Jinabhadrasurijñānabhaṇḍāra Jaisalmer 408

Jaisalmer 408. XXX FIX HEADER XXX

More ▾
Title Haravijaya
Author Ratnākara
Physical description
Language/Script Sanskrit in Devanāgarī script.
Format pothi
Material digital
Extent something we need here.
  • ba and va not distinguished.
    • History
    Date of production 1228
    Place of origin Patan

    [floral] || cha ||

    itthaṃ śaśāṃkatamamadaśonena vijṛṃbhamānaṃ su⸤rasuṃdarīṇāṃ|
    samabhraṃkaśvanatām avasthām abhyetya dūtyaḥ suhṛdāṃ vivapruḥ||
    vṛtāraviṃdacchadasaukumārye haste ca puṣpāstaraṇe ca tasyāḥ|
    vipāṃḍuratvaṃ dadhatī niśāṃtaṃ kapolabhi_ttiś ca tanuś ca tasthau||
    saugaṃdhyakṛṣṭaiḥ śvasitānilānāṃtadraṣmadāhāhitagāḍhakhedaiḥ|
    pipāsyamānā madhupair bhramadbhiḥ pataṃti tasyā nayanāṃbudhārāḥ|
    caṃdro_dayāraṃbhavijṛṃbhitena vidhāyi tasyā makaradhvajena|
    velātaṭovyā ivi netraśuktir muktāśrubiṃdusphuṭamauktitvaṃ||
    doḥkaṃdalīnirjitasaumāryāmṛṇālam apy ā¦⸤nihitaṃ sakhībhiḥ||
    karoti dāhaṃ saviśeṣam eva unmatsareneha śarīrayaṣṭaiḥ||
    ābibhratī caṃdanacaṃdralekhāṃ lalāṭabhittiḥ śriyam eva tanvyāḥ|
    āvirbhavaś caṃdrakaleva dugdhāṃ_ siṃddhūrmmilekhā virahābhipāṃḍoḥ||
    kucadvayaṃ saṃprati sā bibhartti śvāsāgatālipratibiṃbagarbhaṃ|
    uṣṇoṣṇabāṣpāṃbukaṇapratānaploṣeṇa sāratvam iva prayātaṃ_||
    saṃpraty asau muṃcati bāṇavarṣam ābaddhakopena manobhavo 'pi|
    prajāgareṇāruṇite bibhartti vilocane padmapalāsadīrghe||
    anekasaṃkalpavikalpagāḍhāṃ daśāṃ vahaṃtyā vi⸤he tvam eva|
    svapne ca jāgraccarite ca tasyāḥ| sukhasya duḥkhasa ca hetur ekaḥ||
    vyayujyatāsau bhavatā ca tasmin_ kṣaṇe saṃkhedaṃ vivaśā sakhe me||
    sa digdhabiṃba smarabaṃdhur eko_ vivaktur eṃām udiyāya ceṃduḥ||
    tvayāvināptāvasaronatāṃgyāḥ śaraisarīraṃ kṛṣatāṃ nayadbhiḥ||
    bhinatti tasyā nisitair anaṃgaḥ kṛtas tu me cetasi gāḍhagurvvī|¦_
    viniṣpataṃtaḥ śalabhāḥ pradīpaśikhām ivātyujvalacārukāṃtiṃ|
    akaṃpayan_ dagdhadaśāśrayatāṃ smareṣavaḥ saṃbhūtapakṣmaśobhāḥ||
    annantarvigajjvalanoṣmatāpaparīyamā¦⸤nair iva jātatuṣṭaiḥ|
    vinīyate mugdhadṛṣo dharāgraraśo 'dhunā niḥsvasitaprabaṃdhaiḥ||
    niśāsu vinyastamarīcidaṃḍamṛṇālanālena śarīrayaṣṭau||
    tuṣārabhāsāpi naipīyamāna_lāvaṇyatoyena vibhāvyate 'sau||
    lāvaṇyalakṣmyā maṇivārahāryaṃ rūpāmṛtaṃśoḥ pariveśacakraṃ|
    na bhāti sākalpakaśalyaviddhā mṛṇālavallīvala¦_yaṃ vahaṃtī||
    kutūhaleneva kucadvayasya madhyādhikāśādhigamāya tanvī||
    sakhīkaranyastamṛṇālanālajālaiḥ parītaṃ hṛdayaṃ bibhartti||
    rūpeṇa haṃtī hara¦_ti sma yūnāṃ yā cittavṛttiṃ śubhalakṣmyaṇāḍhyā|
    avaimi pādatalastham eva jhaṣāṃkam āviṣkṛtacāruśobhaṃ|
    na niṣṭhuratvaṃ hṛdayaṃ viyoge na saukumāryaṃ ca bibharti tasyāḥ|
    vibhi⸤dyamānaḥ smaramārgaṇair yo na dārḍhyam āpnoti viśīryate vā|
    niśāgame maṃdiraratnabhitticchāyāgatenārdratayā sakhī me||
    anāmayapraśnavidhitsayeva nisevyate 'sau_ śiraratvasārāt||
    upoḍharāgaiḥ pratibaddhakhedam ālokamārgaṃ dayitān nayadbhiḥ|
    gṛhītacittaiḥ kriyate kṛśāṃgyāḥ sakhījanasyānukṛtir vikalpaiḥ|
    sthū_lāstudhārāpatanānubaddhapapṛṣṭisaṃjātabhiyeva tanvyāḥ|
    gaṃḍārpite saṃprati pāṇipadme na bhāti lagnāgurupatravallī||
    vidūyate sā ri꣹L꣹ripaddvirephakalmyaṣitābhir nnavamaṃjarībhiḥ|
    smareṣu nirddhūrjjaṭilocanā¦_gniśikhān nidagdhābhir ivekṣitābhiḥ||
    siṃdhukṣaṇāyeva jhaṣāvacūlanāḍinvamenograviyogavahnoḥ|
    nyastāśarīrecisadaṃḍakhaṃḍān nāḍīnatabhrūsaralā bibhartti|
    kro_ḍena śā ketuśikhāgralagnam evānurāgān makaraṃ smarasya|
    niśāsu lakṣmodvahatā tuṣāramarīcinā dagdhaśarīrayaṣṭiḥ|| ꣹
    ⸤lalāṭapaṭṭāṃbaracakralekhāṃ| lāvaṇyaratnākaraphenarājiṃ|
    lalāṭikāṃ caṃdanaphenadigdhāṃ| kaṃdarppalīlākadalīṃ bibhartti|
    sacanās taddhṛdaye sakhībhir muhūrty adhīyaṃta śamāya ha_stāḥ||
    vinirgalasvacchanakhāṃśutopadhārāpraṇālīsarasāṃtulīkāḥ|
    niśāsu tasyāḥ pratibiṃbam iṃdor alakṣyata kṣāmakapolabhāgo
    lakṣmodvahacchayanīkṛtaika_hastāṃgulīsyāmakiṇāyamānaṃ|
    saṃtāpyamānā virahānalena śaśāṃkalekhoārucitā sakhīnāṃ|
    tasyās tanuṃ bhedajalacchalena vilīyamāneva tanoti khedaṃ|
    vibhāvyate maukti¦⸤kahārayaṣṭyā viyogavahneḥ prasamāya śubhruḥ|
    nijaprabhācaṃdanavārivarṣaiḥ sakhyeva saṃsiktakṛṣāṃgalekhā|
    vinidranīlotpalapuṃḍarīkamṛṇālavallīvalayānvitā sā|
    dha_tte daśāmastujalāvakīrṇṇām udyānavāpīm iva manmathasya||
    vikalpajālākulikottarīyaṃ cetaḥ paritrāsyati nirvivasthaṃ|
    viniṣpatanmanmathamārgaṇoghapatatra_pātair iva nudyamānaṃ||
    viḍaṃbitāpūrṇṇavinidrapadmavicuṃbanālagnamṛṇālabiṃbaṃ|
    na bhābhi cittāhitaśūnyadṛṣṭeḥ karāraviṃde vadanaṃ tadīyaṃ||
    mṛṇālinī caṃdanadigdhaṃ lalāṭa⸤kaketakaśobhivaktrā|
    prasannalāvaṇyajalā vipāṃḍupayodharā śrīr iva sāradī sā||
    biṃbāyamānādhararāgalakṣmīkadanākhedabhayād ivāṃcchāṃ|
    astu stutiṃ jajjaratāṃ naya¦_dbhiḥ śvāsānilaiḥ dattakucāgrakaṃpā|
    vigarhyamānābhavaviprayogakṛśānusaṃtāpavaśena dūraṃ|
    na teṣu puṣpaiḥ kṛtaśoṣapuṣpaśayyāmadhuspaṃdavivṛddhakhe¦_daiḥ|
    bibhartti bimbāgatacaṃdrabiṃbaṃ saṃsparśaśītāṃtadayeva naktaṃ|
    gaṃḍasthalīmatpulakāmanekakaṃdarppasaṃśleṣavaśān natabhrūḥ|
    mūrcchānubaṃdhaś casitapralāpaprajāgaretkaṃpavi¦⸤꣹jṛṃbhanāni|
    phalāny avāptāni tayā sukhārtham ātmārpaṇaṃ tvayy api nāma kṛtvā||
    tadehi yāvat na bibharttiy avābhyāṃ daśāṃ sakhī me tava viprayogāt_|
    saṃcāriyā vacaseti dūraṃm utsāhitaḥ satvaram etya kaścit||
    upāsyamānāṃ śiśiropacāravyagrātmana tatrāa sakhījanena|
    niketanāṃtaḥ kadalīgṛhasya¦_ garbhainiṣaṇṇāṃ dayitām apaśyat||
    śayyīkṛtaṃ gaṃḍatalaspa bāṣpa꣹Ldhārājalāmadhyalatā karāgraṃ|
    jṛṃbhāpi dhāneva danasya taptaiḥ svāsair iva pluṣṭam upādadhānaṃ||
    kucadvayenāvalamauktikāṃśuplutaṃ vahaṃtīm adhikonnatena|
    aṃtarviyogānalatīvra_tāpavilīyamānām iva hārayaṣṭiḥ|
    śarīkṛtair ebhir ananyajanmā bhinatti cetāṃsi viyoginīnāṃ|
    itīva puṣpāṇy upakārabhūmau saṃśoṣayaṃtī sasito¦_ṣṇavātaiḥ||
    dhautājanaiḥ raśrukaṇaiḥ patadbhir ālakṣamāṇākṣarapaṃktiśobhaiḥ
    anaṃgasaṃdeśavidhitsayeva kalmāṣayaṃtī kadalīpalāśaṃ||
    caṃdrodayenāhitavṛddhiyogāṃ vi¦⸤kīrṇṇamuktāphalacūrṇṇarāśiṃ|
    velām ivākrāṃtavilapravālāṃ daśāṃ vahantī makaradhvajasya||
    aṃtaḥ patanmanmathapuṣpabāṇapakṣānileneva kṛtābhivṛddhīṃ|
    vikalpitottuṃgapa¦_yodharāgrānniḥśvāsadaṃḍān muhur utsṛjaṃtī||
    atyuṣṇabāṣpāṃbukaṇapratānavidāhabhītyeva vikaṃpamā_naṃ
    biṃbādharaṃ viśvasitānubaṃdhanitāṃtapariplavam udvahaṃtī|
    muktāphalatvaṃ nijakarṇṇaśuktipātena bāṣpāṃbukaṇair ivāptaiḥ|
    salīlam uttānitavaktra¦_caṃdraṃ śikte 'bjamālāśayane niṣaṇṇāṃ||
    sugaṃdhiniśvāsarasena līnaṃ tadūṣmadāhena 'pi puro bhramaṃtaṃ|
    viniṣpatadbhir daśanāṃśutoyair nivāpayaṃtīm iva bhṛṃgayūthaṃ||
    sa¦⸤khījanaṃ paṃkajajālaśayyāvidhūtadhūlīkapilaiḥ sadeśaiḥ|
    niśvāsavātaiḥ hṛdayasthagāḍharāgopaliptair iva dhūnayaṃtīṃ|
    stanasrajāsārddham avāptaśeṣāṃ sākaṃgalaṃ_tī nayanāṃbupūraiḥ||
    dagdhā sahālījanacittavṛttyā viyogasaṃtāpadaśānubaṃdhaḥ||
    sabhrūlatāṣaṭpadamālayoṣṭradalābhirāmāṃ śriyam udvahaṃtyāḥ|
    avāpta¦_vaktrāśrayayāraviṃdakāṃtyā pratīpaṃ vijiteṃdubiṃbaṃ||
    payodharāgrapratiphālalīlāsamucchvasaccaṃdanacūrṇṇadigdhaiḥ|
    anuṣṇadīrghaiḥ śvasitānubaṃdhaiḥr utkṣepaṇahrāsaka⸤darthikāṁ sā|
    mā smādgamaniśvasitena sārddhaṃ viyogaduḥkhāsadavo 'bhitaptāḥ|
    itīva saṃciṃtayat āśu bāṣpastaṃbhena saṃbhramya niruddhakaṃṭhāṃ||
    sāmudvahaṃtī kṛśatātinimnagaṃ_ḍasthalīghūrṇṇanamaṃdavegāṃ||
    āvegasaṃphullapuṭāgranāsāmārgāgatāṃ locanavāribiṃdūn||
    ciṃtānubaṃdhasphuṭaśūnyadṛṣṭi karārppitakṣāmakapolabhāgāṃ||¦_
    mukhaṃ dadhānā vinikuṃcitabhrūlekhāpariṣvaktalalāṭalekhaṃ||
    nāsāpathenopagatāṃ vilagna꣹Lmuktāphalakṣodakarāgrasītāṃ|
    aṃtarvviyogānalatāpatṛṣṇāvaśād ivāstuśrutimāpibaṃtīṃ|
    upekṣitāṃ vibhramaṣaṭpadaughaiḥ paryastadoḥ kāṃḍamṛṇāladaṃḍāṃ||
    śaradvipa¦_syāṃbujinīm ivātiniśātanārācaviśātalagnāṃ|
    saṃbhramya kaṃṭakitagātragatā salīlam
    āvedyamānadayitāgamanaṃ kathaṃcit||
    ānaṃdabāṣpajalabiṃdu_gurukṛtāgra-
    pakṣmodamīmiladatho nayanadvayaṃ sā|
    śvāsāniloṣmagurudāhavidhūsarasya|
    nirvvāpaṇāṃ sapadi kartum ivādharasya||
    sītān mumoda muhur aśrukaṇān_ vi¦⸤laṃbi-
    pātānasau kuṭilapakṣmaśikhāyalagnāṃ||
    tasyās tadā caritacaṃdanavāripaṃka-
    carcākṛtām iva vidhūsaratāṃ pramārṣṭu|
    svedāṃbhasi plutisamunnamitapraharṣa-
    romāṃcarā_jini mamajja śarīrayaṣṭiḥ||
    kiṃ kāryam atra bhavatā dayitāgame 'pi
    saṃtāpaśoṣitarasena śarīrayaṣṭau|
    tanvyā itīva ghanacaṃdanapaṃka
    digdha-
    paryaṃtatā rudhi_ram āha tayoḥ sa tasyāḥ||
    romāṃcabhinnavacaṃdanapaṃkacarccaṃ
    bhraśyanmṛṇālaśakalaṃ vicalajjalārdraṃ|
    visrastahāram upajagmuṣi sā priye 'tha
    sārddhaṃ mumoca daśayāṃbujapatraśayyaā⸤|
    vicchidyamānavirahīnalatāpaśuṣke
    śūtrā tadā tayitagāḍhanigūhanena|
    muktāphalanyamalahāralatā mumoca
    gharmodabiṃdupaṭalāni tanuś ca tanvyāḥ||
    madhyasya tānava_bhṛto dayitādalabdha-
    saṃsparśamunnativaśād vata māvayo 'bhūt|
    vakrīkṛto tadupagūḍhivasād atīva
    tasyā stanau sapadi vāmatāmavātāṃ||
    romāṃcapīnatanutāṃ¦_ dadhatoḥ krameṇa
    saṃprāptayos taruṇaratha kātaratvaṃ|
    āliṃganena cirasaṃtṛtaviprayoga-
    taptākhilāṃgaghaṭanā sudṛḍhā babhūva||
    itthaṃ dūtīmadhuravacanākarṇṇa|nādāgatānāṃ¦
    ⸤ślāghya kālo vipulapulakālaṃkṛtiḥ ko 'py apūrvvaḥ|
    yūnād āsīd atanuvirahopaplavakāṃtakāṃtā-
    gāḍhāśleṣaślathabharagalattāraratnāṃkahāraḥ||

    cha ||

    iti haravija_ye mahākāvye dūtīsaṃlpavarṇṇano nāma caturvviṃśaḥ sarggaḥ||