kai śabda ity asya kākāḥ kaka laulya ity asya kākaḥ kokate ⸤māṃsādi aśitum_ ādatta iti kukaḥ sa ekaikaḥ śivāvāyasādir yasyām_ ⸤kuka vṛka ādāne vibhus tu kakate vaśyaṃ kākī samaralampaṭaḥ kaka laulye kā⸤ka īṣacdakati kuṭilaṃ gacchati yo nirbhayatvāt_ īṣadartha iti koẖ kādeśaḥ nā⸤sti kaṃ śiro yeṣāṃ te akāś śiraś chinnāḥ varākatvāt kākā iva kākā ripavo yasyām_ L⸤nāgān i...bhān vidārayati yaḥ īreṇa ca ripūṇāṃ kṣepeṇa citā vyāptā sthitir yasya ⸤himavāṃs tu nāgaiḫ puṃnāgatarubhiḥ vidārībhiś cea liatābhedaiẖ kṛtāvasthānaḥ

sa ⸤haraḫ papau svasainyaṃ rarakṣa sāsās saśarāsṛnāḥ | ava¯¯¯tyādinakārasyopa⸤dhāyāś ca saṃprasāraṇam_ sāsānāsūnasyantīti kvip_ teṣāṃ yodharakṣāvighā⸤tināṃ daityānāṃ suṣṭhupipāsāṃ nijasainyaṃ rakṣitum icchām osate bādhete tacchīla⸤_mī vibādhate syati śatrūn antaṃ nayatīti sa anyeṣv api dṛśyata iti ḍaḥ | api⸤pāsaḥ kutṛṣṇārahitas sapāpāṃś ca suvati prerayati yaḥ saha pāaṃsena śattrunāśe⸤na vartamāna āsaḥ kunto yasya pasi nāśane asibhiḫ pānti ye tān_ apāsyati ⸤nyak karoti yaḥ sahopāsayā bhaktajanasevayā vartate yas supāt_ lalita⸤caraṇaḥ saṃkhyāsupūrvasyety akāralopaḥ

satpuṃkhā vibhinnahṛdayāś ca mārgaṇāḥ | ⸤asayas tu dṛḍhamuṣṭayaḥ cchinnakaṇṭhāś ca

śaṃbhuś śivaḫ param atyarthaṃ bhūter bhasmano ⸤dhāma cchāyām asevata kṛto hataḥ kāmas smaro yena kṛñ_ hiṃsāyām_ gor vṛṣa⸤bhasya bhartā svāmī savī yajñavān_ yajamānamūrtitvāt_ kamalasya mṛgasyā^nam ā^spa⸤daṃ śaśī sa rūūḍho yena dvitīyaś śaṃbhur iva śaṃbhur acyuto brahmā ca tatrācyutaḥ kṛta⸤kaṃ kṛtrimaṃ narasiṃhādikṛttrimarūpam a...i...ma...ti ^^gacchati^ yaḥ | ama gatyādiṣu gor bhuvo bhartā dhā⸤rayatā ¯¯¯¯ sa bhuvas saṃsārasya ...atiḫ parirakṣā tasyā dhāma sthānam_ paraṃ cotkṛ⸤ṣṭaṃ bhajate brahmā tu kṛtakāmas sampāditamanorathaḥ | gor vāco bhartā poṣakaḥ sa i⸤ti lokātītaḥ vibhir haṃsai rūḍhaṃ kamalaṃ nalinam evāsanaṃ yasya saḥ | bhūmter utpa⸤tter vdhāsma viṣayaḥ kāraṇam_

asau vāsavas savāasau vasusahite raṇe senāsu ⸤śauryāṇy eva śikharāṇi cicchedeti viśeṣakam_ śambena varjajrena rājitaṃ śa⸤mbarākhyena daityenājitam aparābhūtam_ kāmenaiva śambarasya jitatvāt_ vāasairvā⸤savaṃ pānaṃ sevante ye sṛgālās tais saha vartamānāsu sāsāś ca saśarāsanā ā⸤vāsā gṛhāṇi yāsu senāsu sva...syātmana idaṃ sauvaṃ nijaṃ sainyādi tatpraśastam asyā⸤sti || suvāsasī aṃse yasya sarvān kratūn āsevate yaḥ

kabandhāc chiraś chinnās tatsaṃba⸤ndhinyā mūrtyā asamai recakair maṇḍalībhramaṇair nṛttam_ kaiś ca samare kā śara⸤paṃktir vandhyā niṣphalā kṣiptā

__​_​_​ jino buddha iva so pi rūpavedanāsaṃjñāsaṃ⸤skāravijñānalakṣaṇaṃ skandhaṃ saṃsāraduẖkhaṃ jitavān_ vajrasyāsanaṃ kṣepaḥ vajrāsanaṃ L⸤cāsanabhedaḥ kṣamādharāḫ parvatāḥ kṣamāvantaś ca ārād dūrāt_ mārān iti pāṭhe ska⸤ndhakarṭṛkā mārā māraṇāni tathā skandhaś ca māraś ca kāmas tān ajayad iti yo⸤jyam_

athānantaram aśaniprabho daityaḥ krodhād abhyait_ abhyāyayau yasya ripunārī ⸤kāṃcyā raveṇa sanāthatvam āgataṃ jaghanaṃ dadhu_ṣī pūrvaṃ dhṛtavaty api kāṃ daśāṃ ⸤nopayayau tām iti nikṛṣṭām_ yatas sā cīravasanā jaratkarpaṭā abhyāgama⸤rogāḥ =yugmaṃ=

kauśikasyendrasya śauryam evāgnijvālāpaṭalaṃ tatra tena daityena patitam_ ⸤ahir vṛttraḥ nirmṛṣṭas sann utpuṃsito yas sā^ratayā tāpas tejaḫ pratāpo vā tena nirmṛ⸤dhaṃ nirgataraṇaṃ kṛtvā

suketos senā ghanaāghanena śakreṇa na nāghāni hataiva nunna⸤ḫ punraḫ prerito vāhanabhūto ghanānām ogho yena nighā nimitās samārohapari⸤ṇāhā anaghāś cākhaṃḍitā ghanā mattahastino yasyām_ āghnānā tāḍayantī ⸤nunnā parair nirastā ata eva nighnāḫ puaravaśā ye teṣāṃ nauḥ uttārakatvāt_ =^yugmaṃ^...

dānam eva ⸤lakṣma lāñchanaṃ tena saha vartate yā | sadā ¯nalasyāgneḥ kṣmā bhūmiḥ

sa śakro ^...nānāśam a⸤pi tu sanāśaṃ bahulohitaṃ ca prabhūtai rudhirais sahitaṃ śattrum akarot_ paryastāḫ pati⸤tā nānāvidhāḥ śambasya vajrasya hulāḫ prahāraviśeṣā yena

kapardī haraḥ hā⸤lāhale surāsīre hālāhalaṃ ca viṣam_ suketur asuraḥ śobhanaṃ ca cihnaṃ vṛ⸤ṣabhaḥ

saha raktaughasya visreṇām agandhena vartamānaṃ vapur bibhradibhaskandhāc ca ⸤visraṃsī sa suketus tena halinā kṛtāaḥ yasmād adayaṃ kṛtvā sīrakṣato halanirbhi⸤nnaḥ | udayaṃ rakṣatā pālayatā

halī haladharo varāḥ kriyās tanvan devaiḫ puṣpavṛ⸤ṣṭibhir āvarjitāḥ lāṃchitayā lāṃchyanīkṛtayā śriyā yukto harir iva so pi ⸤varāhasya līlābhirāñchitāayā saṃbaddhayā lakṣmyāvalambitaḥ | atra halīti ⸤tananakriyāyāṃ kartā gūḍhaḥ

kāsūś śaktis tayā saha vartamānair yodhais sākaṃ saha ⸤sa kaṃsāsī kaṃsaripuḥ raṇe śaṃkham āpūryākasat_ jagāma kasa gatau ya⸤sya praṇato jano narake ^saritāṃ^ salilāaṃ naivādhāt_ na jātu papau yaś ca narakesaritāṃ ⸤narasiṃhatvam adhād adhārayat_ ^^ na saha vartamāne raṇe asau khaḍgaviṣaya eko ⸤dvitīyaḥ kaṃ samudrajalam evauko gṛhaṃ tena upalakṣitaḥ | akukākusūḥ ⸤kutsitaṃ kākuṃ yo na sūte sāsāsikaḥ sahāsena kuntenāsikā^^ ca vartate |^^

⸤yaḥ bāhavo lambanā eva mukhyasya kāryasyābhāvāl lambanam evaiṣāṃ prayojanam_ L⸤vastutas tu teṣāṃ lambanā ity abhidhānam_

yamasya toraṇe cdoṣṇi kaṃsahā hariḥ ⸤dṛṣṭim adāt_ ata eva dviṣadvighātāya sahāyaṃ kam apekṣitavān_ naiva ⸤kaṃcit_

saha cakkreṇāyudhena vartamānas sa harir aṣṭāsu dikṣu śarān amuṃca⸤t_ | rakṣitā pālayitā tena ca sa dviṣann arātikkroṣṭā sṛgāla iti vidi⸤taḥ asurāt kṣiṇotīty asurakṣit tena

nandakam asiṃ paraśuṃ ca vyāpārayan sa ⸤ripor balānām āvalayo yasyās tādṛśīṃ senāṃ camūṃ senāṃ vāṃ sanāyakaāṃ balā⸤nām āvaliṃ | lavalīṃ latām iva lulāva ciccheda pattrāṇi vāhāḫ pallavāś ca ⸤vallavo goparūpāḥ vālino vānarasya līlā evailāvallyo niṣkuṭīlatās tā vārā⸤marūpeṇa lunāti sma | yaḥ līvaḥ liyaṃ paraiḥ saha śleṣaṃ vāti gacchati lolaṃ kṛtvā ⸤vān_ prasaran_ vāśabda upamāyāṃ talasyopadravasya loluvo tyarthaṃ loyitā =^=yugmam_^

ādi⸤vit_ parākalpajñaḥ sa | dyota eva kesarā yasya tādṛkkaustubhābjaṃ dadhad dideva ⸤cikkrīḍa uddaivāaḥ | ullaṅghitavidhiḥ vedavādaṃ vidanti ye teṣāṃ davad eva śī⸤ghram eva divaṃ svargaṃ dadat_ viduṣa āsamantāt_ vedayati jñānaṃ lambayati yaḥ ⸤deveṣu madhye dedirvi vijigīṣuḥ dyutimān vā dīdiviśabdo divo dve dīrghaś cā⸤bhyāsasyety auṇādikaḥ =yugmam_=

gāndharvam aśvasambandhi kalevaraṃ śarīraṃ prāpya kākī ⸤vairasyam ānayat_ jugupsāṃ janitavatī yoṣic ca sabhāyāṃ dhārṣṭyena kāmukaṃ svaya⸤m abhiyujya vairasyam āvahati saubhāgyakṣayāt_

bhāsvadānanaṃ mukhaṃ yasya sa hari⸤r natā ripu¯¯¯mūr jahau tatyāja dīnānāṃ tāraṇe rakṣaṇe raṇe baddhakakṣyaḥ kṛto⸤dyogaḥ nāgānāṃ dānaṃ nudati yaḥ |

asau harir āsthāṃ jayāśāṃ vidhāya yoddhum icchaū ⸤tārasutārākhyāv ubhau daityapatī vibhavau samare nihaniṣyamānatvāt saṃsārarahi⸤tā evābhībhavat_ bhāvayāmāsa anadhiko yasmād anyo dhiko nāsti sa svana⸤s siṃhanādo yayoḥ bhuvo bhāvas sattā tadabhāvena vā janānāṃ bhīs tatra bhāvo bhiprāyo ⸤yayor bhauvau bhuvo patye bhāvayaty avaśyaṃ bhāvī pitṛtulyaḥ bhakteṣu vatsalatvāt_ vaibhave ⸤ca vittasambandhini bhāve snehe bhavan_ keṣucit svāmīva sneham ācarann ity am ity arthaḥ ⸤vāśabdas samuccaye

tadā tau daityāv amṛṣā satyam eva pauruṣaśobhāṃ bibhratau tena hari⸤ṇā amṛṣātāṃ māritau | antarbhāvitany artho tra mriyatis sakarmakaḥ | ūrjitau ⸤balavantau atāntābhyāṃ ca dorbhyāṃ jitau prāptajayau

urur mahān ūrvoś ca niṣpeṣaś cūrṇanam_ L⸤patattriketano garuḍadhvajaḥ

sa haris sātāṃ vipadantakaro dāridryadalanaẖ kopā⸤t tāṃ daityasenāṃ jaghāna asilatayā lūnā dvipānāṃ dantau karāś ca yena

ubhaye mṛ⸤tās sajīvāś ca bhaṭās svargasthā babhūvuḥ mṛtānāṃ śubhagatiprāpteḥ jīvatāṃ cāsu⸤rakṣayeṇa nirbhayatvāt_

sa devas sāatbhāsu surair astūyata stutaḥ sahābhāsena pra⸤kāśena vartante yās tāsu sabhāsu dīptiyukte aṃse yasya sa sahābhībhir nirbhayai⸤r ibhair vartante yā |ḥ saubhabhit_ sālvāsurabhīdī syatīti sā vinaṣṭā abhā aśrī⸤r yasya sabhāsu sanakṣattratā^rasu bhuvaṃ bhāsayati yas sahāsīnāṃ bhāsā vartante yās tāsu ⸤bhān_ dīpyamānaḥ sakṛd |||| ekavāraṃ tebhyo devebhyo hitatām ariṃ vighātād upakāri⸤tvaṃ dadhat_ lakṣaṇagrantho vyākaraṇam_ so pi saha kṛdbhis taddhitaiś ca pratyayair vartataie ^yugmam_^

⸤sa harir arīṇām apāyayatanād upatāpo yogād anivṛttas sannada ^etat_ rākṣasāṃ ⸤kulaṃ teṣām eva raktaugham apāyayata pāyayāmāsa nādadaḥ siṃhanādakṛt_

śa⸤ttrur bāṇāsuro pi ruṣā kopena uṣayā ca bāṇāsuraduhitrā krāntaṃ mano yasya saḥ ⸤aniruddho niṣeddhum aśakyaḥ vāsudevapautraś ca

tena ripor nighnatā paravaśā kṛ⸤tā vinighnatā tāḍayatā sādhu samyag asaṃśritasādhvasaṃ ca kṛtvā nānāvidhā⸤janavān karoti yaḥ tena

mahāntair ity apaśabdābhāsaḥ mahadbhir iti yuktatvāt_ mahā⸤nanto jīvitakṣayo yebhyaḥ | iti tu nāpaśabdaḥ

sa harir daityau tārasutārau nihatya ⸤raṇe cacāra kau bhūmāv ekaḥ avati rakṣaty avaśyaṃ yaḥ kavir apūrvanirmātā kaṃ ⸤sukham asyāstīti kaṃvaḥ kaṃśaṃbhyāṃ babhayastitutayasa iti vapratyayaḥ ke⸤kī mayūras tadval līlayā vānti gacchantīti kekivāḥ kumārās teṣām ekaḥ ⸤pradhānam_ bālakrīḍānidhānam ityarthaḥ akutsitā kākus suro yasyās tādṛśī vā⸤gyasya kaveḥ śukrasya kākavo vyājāh teṣāṃ kavo vaktā kuṅ_ śabde avīkau nāsti vī⸤r gatir yayor daityayoḥ kim iva daityau nihatya avivekavan nirvivekam āvikam i⸤va avaya evāvikāḥ ave kās teṣāṃ samūha āvikam_ vāśabda ivārthe ^yugmaṃ^

te⸤na māninā śuśubhe yamatā śatṝṇāṃ saṃhārakatvaṃ tatkṛtau saktena vyasaninā matā⸤rukṛtau manoharākāre ca tasmiñ jano dṛśaṃ prītim ānināya prāpayat_ muhus ta⸤m evālokayad ityarthaḥ |

vyutthānaṃ cetaso bāhyabhāvābhiṣvaṅgaḥ tatsaṃskāra iva yo⸤gasaṃskārān abādhata kālāntako vibudhān_

ajo haris tam asuraṃ śarair atāḍayat_ L⸤asitaḥ kṛṣṇaḥ | attriṇā ca muninā stutaḥ so py ajo rajastamasi dhūlitimi⸤re munā daityena kṣiptaḥ | totriṇā pratodavatā

mudgarākhyam āyudhaṃ u^tābhāhasti dvā⸤bhyāṃ karābhyāṃ bhraāmayitvā taṃ daityaṃ nihantuṃ hastī gajamukho vināyako bhyāyayau ⸤ubhāhastiśabdo dvidaṇḍyādiḥ |

uddāmatarāḥ sādino śvārohā yasya tādṛśa⸤s sa vināyakaḫ pratāpibhis sainikair amuṃ daityaṃ tarasā janvena jaghāna dīpra⸤tāpibhiḥ dīpratvaprāpaṇaśīlaiḥ

raabhāji bhagnas sevitaś ca nāyako gaṇapatiẖ kā⸤mukaś ca pratikarma pratīpakaraṇam_ prasādhanaṃ ca kaitavaḥ ketusambandhī sāro ⸤yasya kaitān_ sthānaviśeṣān vasāṃ ca rāti yas tadbhāvaṃ dadhatīti tu kecit_ veśyā⸤pi kaitavena vyājena sāratāṃ dhatte

so vaid ityādi ślokadvayaṃ prāguktam iha tu le⸤khakaiḫ pramādāt paṭhitam_

apare yodhās tām alaukikī raṇadhuram atra raṇe dhāra⸤yantaḥ kīrteś cāpatratāṃ pātratvam upagatāḥ prabhubhyaẖ kim aparaie¯dhuḥ naivāparāddhāḥ

⸤cchadāḫ pakṣāś ca

tasya senā vraścanādibhiś chedanaprabhṛtibhiḥ vyāpārair arīn nighna⸤tī śuśubhe sa ca nādibhis sainyaiḥ janito yo marṣas tasya nighnaḥ paravaśas tīvra⸤ś cābhūt_

asau daityo jayaśriyā samare na śliṣṭaḥ

^^atha viśeṣakaṃ^

kakudī dhvajī dake^...na ja⸤lena duvaṃ paritāpaṃ dadāti yaḥ vāruṇāstravarṣitvāt_ dūṅ_ paritāpe akaḥ | ⸤kuṭilagāmī akutsite udake oko gṛhaṃ yasya abdurgavāsitvāt_ kadā ⸤ekakaḥ na kadācid ekākī kekādaḥ kekī guhamayūro yasmin samare adraū⸤kāś ca ripupratāpāḥ kukā māṃsaādāanaparāḥ kākādayo yasmin_ akutsitā ⸤kut_ śabdo yasya sa tīkṣṇacaṃcuḥ khagādhipaḥ pakṣāṇāṃ cchāyayābhramākāśam araṃ⸤jayat_ puraskāraḥ pūjā purataẖ karaṇaṃ ca prasaro gatir vistāraś ca āḍambaraḥ prapaṃco ⸤gajānāṃ galagarjitaṃ ca hāstikaṃ hastisamūhaḥ caṃculrāś caṭulā bhramarā yatra ⸤hāstikoe | jayat_ labdhajayam_

udātta udbhaṭās svaritas svargaṃ gataḥ | udāttaś ca svaraḥ ⸤kathaṃ svarito bhavatīti virodho dhvanyate

^^athaṃ kalāpakaṃ apinā pauruṣavān ripur yasya kucśacīra⸤vatā darbhavalkalinā veśeṇa sthitaḥ tena śakreṇa mlānam_ ākrandarūpeṇa kutsite⸤na śacyā raveṇa tapyate yas tena

samuṃ vajraketum asau murāriẖ keśavo rurumāramamī⸤marat_ rurum iva māritavān_ upamāne karmaṇi ceti || ṇamul_ marmare rūkṣe marau ⸤ye mamārayo haṅkārapradhānā ripavo ye palāyitās tān mārayati yaḥ

vidviṣām aneL⸤kapā gajās tadapaharaṇe praṇatānāṃ cānekasya pāpasya haraṇe vyagraḥ vyagrāṃ ⸤iti pāṭhe vyagraṃ kṛtvā āstu iti kvibvidheyaḥ viśliṣṭaṃ vibhinnaṃ bhavacārakā⸤ṇāṃ saṃhāsārapravartakānāṃ tṛṣṇādīnāṃ paṃjaraṃ samūho yena sa devāo rakṣatāṃ śatrū⸤ṇāṃ sainyaṃ sajīvaṃ sajjīvadekva kiṃ jahāti sma nāmṛtaṃ kiṃcid atyākṣīd i⸤tyarthaḥ sajjās sannaddhās tān hantīti kālasāmānye kvip ceti kvip_ atra bhūtakāle ⸤vyākhyāto napadārtha iti pādasaṃskārasamaye tasyābhāvād brahmādiṣv eva hanteḥ bhū⸤te kvip iti brahmādisūtreṇa niyamo na pravartate tadabhighātāc cātiśayena sma⸤rakṣatām apsarasāaṃ kartā sādhukāriṇi tṛn_ sutīkṣṇair atyanteaṃ samarādikuśalair ni⸤śitaiś ca muṣṭiḥ ālisanniveśaḥ | ¯¯ruś ca nistriṃśaiḥ krūraiḥ khaḍgaiś ca

sa haris sa⸤dā satatāaṃ vairiṇāṃ vadhe śaktim anūnāṃ bibhratsenānāṃ bhayaṃ śarair dadau dhenūnām iva ⸤dāvair vanavahnibhiḥ |

ayaṃ devo yadā dayāṃ yayau tadaiva bhīr asurayodhānāṃ hy ā⸤dipadaṃ na babandha ayam anukūlaṃ devaṃ yāti yaḥ | diyaṃ ripūṇāṃ kṣayaṃ dadat_ dīṅ_ ⸤kṣaye | yadūnāṃ vṛṣṇīnāṃ dāyādā ripava eva yādāṃsi nakrādayaḥ tāni dunoti yaḥ | ⸤udayāya vijayārtham_ ^^yugmaṃ^

āmodo harṣas saurabhaṃ ca sumanaso devāḥ puṣpāṇi ca | ⸤navaśeṣā nūtanā mālā

sa haris triyāmayā aparāmṛṣṭas satataprabuddho dviṣataḥ ⸤tatakṣa kṣapitavān_ satataṃ sadā kṣattriyāṇām ārayo rogo yasyāḥ sakāśāt tādṛ⸤g asya ca kriyā bhārgavasyevāsīt_

tatra kas subhaṭaḥ sāṃyugīṃ kuṃ raṇabhuvaṃ yoddhuṃ nāra ⸤sarva eva yayau ṛ gatau saṃpratipattayaḥ | prasādā atra karmakriyākartāras trayo pi ⸤gūḍhāḥ |

asau khaḍge na¯¯vame sarvotkṛṣṭe sati tena hariṇāhatānāṃ sambandhī kravyakūṭo ⸤māṃsarāśis taiḥ | kṣapāṭair niśācarair aghāsi grastaḥ | ghasḷ adane navameghavada⸤sitaiẖ kṛṣṇaiḥ | asau ¯¯ yaḫ paritopahetuḥ

raṃho javas

sa haris sacamūkāsu senā⸤sahitāsu saurvīṣu raṅgatāṃ valgatāṃ daityānāṃ satāṃ tān anādṛtya mūkākhyam asuraṃ gatāṃ ⸤pauruṣakriyām apaninye

sa haris tārakākhyam asuraṃ śanair aśāśayat_ ^...dīrghani⸤drāṃ nināya yaśa eva śayyā tatra śete tiṣṭhati yaḥ | adhikaraṇe śete vity ac_ śaṃ⸤yuḥ kalyāṇīkaṃ śaṃ^syābhyām iti yus_ śaśīśasya candramauler āśāaye śete yo bhīṣṭa⸤karaṇāt_ na śāmyatīty aśān_ udyuktaḥ śameẖ kvipy anunāsikasyetyādinā dīrgho mano ⸤dhātor iti ca natvam_ yayubhir aśvair yāti yaḥ āśayā āsthayā śeaṃ^yaeyaḥ śreyortham abhigaL⸤myaḥ yataḥ śaṃ mūrtam eva śreyo bhagavān_ tārakākhyam āśrayāsavahnim iti vākyokta⸤rūpakam_ āśayāyī śattrukṛtāṃ tanūkṛtiṃ na yāti yaḥ =^yugmaṃ^

bhramyā bhramaṇena tatā vi⸤stīrṇā arā madhye śalākā yasya bhramitāś ca tārakā jyotīṃṣi yena dhruvādhīnavṛ⸤ttitvān nakṣattrāṇām_

sa haris surā evāṇḍajāḥ pakṣiṇaḥ teṣāṃ vītaṃsaṃ paṃjaram ujjva⸤lāṃ sampadaṃ vītaṃ viśeṣeṇa gataṃ vidhyantaṃ ca ghnantaṃ tam asuraṃ jaghāna vidheś ca prāra⸤bdhasya karmaṇo ntam avasānaṃ yayau

sa devaḫ prabhaṃjane ripumardane sahāṃ samarthām ā⸤yatāṃ ca śaktiṃ bibhradditijasainyaie didīpe jajvāla jvalana iva so pi prabhaṃjano ⸤vātaḥ sahayas sārathir yasya tadbhāvaṃ śaktiṃ ca dadhatkānane jvalati hetir āyudhaṃ jvālā ⸤ca pippodam ātmajñānaṃ pādayati bodhayati yaḥ | pada gatau gatyarthatayā cāsya jñānārthatvā⸤t_ pādasya ṛ...gādisambandhinaḥ | ādau prārambhe dīpaḥ | prakāśakaḥ praṇava ityarthaḥ | tasya ⸤ca praṇavarūpatvam uktaṃ tasya vācakaḥ prāṇa^va^ḥ iti api samuccaye āpadaṃ dadat_ dvi⸤ṣatām eva padaṃ svargāpavargādi dadāti yaḥ | apādī yasya paraiḥ kṣapitatvād gaticatu⸤rau pādau na staḥ | ata eva sa pādapa iva taṃ cādidīpsipat_ protsāhayāmāsa duno⸤tīti dut_ sapatnopatāpī =yugmaṃ=

^atha viśeṣakaṃ^

sa hariḥ saṃyati raṇe sasaṃyati sa niyamaṃ kṛtvā ra⸤kṣāṃsi rudhirāsavais tarpayāmāsa tarusadṛśīṃ giraṃ śriyaś ca ramyatāṃ dadhat_ varṇā a⸤kṣarāṇi nīlādayo brāhmaṇāś ca arthyād am | arthād abhidheyāt_ drumaharaṇalakṣaṇāt prayo⸤janāt_ dhanāc cānapetām_ rucirā manoharā bhāsurā dīptimatī samānāni sā⸤haṅkārāṇi punaś ca kulavayaḫprabhṛtibhiḥ tulyāni sadāhāni dehoṣmasahitāni sa⸤dā satatam ahāni hānirahitaṃ palalaṃ māṃsaṃ yeṣām_ capalāni cacalāni ca

^^atha viśeṣakaṃ^

yasya ⸤vakṣaḫ parityajya parā sātiśayā śrīḥ cikuraṃ keśaṃ na gatā vakṣasi keśeṣu ca yuga⸤patsthitetyarthaḥ śrīś śobhāpi tasminn acyute raṇād aparācī ^^a^parācīne sati ripūṇāṃ kura⸤ṅgantā mṛgatvaṃ palāyanaparatvam āsīt_ sa harir ucchalatā raktena merugirau raṇāṅga⸤norvīm alipat_ sapattrākṛtās sapattram ātmānaṃ praveśyātivyathitāś śatravo yais sapa⸤ttraśabdāt kṛñā yoge ca sapattraniṣpattrād abhtivyathana iti taḍāc_ pīlavas taruḫ paṃktīḥ pā⸤ti yo giriḥ lolālāpāḥ śīghratararaṇitā alayo yeṣu tādṛśāḥ pippialā⸤khyās taruviśeṣā yasmin_ pālayaty avaśyaṃ pālī pālaka pāpāny evolapās tṛṇa⸤viśeṣā^s tāṃ^l lo...payati yaḥ | līlā_pī ca ||| lolupaḥ samare lampaṭaḥ

sa harir adīrghasūtra L⸤āśukārī tamagaṃ meruparvatam anyathā viśṛṃkhalaṃ tathā cakāra tattaṭāni suṣṭhūttra⸤staṃ sabhayaṃ kṛtvā vimucya khecarā agaman_ pādātaṃ padātisamūhaḥ =^yugmaṃ=^

pattrabhaṅgaḥ pa⸤kṣāṇāṃ vicchittiḥ suparvāaṇas sugra^ndhī^nthīn_ mayas tu suparvāaṇo ¯¯deva^sya pattrabhaṅgaṃ vāhanavi⸤nāśam akarot_ suparvaṇa iti jātāv ekavacanam_

sa hariś śāraiś śabalaiś śarairāśā ⸤diśa āśa vyāptavān_ śarīriṇām īśaḫ prabhuḥ saśarīramokṣaḥ nāsti śarīraṃ yasmi⸤n_ iti kṛtvā ¯¯¯¯ śiśirāṃśuruk_ candraprabhaḥ śūrāṇāṃ śriyaṃ śṛṇāti hina⸤sti yaḥ śṛñ_ hiṃsāyām_ iti kaiścid dhātuṣu paṭhyate tato mūlavibhujāditvāt kaḥ ⸤śarāruṣu hiṃsakeṣu śūrayati vikrāmati yaḥ |

aṅge hastyādicaturaṅge bale dehe ⸤vā vṛddhilakṣaṇena guṇenāśliṣṭā daityair anugatāś ca devā rūpasyākṛter vyaktiṃ praka⸤ṭayāṃcakkraḥ pratyayair anugatā dhātavaḥ | iva te py aṅge ṅgasajñāyāṃ satyāṃ vṛddhyā kvaci⸤d guṇena ca yuktā rūpābhivyaktiṃ lakṣyasiddhim āviṣkurvanti

sāsurāṇāṃ sadaityā⸤nāṃ amarāṇāṃ raṇasamṛddhir itthaṃ jātā agasārāt_ aga...sāraṃ girim āśritya ⸤lyablope paṃcamī bhṛkuṭīmīnāṃ dhārājalena matteva viśṛṃkhalā anrimattā ⸤śattrumattvaṃ vairakaraṇaṃ yasyāṃ dīptān asīn ālokya bahalataraṃ tatra yodhā yuyu⸤dhir ityarthaḥ dyuvadhūnāṃ ratiratnam utkṛṣṭaṃ rataṃ tadābhogena ca sārā samutkṛṣṭā ||

|| ⸤iti haravijaye viṣamapadoddyote citrakāvyavarṇano nāma trayaścatvāriṃśa⸤s sargaḥ ||