User Tools


Kāvyamālā 22, E Text Acharya

  • , ,
  • Known as: , (NCC).
  • Siglum: K

[description of manuscript]

More ▾
Title Ha­ra­vi­ja­ya
Commentary [ti­tle of co­mme­nta­ry]
Author [au­thor]
Commentator [co­mme­nta­tor]
Physical description
Language/Script [Sanskrit in Latin script.]
Format e-text
Material digital
History
Date of production unclear
Place of origin
Provenance [record of ownership]
Acquisition [how it was acquired]

  • K

tra­yo­da­śaḥ sa­rgaḥ|

itya­ṭṭa­hā­sa­va­ca­nā­da­tha jṛ­mbha­mā­ṇa-
saṃ­ra­mbha­bhī­ṣa­ṇa­ta­ra­bhru­ku­ṭī­vi­bha­ṅgam|
ca­ṇḍe­śva­re­ṇa ni­ja­de­ha­bha­rā­va­śī­rṇa-
mā­ṇi­kya­pī­ṭha­ni­bi­ḍā­śra­ya­saṃ­dhi cele||1||
L
ni­rvyū­ḍha­saṃ­ga­ra­bha­ra­sya ka­re­ṇa bā­hoḥ
ke­yū­ra­śo­ṇa­ma­ṇi­dī­dhi­ti­dhā­tu­di­gdham|
ku­mbha­stha­laṃ ka­ri­pa­te­ri­va tī­vra­ma­nyu-
rā­sphā­la­ya­nsa­pa­ru­ṣa­dhva­ni­maṃ­sa­pī­ṭham||2||
kā­rṣā­ṇa­vī ka­ra­pu­ṭo­nma­la­nā­da­na­lpa-
ko­pa­sya pi­ṅgi­ta­di­ga­nta­ra­mu­tpa­ta­ntī|
ulke­va ta­sya sa­ka­lā­su­ra­ca­kra­vā­la-
sa­rva­pra­ṇā­śa­pi­śu­nā śu­śu­bhe śu­bhā­rciḥ||3||
ta­syā­gra­va­rti­bhi­ra­la­kṣya­ta tī­vra­ko­pa-
saṃ­ra­mbha­vi­bhra­ma­bhṛ­taḥ su­ra­ca­kra­vā­laiḥ|
ākṛ­ṣṭi­pā­śa­tu­la­nāṃ da­dha­tī vi­pa­kṣa-
pa­kṣa­śri­yaḥ ku­ṭi­li­tā su­ra­saṃ­sa­di bhrūḥ||4||
ti­rya­gvi­va­rta­na­va­la­dvi­ka­ṭāṃ­sa­kū­ṭa-
he­lā­vi­ma­rda­ra­bha­so­tthi­ta­dhū­ma­le­kham|
ka­ṇṭhaṃ da­dha­tpra­kṛ­ti­ni­ṣṭhu­ra­kā­la­kū­ṭa-
kū­ṭā­si­ta­ccha­vi­mi­ve­ndu­ka­lā­ki­rī­ṭaḥ||5||
ke­yū­ra­śo­ṇa­ma­ka­rī­ma­ṇi­ca­kra­vā­la-
ni­rya­tpra­bhā­ru­ṇi­ta­mau­kti­ka­ka­rṇa­pū­raḥ|
kṣī­ro­da­si­ndhu­ri­va gau­ra­ru­ciḥ pra­vā­la-
va­llī­pra­bhā­va­la­ya­la­ṅghi­ta­phe­na­ca­kraḥ||6||
ni­rmu­cya dhū­rja­ṭi­sa­da­sya­bhi­la­ṅghi­tau­ṣṭha-
bā­la­pra­vā­la­vi­ṭa­pā­ṅku­ra­ko­ṭi­bhā­gam|
ko­pā­na­lā­ku­li­ta­du­rdha­ra­dhai­rya­si­ndhu-
phe­na­ccha­ṭā­pa­ṭa­la­vi­bhra­ma­ma­ṭṭa­hā­sam||7||
L
ākopakampitaśirāḥ sahasojjihāsu-
rāpṛcchyamāna iva mānimanāstitikṣām|
vākyaṃ jagāda gaṇanāthanutipragalbha-
matyurjitaṃ raṇanayāntaratattvavedī||8||
(ka­lā­pa­kam)
pra­jñāṃ na­mā­mi bhu­va­ne­ṣu vi­ci­tra­rū­pā-
mā­dyāṃ gi­raṃ ca sa­ka­la­vya­va­hā­ra­he­tum|
va­ktuṃ ya­dā­śra­ya­va­śe­na ma­mā­pi dhai­rya-
mu­kte tva­yā­pi ga­ṇa­nā­ya­ka nī­ti­ga­rbham||9||
mā­rga­tra­ye 'pya­vi­ha­ta­pra­sa­rā ma­no­jña-
śa­bda­śru­tiḥ śu­ci­ta­yā­nu­ga­tā­ñci­ta­śrīḥ|
ja­hno­ri­vā­śu ta­na­yā gha­ṭa­mā­na­ka­rṇa-
dhā­rā ma­no­ha­ra­ti ka­sya sa­tāṃ na vāṇī||10||
su­pta­pra­bu­ddha­va­da­na­rga­la­mu­nmi­ṣa­nti
yāsu śru­tā­ṣu su­dhi­yā­ma­pi dhī­vi­ka­lpāḥ|
ścyo­ta­nti tāḥ ki­ma­pi ta­nma­dhu hṛ­dya­rū­pa-
ma­rthyā gi­raḥ śra­va­ṇa­hā­ri­ga­bhī­ra­ba­ndhāḥ||11||
kā­ryaṃ su­ni­ści­ta­mu­pa­kṣi­pa­tī­ha ma­ntra-
ca­rcā­su nī­ti­ni­pu­ṇaḥ pa­ri­ṇā­ma­ra­myam|
bī­jaṃ pra­jā­pa­ti­ru­vā­pa ta­da­rghya­ma­psu
ya­smā­da­daḥ sa­mu­da­bhū­tka­ma­lā­sa­nā­ṇḍam||12||
L
ślā­ghyāṃ vi­kā­sa­gha­ṭa­nāṃ va­ca­se­yu­ṣā tva-
mā­bi­bhra­tā da­śa­na­dī­dhi­ti­pa­kṣma­la­kṣmīm|
śaṃ­sā­spa­da­tva­mu­pa­ja­gmi­tha sau­mya ka­lpa-
śā­khī­va ra­tna­ku­su­ma­sta­ba­ke­na nū­nam||13||
vā­kyaṃ tava śra­va­ṇa­hā­ri vi­ni­rga­taṃ ya-
de­ta­dga­ṇā­dhi­pa mu­khā­nna ta­da­tra ci­tram|
āhlā­da­he­tu­ma­ni'saṃ na ja­ga­ttra­ya­sya
sya­ndi­ṣya­te ka­tha­mi­vā­mṛ­ta­mi­ndu­bi­mbāt||14||
ma­nye 'bhi­dhā­tu­ma­bu­dhā­tra sa­ra­sva­tī­ti
lī­lā­gṛ­hī­ta­vi­ka­cā­ru­ṇa­pu­ṇḍa­rī­kam|
saṃ­skā­ra­kā­rya­va­śa­pu­ñji­ta­sa­pta­lo­ka-
ji­hvā­vi­tā­na­mi­va ha­sta­ta­laṃ va­ha­ntī||15||
ukte tva­yā­pi pa­ri­ni­ṣṭhi­ta­nī­ti­ga­rbha-
mi­tthaṃ vi­ka­lap'sa­ta­saṃ­ku­la­tā­ma­vā­pte|
va­kta­vya­me­va hi mayā sa­vi­śe­ṣa­ma­tra
nai­vā­sti kiṃ­ci­da­na­pā­śri­ta­tā­ra­ta­myam||16||
do­rda­ṇḍa­da­rpa­ra­bha­sa­pra­ti­ba­ddha­vṛ­tti-
mu­tsā­ha­mu­tsa­sṛ­ju­ṣāṃ bha­ja­tāṃ ca nī­tim|
nya­kṣe­ṇa kā­rya­ga­ha­naṃ vi­ṣa­mī­ka­ro­ti
puṃ­sā­mu­pā­ya­ka­la­nā­gha­na­mā­ru­tau­ghaḥ||17||
bra­hmā­pyu­dī­ra­ya­tu sāma sa­mī­ka­da­rpā-
dbhe­daṃ ja­na­vra­ja­mu­khā­ni ca yā­ntva­laṃ vaḥ|
L
dā­naṃ ma­ta­ṅga­ja­gha­ṭā vi­ta­ra­ntva­ma­nda-
mū­ri­kṛ­to yu­dhi mayā di­ti­je­ṣu da­ṇḍaḥ||18||
te ma­nda­vī­rya­ga­ta­yaḥ sphu­ṭa­ma­nya eva
sā­mā­di­ma­ntha­ra­pa­rā­kra­ma­mā­sa­te ye|
ye tu pra­sa­hya da­la­ya­nti vi­pa­kṣa­ca­kra-
mā­kra­mya te ja­ga­ti kha­ḍga­vi­ṣā­ṇa­ka­lpāḥ||19||
eko guṇo gu­ṇa­śa­tā­da­pi tā­va­de­ṣa
saṃ­pra­tya­na­nya­sa­dṛ­śaḥ ki­mi­vā­tra ṣa­ḍbhiḥ|
ye­ne­ndu­su­nda­ra­ya­śaḥ pa­ṭa­lā­ta­pa­tra-
da­ṇḍa­tva­me­ti tava pī­va­ra eṣa bā­huḥ||20||
eṣā vi­ḍa­mbi­ta­bhu­jaṃ­ga­ma­bho­ga­kā­ṣa-
kā­rśyā­ṅka­ma­dhya­vi­ṣa­ma­sthi­ta­ma­nda­rā­driḥ|
ekai­va ya­tra gu­ha­ha­sta­ga­tā vi­bhā­ti
śa­kti­śca ta­tra ti­sṛ­bhiḥ ki­mi­vā­pa­rā­bhiḥ||21||
pre­ṅkha­cchi­kha­ṇḍa­bha­ra­śo­bhi­va­puḥ ka­li­nda-
ka­nyā­hra­da­śri­ya­ma­gā­dha­ta­yā da­dhā­nam|
śa­kto raṇe da­la­yi­tuṃ pra­ca­lā­ki­ke­tu-
ra­hnā­ya kā­li­ya­mi­vā­hi­ta­ma­cyu­ta­śrīḥ||22||
sa­ṅgrā­ma­vā­sa­bha­va­ne ni­ya­taṃ ni­ṣa­ṇṇā
niḥ­saṃ­śa­yaṃ vi­da­dha­ti pra­ti­pa­kṣa­la­kṣmīm|
saṃ­vā­hi­kāṃ ca­ra­ṇa­yoḥ ka­ri­ku­mbha­pī­ṭha-
pī­no­nna­ta­sta­na­kṛ­tā­spa­da­yoḥ sa­ma­rthāḥ||23||
L
āro­pya­te bha­ṭa­ja­ne­na śa­rā­sa­nā­gra-
ko­ṭiṃ sa­mī­ka­bhu­vi yo gu­ṇa­ba­ndha­pā­śaḥ|
ākṛ­ṣya tena ta­ra­sā ta­ra­la­tva­mā­ptā
saṃ­ya­mya­te dṛ­ḍha­ta­raṃ pra­ti­pa­kṣa­la­kṣmīḥ||24||
te­ja­svi­no nanu vi­dhe­ya­mi­ya­tpi­na­ṣṭi
du­ṣṭā­tma­nāṃ ya­da­na­pe­kṣi­ta­de­śa­kā­laḥ|
dai­vā­nu­bhā­va­va­śa­to va­na­go­ca­ro 'pi
kiṃ śrī­pha­laṃ ka­tha­ya­tā­pa­ra­thā na bhu­ṅkte||25||
deśo na so 'sti na kṛ­tā­sthi­ti­re­ṣa ya­tra
kā­laṃ vi­bhoḥ pra­ṇu­da­ta­sta­da­pe­kṣa­yā kim|
mi­thyā­vi­ka­lpa­ja­ni­tā­ri­vi­nā­śa­vi­ghna-
ni­ghnāḥ ki­me­va­ma­dhu­nā­śri­ta­śa­ṅka­mā­ddhe||26||
kṣī­ṇo 'pi dū­ra­ma­va­la­mba­ta eva nūna-
ma­vyā­ha­tāṃ ja­ga­ti kā­rya­dhu­rāṃ ma­ha­svī|
kiṃ lo­ca­no­tsa­va­vi­dhā­yi­ka­lā­va­śe­ṣa-
rūpo 'pi śī­ta­ki­ra­ṇaḥ ku­ru­te na rā­trim||27||
ambho­ni­dhiṃ pra­la­ya­kā­la­vi­la­ṅghi­tā­tma-
ma­ryā­da­ma­sta­ma­ya­ni­ṣpra­bha­mu­ṣṇa­ra­śmim|
ālo­kya dhī­ra­ma­na­so hṛ­da­ye­na nūna-
mu­ccai­rha­sa­nti vi­pa­di sthi­ra­dhai­rya­rū­pāḥ||28||
utpre­kṣya nū­na­ma­bha­ye 'pi bha­yaṃ ni­sa­rga-
bhī­ru­rni­tā­nta­mu­pa­ga­ccha­ti vi­kla­va­tvam|
pa­ñca­tva­me­ti ni­ta­rāṃ su­ci­ki­tsi­to 'pi
śa­ṅkā­vi­ṣa­vya­ti­ka­re­ṇa vi­mū­chi­taḥ san||29||
L
vi­stī­rṇa­tā­di ga­ga­no­da­dhi­bhū­bhṛ­tāṃ ya-
śca­kre sa saṃ­ka­ṭa­ma­nāḥ sphu­ṭa­ma­nya eva|
yena vya­dhā­yi ma­ha­tāṃ hṛ­da­ye­ṣva­nā­pta-
pa­rya­nta­vṛ­tti ta­da­sā­va­pa­ro 'sti ve­dhāḥ||30||
jṛ­mbhā­pa­rī­ta­va­da­nāḥ śva­si­tā­nu­ba­ndha-
bhā­jaḥ pra­ka­mpi­va­pu­ṣo 'ru­ṇa­rū­kṣa­ne­trāḥ|
ro­ṣa­jva­rā­ku­la­dhi­yaḥ su­bha­ṭāḥ kṛ­pā­ṇa-
dhā­rā­ja­laṃ sa­ma­bhi­la­ṣya­tha he na ka­smāt||31||
kro­dhā­na­la­sya hṛ­da­yaṃ bhru­ku­ṭe­rbhru­va­śca
da­nta­ccha­dā da­śa­na­ko­ṭi­vi­la­ṅgha­nā­nām|
ska­ndhā­śca ni­rda­ya­ka­rā­bhi­ha­te­rbha­ṭā vaḥ
svā­dhī­na­go­ca­ra­ta­yai­va di­śa­nti hā­sam||32||
he­lā­ni­ra­sta­pa­va­nā gu­ru­saṃ­pra­hā­ra-
rī­ḍhā­sa­hāḥ su­ra­bha­ṭāḥ pa­ṭu­tāṃ va­ha­ntī|
uccai ra­ṭiḥ sa­pa­di śī­ta­la­tāṃ ka­ro­ti
pū­tke­va va­ktra­vi­sṛ­to­ṣma­ju­ṣāṃ dvi­ṣāṃ vaḥ||33||
saṃ­vā­di­tā­ma­ja­ha­to da­li­tā­dri­kū­ṭa-
ka­lpa­kṣa­ya­pra­sṛ­ta­ca­ṇḍa­sa­mī­ra­ṇā­nām|
ka­smi­nni­ra­rga­la­bhu­jā­rga­la­ca­ṇḍa­da­rpa-
ni­ṣpi­ṣṭa­dā­na­va­bha­ṭā na ca­kā­stha saṃ­khye||34||
kre­tuṃ ya­śāṃ­si sa­ma­rā­pa­ṇi­ṣu pra­ga­lbha-
mi­ndu­pra­bhā­dha­va­la­bhāṃ­si kṛ­ta­spṛ­hā­ṇām|
L
ceto du­no­ti bha­va­tā­ma­nu­tā­pa­he­tuḥ
ka­smā­tpa­re­ṇa kṛta eṣa na mā­na­bha­ṅgaḥ||35||
saṃ­hā­ra­kā­la­śi­khi­tī­vra­ta­ro 'pi ma­nyu-
ru­ttaṃ­sa­lū­ni­pha­la eva sa eṣa jā­taḥ|
chi­nnā itī­va bha­va­tāṃ ki­ra­ṇa­ccha­ṭā­bhi-
rete ha­sa­nti ma­ṇi­ku­ṭṭi­ma­sī­mni hā­rāḥ||36||
sva­cchaṃ su­vṛ­tta­ma­nu­rā­gi ha­ri­dva­ya­syā-
lī­lā­gṛ­hī­ta­ma­dhu­nā­pi ya­śaḥ pra­kā­śam|
śvā­sā­ni­lā ma­li­na­ya­nti na bā­hu­da­ṇḍa-
da­rpa­śri­yo la­li­ta­vi­bhra­ma­da­rpa­ṇaṃ vaḥ||37||
śau­rya­śri­yā nahi da­ri­dri­tha saṃ­yu­ge­ṣu
pā­raṃ ga­tāḥ stha ca dhi­yā na­ya­mā­rga­si­ndhoḥ|
chi­nnaṃ ki­ma­tra bha­va­tāṃ ya­da­lī­ka­śau­rya-
śau­ṭī­rya­śā­tra­va­ni­kā­ra­da­śāṃ sa­ha­dhve||38||
(yu­gmam)
unmū­li­ta­kṣi­ti­bhṛ­tāṃ sa­ha­sā sa­he­laṃ
su­ska­ndha­tāṃ ca da­dha­tā­ma­pa­re­ri­tā­nām|
vi­stī­rṇa­ma­mba­ra­mi­va pra­la­yā­na­lā­nāṃ
sa­ṅgrā­ma­va­rtma bha­va­tāṃ hi vi­hā­ra­mā­rgaḥ||39||
saṃ­vi­dra­te ja­ga­ti ke na ya­thā­śu yūya-
mā­śā­ka­rī­ndra­ka­ra­pī­va­ra­bā­hu­da­ṇḍāḥ|
lī­lā­va­ru­gṇa­dṛ­ḍha­saṃ­dhi­ca­tu­rmu­khā­ṇḍa-
kha­ṇḍa­dva­yaṃ vi­pa­ri­va­rta­yi­tuṃ sa­ma­rthāḥ||40||
L
unmū­li­tā­ma­ra­bhu­vāṃ ra­ṇa­saṃ­ka­ṭe­ṣu
śa­kyaṃ na vaḥ ka­la­yi­tuṃ hṛ­da­yaṃ pa­re­ṣām|
abhyu­ddhṛ­ta­kṣi­ti­bhṛ­tāṃ pra­la­ya­ga­me­ṣu
ni­ṣka­mpa­me­va ga­ga­naṃ hi sa­mī­ra­ṇā­nām||41||
āka­rṇya du­rvi­ṣa­ha­ma­pya­ri­vi­pra­kā­ra-
mi­tthaṃ na­yā­nta­ri­ta­nā­ma­bha­yo­pa­gū­ḍhāḥ|
ha­stā­bhi­ghā­ta­kṛ­ta­ra­ndhra­pa­thaiḥ pṛ­thi­vyā
ji­hrī­tha kiṃ na sa­ha­sā ta­la­ma­pra­vi­ṣṭāḥ||42||
rū­ḍhā ci­raṃ bhu­va­na­kā­na­na­ca­kra­vā­la-
mūle vi­pā­ṇḍu­ra­ya­śaḥ­sta­ba­ko­jjva­la­śrīḥ|
ka­smā­tka­ro­ti bha­va­tā­ma­dhu­nā na moha-
me­ṣā­ta­tā­yi­vi­ṣa­pā­da­pa­kī­rti­va­llī||43||
dai­tya­pra­tā­pa­ta­pa­nā­ta­pa eṣa tāpa-
ma­bhyu­ddhṛ­tā­ma­ra­va­dhū­va­da­ne­ndu­kā­ntiḥ|
ka­smā­nna vaḥ pra­ku­ru­te vi­ni­ko­ci­te­ndu-
ra­śmi­ccha­ṭā­dha­va­la­kī­rti­ku­mu­dva­tī­kaḥ||44||
ma­ndī­ka­ro­ti bha­va­tā­ma­su­ra­pra­tā­pa-
va­hniḥ kṣa­ṇā­dbhu­va­na­ma­ndi­ra­ko­ṭa­ra­sthām|
kī­rtiṃ ni­ra­rga­la­ta­re­ṇa vi­ṣo­ṣma­ṇā­śu
dī­pa­pra­bhā­mi­va bhu­jaṃ­ga­ma­dṛ­ṣṭi­pā­taḥ||45||
L
saṃ­ka­lpa eṣa ra­ṇa­du­rla­li­taḥ kṣa­ṇe­na
vā­cā­tra kā­la­mu­sa­la­sya vi­pū­ri­to naḥ|
ma­ndā­ki­nīṃ pra­thi­ta­pu­ṇya­gu­ṇāṃ vi­hā­ya
ra­tnā­ka­raṃ ka iva pū­ra­yi­tuṃ kṣa­mo 'nyaḥ||46||
saṃ­pa­śya­to 'nta­ra­mi­hā­su­ma­tāṃ vi­sā­ri-
sa­ttvaṃ ba­lā­da­dhi­ka­mi­tya­pi me vi­ta­rkaḥ|
siṃ­ho ni­pā­ta­ya­ti ca­ṇḍa­ca­pe­ṭa­yai­va
pṛ­ṣṭhe­na tū­dva­ha­ti ku­ñja­ram aṣṭa­pā­daḥ||47||
ga­mbhī­ra­ga­rji­ta­ra­va­śra­va­ṇo­ttha­bhī­ti-
na­śya­tku­ra­ṅga­ka­ku­la­sya ka­rā­la­mū­rteḥ
lā­bho 'sti kaḥ ka­ṭhi­na­ku­ñja­ra­ca­kra­vā­la-
ku­mbha­stha­lī­vi­da­la­nād apa­ro mṛ­gā­reḥ||48||
śa­bdā­nta­rā­ṇi kha­lu sā­nta pṛ­tha­gvi­dhā­ni
yai­rvyā­pta­me­va ja­ga­da­vya­ti­kī­rṇa­rū­paiḥ|
dā­nā­mbu śo­ṣa­ya­ti yaḥ ka­ri­ṇāṃ śru­to 'pi
ko 'pya­nya eva ha­ri­ṇā­dhi­pa­teḥ sa nā­daḥ||49||
he­lā­vi­ni­rji­ta­ri­pu­sphu­ṭa­śau­rya­la­kṣmī-
lī­lā­ni­ke­ta­vi­ka­ṭo­nna­ta­ca­ndra­śā­lām|
vi­stā­ri­ṇīṃ su­bha­ṭa­vaṃ­śa­hi­mā­dri­ga­ṅgāṃ
kī­rtiṃ na yā­nti ra­ṇa­va­rtma­ni tī­rtha­kā­kāḥ||50||
aprā­pta­hā­ri­pa­ri­ṇā­ma­gu­ṇā ka­dā­ci-
dā ja­nma­no 'pi vi­ra­sā mama sā da­śā­bhūt|
L
kiṃ nī­ra­sā ja­la­pṛ­ṣa­jja­la­dhe­ru­pai­ti
mu­ktā­pha­la­tva­mi­ha śu­kti­pu­ṭā­nta­re­ṣu||51||
sa­ṅgrā­ma­lā­bha­ra­bha­se­na bha­ṭaiḥ sa­lī­la-
mā­sphā­li­tā­śca ja­ya­ku­ñja­ra­ku­mbha­bhā­gāḥ|
nā­kau­ka­sāṃ vi­ga­li­tā­śca vi­pa­kṣa­ca­kra-
sī­ma­nti­nī­sta­na­ta­ṭā­spa­da­tā­ra­hā­rāḥ||52||
ni­striṃ­śa­ghā­ta­da­li­ta­dvi­pa­ku­mbha­pī­ṭha-
ni­rmu­kta­mau­kti­ka­ka­ṇa­pra­ka­rā­va­kī­rṇe|
sa­ṅgrā­ma­vā­sa­bha­va­ne 'bhi­ma­tā ji­gī­ṣo-
stī­kṣṇaiḥ śi­lī­mu­kha­na­khai­rva­śa­me­ti la­kṣmīḥ||53||
pra­tya­gra­ra­tna­ki­ra­ṇa­cchu­ra­ṇā­bhi­rā­ma-
ma­mbho­da­nī­la­ma­bhi­to 'dhi­va­sa­tya­bhī­kṣṇam|
va­kṣaḥ­stha­laṃ ma­dhu­ri­po­ri­va tī­kṣṇa­va­rtma-
pa­ṭṭaṃ pa­ri­pla­va­ta­yā ra­hi­tā­dṛ­tā śrīḥ||54||
saṃ­vā­di­nī ni­ya­ta­ma­sya su­rā­ri­de­ha-
cchā­ye­ti ca­ñca­la­ta­yā ra­hi­tā­tra la­kṣmīḥ|
śa­ṅke śa­ra­dga­ga­na­nī­la­ru­cau kṛ­pā­ṇa-
pa­ṭṭe 'nu­ra­kta­hṛ­da­yā­ra­ca­ya­tpra­ti­ṣṭhām||55||
utsṛ­jya pa­ṭca­ra­ṇa­cā­ra­ṇa­ca­kra­vā­la-
gī­ta­stu­tāṃ na­va­ku­śe­śa­ya­ko­śa­śa­yyām|
vī­rā­nu­rā­ga­ra­bha­se­na va­sa­tya­bhī­kṣṇaṃ
śa­ṅke sa­lī­la­ma­si­pa­ttra­va­ne 'pi la­kṣmīḥ||56||
L
do­rda­ṇḍa­ni­rji­ta­ri­po­rja­ga­ti pra­sa­ṅga-
la­bhye­ṣu nā­sti vi­bha­ve­ṣu ka­dā­ci­dā­sthā|
te­ja­svi­naḥ ka­ra­ja­ja­rja­ri­te­bha­ku­mbha-
kū­ṭa­sya mau­kti­ka­ga­ṇe­ṣu ha­re­ri­vā­ryāḥ||57||
vyā­ghā­ta­vi­plu­ta­ma­ho vi­dhu­raṃ ba­tai­ta-
da­sthā­na­saṃ­bhra­ma­ti­ra­skṛ­ta­dhai­rya­ba­ndhāḥ|
yū­yaṃ ya­de­va­ma­dhu­nā bhu­ja­śā­li­no 'pi
grā­sī­kṛ­tā vi­ṣa­ma­nī­ti­pi­śā­ci­kā­bhiḥ||58||
utti­ṣṭha­tā­su­ra­pa­teḥ śa­ra­kā­ṇḍa­pā­ṇḍu-
cchā­yā­ni saṃ­pra­ti ya­śāṃ­si ha­ta­sya saṃ­khye|
dhau­tā­ñja­nā­stra­sa­li­la­plu­ta­ta­tpu­raṃ­ghri-
ga­ṇḍa­stha­lā­ni ca ma­lī­ma­sa­tāṃ vra­ja­ntu||59||
dai­tyā­dhi­rā­ja­ma­ka­rā­ka­ra­lo­ḍa­nā­ya
saṃ­ra­mbhi­ṇo mayi ja­yā­mṛ­ta­lā­bha­he­toḥ|
āro­pa­ya­ntu vi­bu­dhā bha­smī­śa tāva-
da­dyai­va ma­nda­ra­mi­vā­ta­nu­kū­rma­pṛ­ṣṭhe||60||
ślā­ghyaḥ sa eva ka­la­śo bhu­va­ne­ṣu ya­smā-
du­tthā­ya va­ndya­ma­hi­mā su­ra­kā­rya­he­toḥ|
ambho­dhi­me­ka­cu­la­ke­na vi­va­rta­mā­na-
vai­ku­ṇṭha­kū­rma­śa­pha­re­ṇa pa­pā­va­ga­styaḥ||61||
he­toḥ kuto 'pya­sa­dṛ­śā­du­di­tā ga­rī­yaḥ
kā­ryaṃ ni­sa­rga­gu­ra­vaḥ sphu­ṭa­mā­ra­bha­nte|
L
utthā­ya kiṃ na ka­la­śā­da­pi si­ndhu­nā­tha-
mu­dvī­ci­mā­la­ma­pi­ba­dbha­ga­vā­na­ga­styaḥ||62||
kṣmā­ma­ṇḍa­laṃ sa­ka­la­me­va sa­ra­tna­rā­śi-
vi­stā­ri­ne­mi­va­la­yaṃ ra­ṇa­ba­ddha­ka­kṣyaḥ|
ca­krī­ka­ro­ti su­bha­ṭaḥ śra­va­ṇā­nta­kṛ­ṣṭa-
mau­rvī­la­te­na dha­nu­ṣā sa­ma­me­va nū­nam||63||
ba­ddhā­spa­dā di­ti­ja­nā­ya­ka­ca­kra­vā­la-
pa­ṅko­da­re ba­hu­gu­ṇo­ddhri­ya­tā­mi­dā­nīm|
nā­ka­śri­yaḥ pa­ri­bha­vā­ta­nu­va­hni­dā­ha-
śā­nti­ccha­yā dha­va­la­kī­rti­mṛ­ṇā­la­va­llī||64||
saṃ­hā­ra­si­ndhu­mi­va kā­ñca­na­śai­la­kū­ṭa-
bhā­ge sphu­ra­tta­ra­ṇi­dī­dhi­ti­du­rni­rī­kṣām|
adyai­va dā­na­va­ku­la­pra­la­yā­ya tāva-
dā­ro­pa­yā­mi dha­nu­ṣi dru­ta­ma­tra mau­rvīm||65||
vi­śli­ṣya­dā­ku­la­ni­ra­rga­la­ga­ṇḍa­śai­la-
ca­krā­bhi­ghā­ta­vi­dhu­rī­kṛ­ta­ti­gma­bhā­saḥ|
ko­da­ṇḍa­da­ṇḍa­gha­ṭi­tā­npṛ­thu­cā­ru­kī­rti-
rā­yo­dha­nā­rtha­ma­va­ne­rvi­vi­na­jmi śai­lān||66||
bā­ṇā­sa­nā­gra­vi­ka­ṭā­ṭa­ni­gā­ḍha­ba­ndha-
saṃ­bhā­vi­tā­rti­ri­va saṃ­yu­ga­mū­rdhni mau­rvī|
āsphā­li­tā na­da­tu me ba­ḍa­vā­na­la­sya
he­ti­ccha­ṭo­da­dhi­ta­ra­ṅga­ha­te­va tā­ram||67||
ko­da­ṇḍa­ko­ṭi­ma­dhi­ro­pa­ya­ti sma bāhu-
śālī sa­mī­ka­bhu­vi yāṃ nanu sai­va mau­rvī|
L
la­kṣmī­sa­mā­ga­ma­na­kī­rti­vi­ni­rga­mai­ka-
vi­spa­ṣṭa­pa­ddha­ti­vi­lā­sa­ma­mu­ṣya dha­tte||68||
kreṃ­kā­ra­me­va dha­nu­ṣaḥ śra­va­ṇā­nta­kṛ­ṣṭa-
mau­rvī­pra­gā­ḍha­pa­ri­ma­ṇḍa­li­ta­sya saṃ­khye|
oṃ­kā­ra­ma­kṣa­ta­ma­vai­mi vi­pa­kṣa­pa­kṣa-
la­kṣmī­sa­lī­la­dṛ­ḍha­ka­rṣa­ṇa­mū­la­ma­ntram||69||
ekāṃ ga­mā­ga­ma­na­pa­ddha­ti­me­va gau­rvīṃ
kī­rti­śri­yau bha­ṭa­ja­na­sya hi dhā­va­mā­ne|
nū­naṃ pa­ra­spa­ra­ka­ṭho­ra­ku­cā­bhi­ghā­ta-
vi­cchi­nna­hā­ra­dha­va­lā­ma­khi­lāṃ vi­dha­ttaḥ||70||
uddā­ma­ma­da­rpa­ni­ka­ṣa­pra­ti­pa­kṣa­saṃ­pa-
du­tsa­da­ne­na kṛ­ta­vi­gra­ha­va­lgu­śo­bhāḥ|
snā­tā­śca kī­rti­sa­li­laiḥ su­ra­bhī­bha­va­nti
nū­naṃ ya­śaḥ pa­ri­ma­le­na pa­rā­kra­mā­ḍhyāḥ||71||
ce­to­ha­re­ṇa ha­ra­ka­ṇṭha­ru­cā pra­kā­ma-
pu­ṇyā­tma­ka­tva­ma­ni­śaṃ da­dha­tā ga­rī­yaḥ|
ātmā­na­mā­śu su­bha­ṭaḥ sa­ma­re pu­nā­ti
ni­striṃ­śa­pu­ṣka­ra­ja­le­na kṛ­tā­bhi­ṣe­kaḥ||72||
ni­ṣka­ṇṭa­kī­bha­va­tu saṃ­pra­ti nā­tha vi­śva-
me­ta­tpra­sī­da vṛ­ṣa­ke­ta­na de­hya­nu­jñām|
grā­sī­ka­ro­tu va­la­nā­ku­li­taḥ kṛ­pā­ṇa-
siṃ­hī­su­to 'hi­ta­ya­śaḥ­śa­śi­ma­ṇḍa­laṃ vaḥ||73||
L
bha­smā­va­dā­ta­ru­ca­yo vi­ni­pa­tya di­kṣu
gho­rā­ndha­kā­ra­ka­lu­ṣāṃ pra­ma­thā­dhi­nā­thāḥ|
bhi­nda­ntu dā­na­va­ca­mū­ma­dhu­nā­ṭṭa­hā­sa-
cche­dā iva pra­la­ya­kā­la­ni­śāṃ sma­rā­reḥ||74||
sa­ṅgrā­ma­bhū­mi­ra­dhu­nā bhu­va­nā­dhi­nā­tha
vṛ­ndā­va­na­sthi­ti­ri­vā­stu su­rā­su­rā­ṇām|
vi­spa­ṣṭa­pī­ta­va­sa­nā­da­ra­tā­ti­gā­ḍha-
ra­ktā­ṅga­no­ci­ta­śi­vā­bhi­ma­ta­vra­ja­śrīḥ||75||
ka­ṅkā­la­saṃ­ku­la­ma­śa­ṅki­ta­kā­ka­ka­ṅka-
saṃ­ke­ta­dhā­ma ra­ṇa­va­rtma śa­śā­ṅka­mau­le|
ṭāṃ­kā­ri­kā­rmu­ka­vi­ṭa­ṅka­pa­ṭa­ṅka­ma­stu
ṭa­ṅkā­ṅka­saṃ­ka­ṭa­vi­śa­ṅka­ṭa­ka­ṅka­ṭaṃ vaḥ||76||
ni­striṃ­śa­lū­na­vi­ka­ṭā­sthi­ka­ṭho­ra­ka­ṇṭha-
pī­ṭhā­pa­vi­ddha­śi­ra­saṃ yu­dhi dai­tya­nā­tham|
abhraṃ­ka­ṣa­gra­śi­kha­ra­skha­li­tā­rka­bi­mba-
ma­stā­va­nī­dhra­mi­va pa­śya­tu jī­va­lo­kaḥ||77||
kā­ryā vi­ta­rka­gha­ṭa­nā na ka­dā­ci­dū­rdhva-
mā­yo­dha­nā­va­ta­ra­ṇe bata ko vi­cā­raḥ|
L
āna­nda­śū­nya­ma­ma­rā­ri­ku­laṃ su­re­śa
ku­rve smi­tā­nu­ga­ma­va­ndhya­ma­yaṃ sa­mā­dhiḥ||78||
kiṃ ci­ntya­te 'nya­da­pi du­rba­la­lo­ka­ci­tta-
meṣo 'ñja­li­rma­dhu­ra­ma­ṅga­la­gī­ti­ga­rbham|
bhā­sva­tka­rā­la­ka­ra­vā­la­vi­lū­na­pī­na-
pī­lū­nna­ta­śra­va­ṇa­ma­ṇḍa­la­tā­la­vṛ­ntam||79||
āna­nda­ni­rbha­ra­na­bha­śca­ra­ca­kra­mu­kta-
pu­ṣpo­pa­kā­ra­ni­pa­ta­nma­dhu­pā­va­lī­kam|
se­nā­va­ma­rda­da­li­tā­va­ni­dhū­li­dhū­pa-
dhū­ma­ccha­ṭā­śa­ba­li­tā­khi­la­di­gvi­bhā­gam||80||
pre­ṅkha­dga­dā­da­li­ta­ku­ñja­ra­ka­rṇa­śa­ṅkha-
dhū­li­ccha­ṭā­pa­ṭa­la­va­rṇa­ka­ka­rda­mā­ṅkam|
abhyā­pa­ta­tsu­bha­ṭa­ma­nma­tha­kṛ­ṣya­mā­ṇa-
ko­da­ṇḍa­ni­rga­ta­śa­rā­śa­ni­lu­pta­dhai­ryam||81||
sa­ṅgrā­ma­vā­sa­gṛ­ha­mu­cchri­ta­da­nti­da­nta-
pa­rya­ṅka­mu­tpu­la­ka­ma­ṇḍa­la­ga­ṇḍa­bhi­ttiḥ|
āli­ṅga­nā­ti­ra­bha­se­na ja­ya­śri­yo 'ya-
ma­dyai­va tā­va­da­dhi­ti­ṣṭha­tu rā­ja­lo­kaḥ||82||
(ka­lā­pa­kam)
adyā­va­ska­nda­lī­lā­ca­li­ta­ba­la­pa­ri­sya­nda­kha­rvī­kṛ­to­rvī-
saṃ­ra­mbho­tta­mbha­nā­stho­nna­mi­ta­bha­ra­na­ma­tkaṃ­dha­rā­saṃ­dhi­rā­stām|
L
śeṣo 'pi sphā­ra­phu­lla­tsphu­ṭa­ṣṭa­thu­la­pha­ṇā­tphū­tkṛ­tā­gni­sphu­li­ṅga-
sphū­rja­tsaṃ­do­ha­saṃ­de­hi­ta­vi­ka­ṭa­śi­khā­ma­ṇḍa­lī­ra­tna­ṣa­ṇḍaḥ||83||

iti śrī­bā­la­bṛ­ha­spa­tya­nu­jī­vi­no vā­gī­śva­rā­ṅka­sya vi­dyā­dhi­pa­tya­pa­ra­nā­mno ma­hā­ka­ve rā­jā­na­ka­śrī­ra­tnā­ka­ra­sya kṛto ra­tnā­ṅke ha­ra­vi­ja­ye ma­hā­kā­vye ca­ṇḍe­śva­ra­da­ṇḍo­pa­nyā­so nāma tra­yo­da­śaḥ sa­rgaḥ|