[Stein 187] Śc [description of manuscript] [author] [commentator] Haravijaya [title of commentary] [Sanskrit in Latin script.] Digital unclear [record of ownership] [how it was acquired] Peter Pasedach

||śrī gaṇeśāya namaḥ||

oṁ yasyāmaravadhūn dadhre madanān ṛjuhāvatām_ supālī so tha saṅgrāme ripusenāṃ juhāva tām_ || 1 || saṅgrāmakānanottālatālanistriṃśamaṇḍale| vidyādharagaṇe darppād avasānaṃ suradviṣām_ 2 || tato tatītitottātīnānā nāna na nūnanā|| sa svasāṃso susāsāsirirāraṃrārirair irat||3||

ekākṣarapadaḥ ||

sārāmarṣanikṛttārikaṇṭharaktahradākulā| samantapañcakorvīva babhūva raṇapaddhatiḥ||4|| nāghyāniṣata tenājau ke tucchattrapatā kayā| tatsenayā dadhe bhagnaketucchattrapatākayā||5|| so panandī dataś cakraṃ raṇaśrīnābhimaṇḍalam_| eko py aneka ity ājau vicarattaikṣyatāribhiḥ||6|| bhedenaibhaṃ raṇe tasmin navasāya kaṭaṅ kayā| nāroci senayā tasya navasāyakaṭaṅkayā||7|| daityā daityā ivoddāmadordaṇḍabalaśālinaḥ| surām surā ivānyonyaṃ vyatijaghnur mahāhave||8|| viṣāṇamusulair nūnam abhinandanti no rasām_| vyūḍhatvaṃ ke sma daityānām abhinandanti no rasām_||9|| pratyajñāyi prasaratā dhīreṇājāvadantatā| nairguṇyam āśu bhajataḥ piber iva viṣāṇinaḥ||10|| raṇe śivābhirama nāgamitaṃ ca kale varam_| adṛśyatāsthiśeṣatvaṃ gamitaṃ ca kalevaram_||2|| babhuś śrīvṛkṣakhajūerīsanniveśamanoramāḥ| turagāṅ kānanacchāyāḫ paryāptavaṭavarṇakāḥ||12|| abhāvi rabhasānnākastriyā mānavatān tayā| raṇadhūlyā dadhe tasyāmstriyāmā navatāntayā||13|| suṣpadanto paratrātha bhramadiṅnāgavibhramaḥ|| daityātmīmantayām āsa sāgaronmīnivoddhataḥ||14|| yudhi nighnañjayāvāptikāṅkṣiṇo tismayācitaḥ|| abhayaṃ tair asau senāṃ kāṅ kṣiṇoti sma yācitaḥ || 15 || sa prajñātatamo py ekas tadānāhatalakṣaṇaḥ| bhīṣmo py aśāntanavatāṃ vidadhāranadarśaṇe||16|| so bhūt svanaśriyābdotkamayūrāgamakṛtayā| icchayāsya bhaṭā yoddhum ayū rāgam akṛttayā||17|| prabhañjano risenāsu tadāsāvacyuto raṇe| bhāsvān vapuṣi cābhāsī¯ nn amaravidviṣām_||18|| sālāṃ sas salilollolalolāsim mūlasosalaḥ| līlālasaṃ lalā sāsau sāso sallālasāsulūḥ||19||

dvyakṣaraḥ ||

ya ekastasā daityān vaṃśār iva suparvaṇaḥ| kṣmābhṛt kaṭakasañcārīr babhañjasurakuñjaraḥ||20|| sāditānavatī senā saṃyugaṃ rabhasāditā| sāditā yudhyamānena tenāres sahasā ditā||21||

sandaṣṭayamakam_ ||

ghanasantasamacchāyā nīlavajrāvarūthinī| tīkṣṇavartmabhir ākīrṇā pātālorvīva bhogibhiḥ||22|| sārābhāśu śubhārāsā sāratāmamatārasā| yānyānaghaghanacchāyā sā matātatatāmasā||23||

anulomapratilomapādaḥ||

sa kartāntikasiddhāntaprakriyām iva tāṃ javāt_ tadā vilupyajyākendrāmavadhīdavadhānataḥ||24|| babhūvur nandinā roṣād amṛgālohitā dṛṣaḥ| na yasya pratibhātyārādasṛgālo hi tādṛṣaḥ||25 sa tasya valgato dehādasināpātayacchiraḥ| dinānyaya ivāstādres sphurad arkasya maṇḍalam_||26|| balaṃ vismayi śailāder uru dhuryatayobhayam_| tenāsta divyāẖ khaṃ draṣṭuṃ rurudhuryatayo bhayam_||27|| abhraṅkaṣatvaṃ dadhataḥ kaṭakacchāyayānvitāḥ| vibabhus subhaṭas tasya senorvīkulaparvatāḥ||28|| dikcakrapraṇatābhītidānavācā rurutsatām_| kīrtis teṣām agādbhagnadānavā cārurutsatām_||29|| āschālya nikvaṇanmaurvītantrīkaś cāpavallakīḥ| gandharvapṛtanā daityais sārvaṃ raṇanalīṃ vyadhāt||30|| tejo hṛta surārīṇām anṛjvālābhidhāvatām_| sthitir gatyā raṇe yeṣām anṛjvālābhi dhāvatām_||31|| sphuṭārdhacandram uddāmavāhinīpātasaṅkulam_ maheśvaraśiraśchāyaṃ śvasannāgaṃ raṇāṅgaṇam_||32|| viveśa viśvaśāveśaś śaśīva śivasaiśavaḥ| śaivaś śavaṃ śaśāveśiśivāvaṃśaṃ vaśī viśām_||33||

dvyakṣaraḥ ||

dadhatkarāṅgulīvrātabhogīndrakṛtaveṣṭanām_ sa śaktim asurāmbhodhimāthimandaravibhramām_||334|| saṅgrāmabhūmiṃ karuṇām adadhat tāmasāvṛtaḥ| yaśo nighnanripucamūm adadhat tāmasāvṛtaḥ||35|| tam abhīyus tanucchāyātimirāstṛtadiṅmukhāḥ| satārakāvarūthinyaḥ kṣayakālaniśā iva||36|| sa vyadhād akṣatāśastās sannayo dhāmahāsinā| savyadhā dakṣatāśastās sannayodhā mahāsinā || 37 ||

samudgakayamaka gomūtrikāmurajajalabandhāś ca||

kṛtāntanagarīsālavavalayaṃ cānjitaṃ dhanuḥ|| dadhat tenātha yuyudhe tārakākṣo mahāhave||38|| śubhadādtā tadā daityānavaśyandanave gataḥ|| tatsaṅgrāmāṅganaṃ reje navasyandanavegataḥ || 39 || tatsainikātsamīke tha camūracitasacchriyaḥ| kṣeptuṃ jagattrayāpāyasamīraṇa ivācalān||40|| śaśikeśāṃśako śokakauśikīke śiśuś śukī| śaṃ śaśākaikaśo śūkakekīśākāśakauśikaḥ||41||

dvyākṣaraḥ ||

lakṣmī ṣaṭcaraṇacchāyāśobhīty asurasainikaiḥ| dadṛṣe tasya vaktrāṇi padmānīvādhitasthuṣī||42|| manvānās taṃ śarais saṅkhyete purastād ripuran jitam_ tejo rkam iva bibhrāṇaṃ tepurastādripuñjitam_||43|| sudarśaraśrīdviṣatāṃ rasa cakribhujam āśritaḥ| śirāṃsi pīvaracchedaskandhacakrāṇi śātayan_||44|| śūrīśaśiśurāśāśrīraśrīrārāṃśurārarau| śarīrā śīśarais śārā raśiśīrariśaś śaśan_||45||

dvya¦kṣaraḥ||

upasargā iva gatāḥ kriyāyogena śūnyatām_ āsaṃstasya hatā bāṇair aprāptagatisanjñakāḥ || 46 || spṃhāṅ konākarot tasmai sajjātīyāya sāravān_ taccamūccadviṣas saṅkhye sajjātīyāya sā ravān_||47|| tam atyaiẖ ketumālīti navāñjanamalīmasaiḥ| anvīyamāno ditijaiḥ prāvṛṭ kala ivāmbudaiḥ||48|| kṣunnaṃ tena samidvartma tadīye dānavarttibhiḥ| vyaroci ca gajais saṃkhye tadīye dānavārtibhiḥ||49|| tadāsau vīrakopātuśubhalakṣmīparigrahaḥ| ṣaḍjanyāsatayā bibhran mukhāni gayam abhyayāt_||50|| vidadhe nighnatā tena tamastārāninādayā| tatsenayā śaraiś cakre tamastārātinādayā||51|| udasāhi sa saṃhārasahasrakarabhāsuraḥ| yuyutsāsāhasotsāhaśālibhis sahasāsuraiḥ||52|| kekīrako kukārākaḥ karakākārakāriruk_| kairākekarakairākorarokairurukorukaiḥ||53||

dvyakṣaraḥ ||

tārakāntasthitispaṣṭadṛṣṭadhṛṣṭarojasā| sa śakyā dīprayā tāralataye va śriyaṃ dadhau||54|| cetasā baddharoṣeṇa mānināgaganānimā| tato raṇabhuvaṃ caṇḍī tāmitā sa matāmitā||55||

yukpādapratilomaḥ ||

tannikṛttaviparyāsaniviṣṭagrīvatāṃ gataḥ| adṛṣṭacaramājo śvaṃ bhaṭaḫ pṛṣṭam ivaikṣata||56|| nābhācchrutir ivāhīnā sadoṅkāratayā na yā| agāhi bhartus saṅgrāmassado ṅkāratayānayā||57|| sāpramāpaṇaniṣṇātair aśūnyā bhaṭamaṇḍalaiḥ| niṣadyeva tadā mṛtyo sphuṭadaṃṣṭrā cakāsatī||58|| reṇurororuṇārṇoraraṇāraṇiraṇūraṇaiḥ| rarānaiṇāriṇā rīṇā raṇerāṃ rīraṇāriṇā||58||

dvyakṣaraḥ

avārarvāṇatāṃ vairiramaṇīkucamaṇḍalaiḥ| sārvaṃ dadhānā daityaughānavetya sadṛśātmanaḥ||59|| sāratārahisādhyāsā sā dhyātā kṣatasādhvasā| sādhvasādharmyadhīrāsā sārādhītiratā rasā||60||

saptādaśākṣaraṃ padmam_ ||

baṇasindhuṃ sumanasāṃ tadānīm uttitīrṣatām_ sāritrāsakṛdutkṛṣṭakarṇāntā naur ivābhavat_||61||

vāditā tarasā bhīmā bhīrīṇāṃ sakalā tatiḥ| sāditā tatra sāyāmā sārīṇāṃ sabalā gatiḥ||62||

gomūtrikā elabandhaḥ ||

tayākṛtasya saṅgrāme vajranābhasya bhasmasāt_ tadātta eva tatrāsīd aryasyāntas suradruhām_||63|| rathamaḥ bhuvas tasyā natatvatatāmadāt_| anirjitavapus sāpi na tasthāvara tām adāt_||64|| ambhodharacchavīnvārāśobhāṃ ca yudhi bibhrataḥ| vājino vāhayāṅ cakruẖ kṛpāṇāṃś cāmbikābhaṭāḥ||65|| tāyamānaghanacchāyā yācchānaghanamāyatā| nālpakapratimāsthāsu susthāmātiprakalpanā||66||

anulomapratilomapādaḥ||

saṃyuge nargala sthāmapātitagrahatārakaiḥ| yugāntotpātadeśīyair na sāsahyata dānavaiḥ||67|| kṣatārkaruk tayā dadhre tadāśvasitimā navaḥ| tadrūpaṃ vīkṣya ko na sma tadāśvasiti mānavaḥ||68|| jayaśrīrabhasākṛṣṭiprasāritakaropamaiḥ| savyāpasavyavikṣiptair nighnatī vidviṣaś śaraiḥ||69|| yā hatārigaṇājasramavadātā na sundarān_| yātā gajamadānandahariṇāsravatāsurān_||70||

samañjasabandho gūḍhārthaślokaḥ ||

tayāghāni ruṣā vajraketuẖ ketur divaukasām_| vikirantyā raṇe dṛṣṭiṃ kṣayolkāpuñjavibhramām_||71|| māyāmūrtir dviṣas saṅkhye sāsrākṣīdamitāyudhā| tatsenā ca tayā cakre sāsrākṣī damitā yudhā||72|| dorddaṇḍadarpodrekkeṇa sāvajñāṃ carato yudhi| pramathān dānavānīke pāriplavatayā sakṛt_||73|| sāśīś śaśaṃsā śiśusūs sasāsāśu śaśīśaśat_| śaśāsāśāsu seśāsu sāṃśuś śaṃ śaśasāśisūḥ||74||

dvyakṣaraḥ ||

sahasradhā vibhajyāpi sthitam ātmānam āhave| nināya pañcatām eva dviṣaṃ māyāśatākulam_||75|| sā saṅkhye svassadāṃ śaśvaddeva tārā dhanāyate| tena cakrur matiṃ nānyadevatārādhanāya te||756|| tatsaṅgrāmāntarikṣaṃ ca vīṣīmārgapariṣkṛtam_| vicitramaṇḍalatayā vidadhāratarāṃ śriyam_||77|| gajaḥ pariṇaman dadhre dantakośamanaṅgadam_ dviṣāṃ yudhi vyadhāt tārādantako śamanaṅ gadam_||78|| tigmāṃśukarasamparkā sphurantī karavālikā| kubjāpy ekasya saṅgrāme caturaśrāṃ śriyaṃ dadhau||79|| jaghne siṃhatanuś caṇḍyās sasaruñjitaravāribhiḥ| tatsainyāni surāś cakrus saruñjitaravāribhiḥ ||80|| kodaṇḍasphālanottālaravakātaritadviṣaḥ| yodhāstat puruṣatve pi vispaṣṭadvandvatāṃ yayuḥ||81|| caṇḍī śenāsu kupyantī sādīpiṣṭāsu rāhave| śriyam aikṣiṣṭa tat khaḍge sādī piṣṭāsurāhave||82|| suradaṃṣṭrākarālatvaṃ dadadbhir dānavān raṇe| nānārīkānanaiẖ kiṃ tu pṛtanāsu na bhūbhṛtaḥ||83|| bhāsitānutimātrāsu sanyāsaikaratā sutā| nāṅganāśarasaṃsthāsu sā yātā kṛttivāsasā||84|| sāsavāttikṛtāyāsā susthā sarasanāṅganā| tāsu tārakasainyāsu sutrāmātinutrāsibhā||85||

pratilomānulomābhyāṃ ślokadvayam_||

tatra sphuṭarasaiś cittrais suślokavinibandhanaiḥ| anekasargais saṅgrāme mahākāvyāyitaṃ bhaṭaiḥ||86|| rājitānumatāvāraravā tāmasakāyasā| sāvakāsarasārādhadharā sāranutājirā||87||

aṃsaṃyogākṣarānekapāṭhanandikavartanaḥ ||¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯||

ketanāṃśukaśītāṅka rathaplavakṛtāspadam_| saṅgrāmajaladheḫ pāraṃ pṛtanāsvarimaṇḍalaṃ||89|| sāyāsāsu saseyāsu sāyasāsu yiyāsu sat_| sāsismāsūyayeyāsu seyāyāsususūs suyat_||90||

dvyakṣaraḥ ||

tayā kārmukamākṛṣṭaṃ nāśārambhe suradviṣām_| tadadārayadoṅkāram iva kreṅkāram āhave||91|| yo nukurvan mṛdhe vardhamānandāmodarañ jitaḥ| na kenacid viṣābhīkṣṇamānandāmodarañjitaḥ||92|| sa tayā nāgam ārūḍho vipāṇair virasīkṛtaḥ| babhrāma gahanāgādhe granthatatva ivāhave||93||

naiṣkuryeṇa raṇe caṇḍī samagrāvā savājibhiḥ| nāsahyatāribhiś śakyā samagrā vāsavājibhiḥ||94|| anyonyāyodhana sparvādurbara prasarodburāḥ| tāmabhīyustamaskāṇḍakallolā iva ye dviṣaḥ||95|| tāñcchitāsaravitrāsā sātrāvirasatāñcchitā| sādhvasāvahatāyāsaṃ saṃyātā hava sādhvasā||96||

anulomapratilomapādaḥ pādātyantayamakaṃ ca ||

śriyaṃ catrīyamānena caritena dadhaty asau| sajjātirekāmaṃśeti surairasūyatāhave||97|| jayajāyuyujā yujjijyāyo yāṃjyajyayejyayā|| yājyayā yuyuje yeye jeyayā yājajāyayā||98||

dvyakṣaraḥ ||

bibhratī hetisandohina kraughākulatāṃ dviṣaḥ| veleva pṛtanā viśvakṣayodvṛttasya toyadheḥ||99|| sā dadhaty ānanaṃ tulyamaghāni vidhunānayā praṇemuṣām avicchinnamaghāni vidhunānayā || 100 ||

parācīnaṃ vidhāyāśu sainyaṃ samaradurmadam_ sāñjasaujasikasyārād dhūmrākṣasyodajāsayat_||101|| sārabhā vivibhārāsā rājitāgagatājirā| bhātājite tejitābhā vigatena nate gavi||102||

sarvatobhadraḥ ||

natānāmanatānāṃ ca savyaṃ vyavajahāra sā| nināyaurjityamekeṣām anyeṣāṃ jīvitaṃ kṣayam_||103|| ahanyata balaṃ teṣāṃ sadā nagajayā tayā| reje vīravarūthinyā sādānagajayātayā||104|| bibhratī subhaṭenoccair ākalpasthiticārutām_ āliṅgyata raṇe kīrtis svarganārī ca tat kṣaṇam_||105|| tāṃs tathāviślathanmaulibandhanāhitavīpathūn_ vīrān āsannapātatvād asārāt sākṛtāhave||106|| tārottāratarī tīratarutaurītiruttarāḥ| tīritārātirātoru taratārātiruttiraḥ||107||

dvyakṣaraḥ ||

vaiṣṇavī samarakrīḍāvihāraikajavasyayā| gadayā daityalokasya śirāṃsi yudhi bhindatī||108|| dviṣataḥ surasainyāni marāñci trāyate sma yā| sā babhāra śriyaṃ saṅkhye parāñ citrāyate smayā||109||

kālarātrir javenāstraparyastakulaparvatā| vapuṣābhraṅkaṣenātha bhītidā suravidviṣām_||110|| jānujenānujananī jānānājajanaijanam_ nijājinenānijajau nānūnānajījanat_||111||

dvyakṣaraḥ ||

bhramayantyā jvalacchūlaṃ māheśvaryāstadābhavat_| nabhaḫ puṣaśikhineva piśaṅgitam_||112|| adabhrabhītide nindye dakṣamānacchasādini| bhramāgatagamāsāde bhīnatatvam agacchati||113||

ardhabhramaḥ ||

samare lakṣyabhadrāś caketumāle nirargalam_ tasmin navaninirmāṇavibhāge iva durgame||114|| ratnākṣamālāṃ bibhrāṇā raṇaśrīmaṇimekhalām_ brāhmī saraṇasaṃrambhavibhramā śriyam āsadat_||105||

tilakam_

aprāptāṃ saṃyuge prāṃśuketudantini śātutām_| kurvaṃtī viśikhaistāṃ sma ke tudanti nisā tutām_||106|| anyathā yudhyamānedrī daityānāṃ hṛdayāvidhā| kṛtamārgaṇakṛtyāsīt sahasreṇaiva cakṣuṣām_||107|| gīrvāṇajanatabhyetya tuṣṭāvasarato nu tām_| dviṣo vīkṣya raṇādbhītyā tuṣṭāva sarato nutām_||108|| bibhratī ratnakodaṇḍapariveśavibhīṣaṇām_| sodvṛtārikulotpātacandrabimbam ivānanam_||119|| ralīlolārirallālīr līlālūrairilallalāḥ| rolollolairarālailīrurarororarīralam_||120||

dvyakṣaraḥ|| yugalakam_||

śikhaṇḍajitapiñchaśrīr namravaktreṇa kekinā| uhyamānā jvalacchaktiḥ kaumārī raṇam āsadat_||121|| vinirdhūtaravidyautāmahnoṣṭāśāntareṇunā| gāṇasainyena sā lakṣmīm ahno ṣṭāśāntare ṇunā||122|| bibhratī saṃyugotpātamaholkāmatanaṃ gadām_| saśaṅkhapadmākoboevaiṣṇavyāḥ śriyam āsadat_||123|| dviṣacchiraẖ karmukaughais sāraṃsta na na tāpadam_ nayantyarikulaṃ stheyassāraṃ stananatāpadam_ || 124 || sāndhakārā diśas sarvāḥ kurvatī raṇareṇubhiḥ| tāmabhīyāya garjantī yā tadā vṛṣaparvaṇaḥ||125|| natayā senayā tatra yātayā nuttayā tanu| nutayān tarayān viṣṭapātayā senayekṣibhā||126||

murajabandhaḥ|| yukalakam_||

kṛtānubandhāḍ utpaśyannāgneyīṃ dhāraṇām iva| jagatkṛtam avail lokas sarvam evātra bhasmasāt_||127|| karisindhutatiś cāru kaṭakacchā yayādhikam_| bhinnārair yā tadā reje kaṭakacchāyayādhikam_||129|| vatapuṅkho pi sagrāme daityaloko nirargalam_ samprāpya na nyavartiṣṭha yāmyāṃ yamapurīm iva||30||

yugalakam_||

kīrtir yajñe samīkeṣu navaiva svatayā tayā| bhrukuṭyā mumuce cāsau na vaivasvatayātayā||131|| yudhi kṣayaghanasyeva vidyujjihvāsya garjitaḥ| pratinādacchalenāśā bhītā iva vinukrusuḥ||132|| dadhau dhiyā samatneṣu yayā vairāvatāṃsatāṃ vigarhya sa tam ārūḍho yayāvairāvataṃ satām_||133|| tejasvimaṇḍalasyārāt kurvannantardhimāhave| abhraṅkaṣavapuś śrīmān sa tadāstācalo bhavat_||134|| taṃ cireṇa gatāyāsā samāyāpakṣapātinī| nītipā kṣapayām āsa sā yātā gaṇarecitam_||

anulomapratilomārdhayam_ ||135||

anāropitabāṇena bāruṇī dhanuṣā kṣayam_| nijamaṇḍalasaṃsthānacāruṇā virarāja sā||136|| lālitailīlatālātā līlālalitatātatā| tālottālā tilatulā lolitālulitālitā||137||

dvyakṣaraḥ || yugalakam_||

vispaṣṭasundarasitā daityasenākumudvatīḥ| tīkṣṇair aṃśuśaravrātais saurī ca samaśūkucat_||138|| śātaṭaṅkāḥ pramādena hīyamānā raṇājire| cāpaṭāṅkāranādena sābhimānā rarājire||139||

kāñcībandhaḥ ||

cāpam āhavanasaṃrambha karṇāntākṛṣṭicakritam_| vāyavyā bibharām āsa nijamaṇḍalavibhramam_||140|| viṣehe senayā saṅkhyasahā sā śātaṭaṅkayā| rundhānayā ripor bhūmnā sahāsāśātaṭaṅ kayā||141|| viḍambayantī sārddhendumaṇḍalāmaṣṭamīniśām_ sā dīpraparaśus saṅkhye śriyaṃ vaināyakī dadhau||1242|| sārdhacandraśaravrātaiś śarīrāṇi suradruhām_ cakārānalakānyājau vadanāni ca yoṣitām_||143|| svanaśriyā dhvanadyodhaiḥ sā garīyasyamā yayā| sā jighāya dhvaneḥ krauryaṃ sāgarīyasya māyayā||144|| tāmatyayuṅkta yāsaṅkhyāsaṅkhyāvadbhir vṛtā bhaṭaiḥ| sūciromṇaścamūrnādais sūcita pralayāgamā||145|| bhāseddhāhātatananā sādimāyādasevitā| sāsahastatayāśāntasārā hitasamidyutā||146||

prastāraślokaḥ ||

sahasā ditasenāsā tayāse sāhitadyutā| yātāvitastasāddhā sabhāmā tadanantamit_||147||

etad utthaś caturaṅgaśvapadapūraṇaślokaḥ|| yugalakam_||148||

līlāyāyiyayūllolayeyayā lāyalolayā|| lālolūyayālīya lulāyāyilayaṃ yaye||149||

dvyakṣaraḥ|| yugalakam_||

sarākṣasapurīdāhalagnamārutivibhramaḥ| vyajṛṃbhata surārīṇāṃ pādapātitatoraṇaḥ||429|| śaktī vahanto yaśasā navā yuyudhire citāḥ| caklamuścāsurā bhītyā na vāyuyudhi recitāḥ||50|| divaukasāmathoddāmavegadaṇḍāhatā bhṛśam_ vineduḫ paruṣā bheryo virūthinyaś ca saṃyuge||51|| sasāra pṛtanā nānā dhunānāri sasāhasā| satarjanaguṇāsphoṭadhīrayodhagaṇāsurī||152||

śaktibandhaḥ ||

divo vatīrṇeva bhuvaṃ jagatpralayakālikā| vārāhī malinacchāyā prabhā bhānor atas tarat_||153|| yudhi cakraṃ dviṣām āśu nīrandhrasamayaṃ viyat_ akṛtāmbhodanirmuktanīrandhrasamayaṃ viyat_||154|| sā rarāsa sarārāsā sārārāsasarārasā | rarā sasarārāsāsārā rāsasarā rasā || 155 ||

dvyakṣarasamuṅgakayamakam_|| pratilomānulomagomūtrikamurujasvastikaśaktyādibandhāḥ||

sthirājirapyasthirājisārāpratimayā rucā| cāmuṇḍā baddhavairā sā jitārātir mṛdhe babhau||

musalabandhaḥ ||156||

raṇe suradruhaḥ sainyaṃ tadāsa marutāṅ gaṇam_| raṇasya ca śivā bheje tadāsamarutāṅgaṇam_||157|| kṛtāntaveśmapadavīṃ vibhramābhir māhāhave| surāsuragaṇā jaghnur gadābhir itaretaram_||158|| senāparyastanārācacakrāsārājitāsurā| rājarājasya dānāmbuviṣyandikaṭakuñjarā||159|| rāsabhinnanabhorandhradiṅmukhā sā raṇājire| reje strasāre sānandahārāśriyam apāśritā||160||

ślokābhyāṃ khaḍgabandhaḥ|| yugalakam_||

āliṅgitā yudhi prājyaśārvarāgatarā śriyā| gaurīva yudhyamānāsīdaparṇā svāminā camūḥ||161|| saṃyuge tisahasrāṃśunavadhāmarṣatāpibhiḥ| nādīpyatāsurais tatra na vadhamarṣitāpibhiḥ||162|| vahnijvālāpiśaṅgordhvakeśair yātubhir anvitā| laṅkeva nainṛtī reje yudhi trāsakarī dviṣām_||163|| tadraṇaṃ reṇurūpeṇa nāmoci tamasā varam_ yatrākṛtatarāṃ sūro nāmocitamasāvaram_||164|| uromaṇiśriyā śaurivibhramaṃ yudhi bibhrataḥ| avipannapuraskārā rejire guravo gajāḥ||165|| vidviṣas samare nanyasamāyāsamayānayā| aghāni rauravī senā samāyā samayānayā||166|| kalāpaśobhāṃ vibhrāṇamathāsādyā śikhaṇḍinām_| nāgair iva raṇādbhītair vineśe dānavāhibhiḥ||167|| sphuratkuṇḍalaratnaughataḍiẖ kiraṇakandhuraḥ| meghanīlo tha saṅgrāme prāvṛṭ kāla ivābabhau || 168 ||

atālavyaḥ ||

śaravyāptipravaṇatāṃ dadhato raṇamūrdhani| kṛtapuṅkha bhaṭās tasya mārgaṇāś ca virejire||169|| yena vyadhāyi sargo na nāśakrodhānuśataḥ| śakrauryaṃ śabdam atanon nāśakrodhānuṣaṅgataḥ||170|| tīkṣṇaśalyanakhāgrābhi mārgaṇāṅgulibhiḥ kramāt_| yudhi gīrvāṇasenāyāḥ pattrabhaṅga vyadhatta saḥ||171|| ākṛṣṭadhanuṣo dūraṃ jyā yasya dhvanitānavam_| tenājaudviddhamūrttinye jyāyasyadhvani tānavam_||172|| saṅkhye balibhujāṃ tatra navāyasam api krudhā| abhyāpatantaṃ taṃ vairipṛtanā na ru visehire||173|| saṃrambhas sa babhūvāsya sāravairivadhe navaḥ| valgitais tatrasus senās sāravairivadhenavaḥ||174|| asahyo pi mahīkṛtvaṃ balabhadro py asīritām_ akūṭātmāpi tuṅgatvam adhattādbhutavṛttiyaḥ||175|| nānenānilalolena līlollolena lolinā| nunnānūnānalenailīlūnānananalena no||176||

dvyakṣaraḥ||

ardhacandranāvanyāsair abhiyogapaṭīyasā| abhāji bhūmnābhīkena senāsīmantinī dviṣaḥ||177||

tilakam_||

khaḍgasyānukṛtakrūrapātālā tasya sādhutā| kṣmā cāsīd iṣubhir bhinnapātālā tasya sā dhutā||178|| saprastāvairiṇe tasya karāgraiḥ pratihāribhiḥ| sāmajatvasya sadṛśaṃ vyadhīyata viṣāṇibhiḥ||179|| surastrīṇāṃ dṛśo bhagnakalāvatikalāvati| nipetus tatra tigmāṃśuvibhāsinivibhāsini||180 anekamukhatāṃ bibhrat kartātra yugapaddhateḥ| dviṣatāṃ samprahāre sāvekakaḥ kamalāsanaḥ||181|| vāyavīyāya vāyavyayayuyāyyavyayāya yaḥ| vyeyo vayovyayāyaiva yayāvavayavī yuvā||

dvyakṣaraḥ ||182||

sisaṅgrāmayiṣus tena baddhāmarṣārimaṇḍalī| saṅgarāṅganam udgūḍhaśastracchāyāndhakāritam_||183|| yājarāpattadākṣodadakṣodātuparājayā| sāñjanāmagatāghāni nighātāgamanāñjasā||184||

yugalakam_|| pratilomānulomasābaḥ||

cittramakṣaṇikasyāpi tat kriyāṃ pratisaṃyuge| paryāyayaugapadyādyaṃ yadvirodho sya nābhavat_||185|| raṇo bhūt spaṣṭasaṅghaṭarathadānavanāyakaḥ| spṛhayām āsa naivāliratha dānavanāya kaḥ || 186 || vīrabhadrasya saṅgrāme yujyamānasya nirbharam_| sehe na prasaro daityaiḥ kṣayavāyor ivādribhiḥ||187|| vidadhus tatra saṃrambhaṃ sūratāpini pātini| dviṣanto yudhi sāṭopaṃdānavartinivarttini||188|| dadṛṣe nyatra caṇḍīṣaḥ śūlaṃ raṇarasollasaḥ| bhramayannaranalajvālātāsaṃśoṣitāmbudhi||189|| yo hartuṃ samare bhītānapalālasamānasaḥ| paśyatyaricamūr dagdhuṃ na palālasamā na saḥ||190|| cakṣur vikṣipya rūkṣāgrapakṣmaparyaṃtapāṭalam_| tasthārdhakhaṇḍakodaṇḍacaṇḍadordaṇḍamaṇḍalaḥ||191||

sa cakāra camūr yuddhe manavamāyayā| visismaye tayā viśvamatimānavamāyayā||192|| dadhatyā sthitam ārūḍhabhogibhadraśriyākulām_| samprahārabhuvā tasya malayādhityakāyitam_||193|| sa dikṣu yaśasā lokān avācyo ṣṭāsu rañjayan_| na caklāma mṛdhe dhairyādavācyoṣṭāsurañ jayan_ || 194 || vipracitteḥ samīke yasainyam abhyāpatat krudhā| dadhanmūrttīs sadṛktisrastrimūrttiḥ parameṣṭhinā||195|| madamedodududdāmadāmāmodamudo dadat_| mamādimadado duddamadadodadadīdayat||196||

yugalakam_|| dvyakṣaraḥ ||196||

prahlādamṛtanācakraṃ hrādair mukharayad diśaḥ| sa tārakagaṇenoccais samprahāre himadviṣā||197|| tato rasādaśāntena daśāntena kalāpinā| kalāpinā tadāsevi tadāse vitatorasā||198||

yukalam_|| sandaṣṭayamakam_||

kare parivrāja iva pradhane dhikamaṃḍalau| niśākarasahasrāṃśū daityāḥ krodhān nijaghnatuḥ||199|| daityacakram abhūd bhagnaprabhāvaraṇamaśvi tat_| indoś ca maṇḍalaṃ sāndra prabhāvaraṇamaśvitat_||200|| āpūryanta yudhi spaṣṭasaṃyugotkarṣabhairavaiḥ| kakubhaḥ prāvṛṣīvātha tridaśāsuramaṇḍalaiḥ||201|| śriyaṃ daityādhipāḥ sainyairāsadaṇḍāmarocitaiḥ| dadhadbhis triṇatāṃ coccairāsadaṇḍāmaroci taiḥ||202|| tarasāmalakīnāśaśūnyāṃ śarabhadānavaḥ| saṅgrāmorvīṃ vyadhattātha himaśailataṭīm iva||203|| sarvātmanā raṇe tasmin na vatāmasamañjasā| tenāveśi dviṣāṃ senā navatāmasamaṃjasā||204|| āmardakastamabhyāgānnavāñjanamalīmasaiḥ| anvīyamāno ditijaiḥ prāvṛṭkāla ivāmbudaiḥ||205|| sa mārgaṇagaṇaṃ dūram astaṃbhīdasya totratām_| saṅgrāmakāriṇaḥ prāptam astaṃbhīdasyato tra tām_||206|| pāriplavaharivrātovaijayantyacchanirjharaḥ| rarāja kūbarī ketor mandarādrir ivāhave||207|| so vaitkṣatiṃ dviṣāṃ tasmin navācāmantika sthitām_ prāptaṃ yodhaṃ śivaughāḥ sma navācāmanti ke sthitām_||208|| pisangajaghaṭā gurvīr urvīdharagurūn natāḥ| babhāra kālamusulo raṇamūdhni yathārthatām_||209|| lalāṭenānuyaṃsuṅganāsauṣṭāpadamāyatām_| saralorvīmanātīnāṃ nāsauṣṭāpadamāyatām_||210|| tataḥ krauryodadher dīrghais srotobhir iva māninām_ nistriṃśair vyāptadikcakramatyair dhūrjaṭim āhavam_||211|| durutsahatvaṃ saṅgrāme na vāhinyā sa kṛcchrayan_ virarāmāsuravyūhaṃ navāhinyāsakṛc chrayan_||212|| kṛtāṭahāsās tatsainye virūpākṣatayānvitāḥ| sakṣveḍakāṇṭhāḥ pramathās tadvaidagdhīṃ samāsadan_||213|| saṃsārā nissasārorus sa sūrirasisārarut_| sasārārosasīrīrāṃ sariraṃ rāsasūraram_||214||

yugmābhyāṃ dvyakṣaraḥ ||

nityāñjanopayogena nayanānīva vidviṣām_| nirjitānām anarmāṇi yena straiṇāni cakrire||216|| sa pureva jaṭābaddhasāravāsukirātatām_ babhārārātisenāsu sāravāsu kirātatām_||217||

yugalakam_||

vahnigarbhacamūryāca sarvalokābhibhāvinī| trilokīsarasīkṣobhakareṇa harahastinā||218|| hariṇair iha sākaṃ sā sāyāsā vihatā gavi| vibhunā bhuvi sārāsā tuṅgā nta nihatāhani||219||

yugalakam_|| prātilomyena sa evārthaḥ||

līlāluṅkhitapuṅkhasthapatatramarutāhave| sandhukṣayayadbhir viśikhaiḥ pratāpāgnim ivoddhatam_||220|| śiśuṇā śaśinānaṃśunāśo mūno niśo niśam_ nāśānanāni nānāṃśo neśāno nānaśe sanaiḥ||221||

yugalakaṃ|| dvyakṣaraḥ||

sanmātrācyutakaṃ tasya samprahāramahītalam_ spaṣṭāndhakaśriyaṃ bibhrat krīḍākāvyam ivābabhau||222|| muṣṇantaṃ jīvitavanaṃ sa vyaṃsakusumākulam_ jaghāna bhartā dehādhaṃ savyaṃ sakusvamālakam_ || 223 || trailokyapralayotpātadaśā iva nirgalāḥ|| yudhi ketumatī dūrād āpayantīḥ suradviṣām_||224|| taiś śātitāśo tītāśīḥ śiśuśītāṃśutātataḥ| totteśitāśitāśātaiḥ śataśo tutu tāḥ śitaiḥ||225||

yugalakam_|| dvyakṣaraḥ||

samavartipurīvātha viśikhāvaliśobhinī| vyaśīryatāṃ śutaṃ prāpya vajrabāhuvarūthinī||226|| tadā kṣaṇena vīryasya samadaḥ sahitaḥ padam_| reje stutanayas sākṣān nayavedī kṣatāmataḥ||227||

mātrāpahāradānābhyāṃ yatheṣṭābhyāṃ ślokadvayam_||

manorathe surārīṇāṃ viśliṣṭananukūbaram_| ślatha cakraṃ cakārājau vajrabāhuṃ ruṣotthitam_||228|| mayamāyāmayāyāmaṃmāyī mamamayo yamaḥ| yeyo māyamiyāyāmumameyayamayomayā||229||

dvyakṣaraḥ||

tasya veṇīlatā tena saṅgrāmād apasarpataḥ| ayaśaḥpadavīvāvatha dadṛśe pṛṣṭhavartinī||230|| tatra sunmaṇḍalībandhais tasmiṃś carati tadbhaṭāḥ| te kṛpāpākṛte dhyāninivyāte ninditāndini||231||

śūlabandhaḥ||

triśikhena puraploṣavahninevāyudhena saḥ| sūcilomānamāyāntaṃ pratilomagatidviṣām_||232|| vividhādhivadhe dhīvā vidhivedhā dhavāvadhiḥ| dhīdhāvī vīvadhī vadhvā vivaidhī vidhudho vadhīt_||233||

yugalakam_|| dvyakṣaraḥ||

nijaghāna raṇesenām vasau duścyavano balam_ aśeṣasuranātho pi vipulomātmajādaraḥ||234|| yaś cakāra dviṣe kupyan na vaktrāsavatāṃ sabhāḥ| nāsau natiṣṭhate nyāyānavaktrāsavatāṃsabhāḥ||235|| prahāramūrchayā bibhradākulatvaṃ tam anyataḥ| ketubāho raṇe sainya sapaśyannīlalohitam_||236|| garāgāroragogrorā gaurīrāgī gurur girām_| gaurāgurugirīrāgo gaurarer gururogaruk_||237||

dvyakṣaraḥ||

sanāgarājakaṭakas saguhas tuhinojjvalaḥ|| tuṣārādrir ivābhāti yo himānīśatāspṛdam_||238|| yo bhāti pradyayotkarṣād akṣayajñānalābhayā | dṛśā ca saruṣā dhvastadakṣayajñānalābhayā||239||

cakkalakam_

nānādevakulākīrṇaṃ sadharmyasthiti tadraṇam_| cittrarathyākulaṃ bheje kṛtāntanagaraśriyam_||2340|| durbhedyayā camūstamyam āyayāvamitoṣitā| raṇe dauryagṛhe krauryam āyayāvamitoṣitā||242|| tasyoccais saṅgare tasmin navāridamano rathaḥ| śaratkāla ivābhāsīd dalayann amadviṣaḥ||242|| somā somaḥsumāṃsāṃsa 'somasāmo samo simān_| samamāṃsamamīmāṃsamāsā sā sumāmasūḥ||243||

dvyakṣaraḥ ||

sanmaṇḍalāgratām ekapiṅgalānugate dadhat_ | sa bhāsvāṃstridaśārātīñjaghānollāghavānraṇe || 244 || sañcariṣṇus sasaṃrambhaṃ sa nā tanayaśobhitaḥ | śauryamaprathayatsañkhye sanātanayaśo bhitaḥ || 245 || kṣayānilair ivāśeṣavivartanasahairuroḥ | sainikais tasya kākṣeṇa sāvahelaṃ vilokitaiḥ || 246 || bhīrorair aribhir bhābhai rabhārīrā bhareribhiḥ | rururībhir arabhrābhā bhābhāribhirurbharubhiḥ || 247 ||

yugmaṃ| dvyakṣaraḥ|

sa dhīramurajoddāmagarjjaḥ śīkaravarṣiṇaḥ| gajadhārāgṛhā rejus tasyāḥ śūnyāẖ kalādibhiḥ||248|| raṇe saṅkulatāṃ prāpte sajjaṭaṅkaravāribhiḥ | tadvapuḥkariṇāseci sajjaṭaṅ karavāribhiḥ||249|| dānavānāṃ ruṣā sainyaṃ daityānāṃ ca yuyutsu tat_|| senayānugataḥ saṅkhye sarasvāni va velayā||250|| bhūye yo bhayayāyībhyo bhūyo yo bhībhayo bhayam_ yayābhibhūya bhūyo yaṃ bhābho yīyāya bhāyayan_||251||

yugmaṃ dvyakṣaraḥ ||

sāsya saṃhāraveleva dalayantī kṣamābhṛtaḥ' nāsahyatāsurais senā bāhuśālibhir apy alam_||252|| yasya senā diśo daityān avibhramadaśocitā| yenārinārī vidadhe na vibhramadaśocitāḥ||253|| trividhasyāpi ha'ntātha saśvāntasya garīyasaḥ| saṅgrāmagahane bhāsvās tejasāti durutsahaḥ||254|| daśāśādeśadādeśaḥ śaśidaṃśadaśāśidoḥ| deśī śaṃdadadāśūdaidudaṃśuśaśidaḥ śadī||255||

dvyakṣaraḥ ||

tena sañjaghaṭe sārddhaṃ tatsenāyugapaddhatīḥ| vivartayan kālaketuḥ kālacakravadanyataḥ||256|| pidadhurmārgaṇās tasya tamīśaṅ kāñcanocitāḥ| chāyayā na vyadhuvyomni tamīśaṅkāñ ca no citāḥ||257|| dadhatāṃ śūnyatāṃ śaśvat śainyena pratiyoginām_ asaṅgarahiyātena tasya nākatalāyitam_||258|| śaravṛṣṭiṃ dviṣaḫ prāptaṃ sa viṣehe tu tāmitaḥ| śyāmalatvaṃ dadhatkaṇṭhe saviṣe hetutāmitaḥ || 259 || sphuranmaurvītaḍiddaṇḍas tatkodaṇḍaghanāghanaḥ| sapṛṣaṅkaḥ praṇādena rājahaṃsān avivyadat_||260|| nagnānugenānūnāgnigunānenānugāninā| nūnaṃ nāgān nagenena gaganaṃ gāṃ nagānagān_||261||

dvyakṣaraḥ ||28||

śaraiḥ pūrayatā guptā vibhunā harivāhinī| vyasnuvānā diśas sarvāstarasainya suketunā||262|| samāraṇe samagrāse samagrāse samā raṇe| surāriṇā samānebhāsamāne bhāsurāriṇā||

tilakam_||

sa saṅgarāṅgane bhaṅgaparācīnamataṅgaje| araṅgaketunāraddha suramaṅgalagītinā||263|| dinādīnanodena nidānonena nādinā| nādi nānenanunude nūnaṃ nānaudanādinā||264||

yugalakam_|| dvyakṣaraḥ|| pādadyanta yamakaṃ ca||

tenānāyi pratisrotaḥ śaraughais timirāśibhiḥ| vāhinī visphuratkūlakuñjarājiḥ suparvaṇaḥ||265|| jaghāna ca vinighnan taṃ vinighnantaṃ sa bhāsuram_| sabhāsu rañjayannākaṃ jayannākampivigraham_||266|| durgaśālam ivārātiṃ sacchedakramaśīrṣakam_| kurvaṃs tat subhaṭān saṅkhye javādāpatato tha saḥ||267|| jujūre rājarājājirorujārjirujo rujan_| rarājājo rurūrjājūroje re rurunārjijat_||268||

yugalakam_|| dvyakṣaraḥ||

tatsenāyāḫ prahananaiś cetohāri suradviṣām_| raṇaṃ tadāsīt kṛtibhiḥ parītaṃ ratasannibham_||269|| niryāntyā jvālayā hetes sa bhayānakayāśritaḥ| divaukasāṃ dviṣadbhītyā sabhayā na kayāśritaḥ||270|| pratyastraśastrasandohayodhī yodhābhinaṃditaḥ| śikṣāviśeṣam akṣuṇṇaṃ darśayan nāhavāṅgane||271|| hārihārāhiraṃhohirāho raṃhorihā hareḥ| haro harahararoho roruhoruruho hahī||272||

tilakam_|| dvyakṣaraḥ||272||

tadā krūrabalopetaṃ rarāja bhaṭamaṇḍalam_| yudhi śauryācitāṃ vibhrallakṣmīṃ vṛṣṇikulopamām_273 samadānagajāmardī samadā nagajānataḥ| vairirājaparāmarṣī sa rarāja parāmayaḥ||

bhūṇībandhaḥ||274||

utsṛjya samaraṃ sārddham abhimānena dānavāḥ| amānto dikṣu bhūyastvād atha kāñcanabhūbhṛtaḥ||275|| durdāradordrudaraduddūrodāraradīradāḥ| duddārirodarā rudradarādadadire darīḥ || 276 ||

yugmaṃ dyakṣaraḥ||32||

avāmadakṣiṇasthena laṭataṭavartinā | vidviṣo kṣṇā dahannārātsyandanena raṇe bhraman_ || 277 || sakaiṭabhārau tatrājilālasaḥ savasau tadā | bali bhaumārkasacchāyaḥ sa kailāsavadābabhau||278||

yugalakam_|| asamañjasabandho gūḍhacaturthaḥ||

saṃvartakaghaṭāghoraghargharorjitaragarjitaiḥ| kṛte tadānīṃ saṅgrāme sahasā dānavādhipaiḥ||278|| sā ganāpakṣaye kṣmā ca sthāvarāviratātibhīḥ| bhītitāravirāvasthā ca kṣmaye kṣapaṇāgamāḥ||279||

anulomapratilomārdhaślokaḥ|| yugalakam_||

suravairicamū śliṣyanvidhūmā śleṣaśobhinā| locanajvalanenārād vapuṣā ca virājitaḥ||280|| yudhi yeyāyudhīyāyāṃ dhyeyādhyeyo dhiyādhidhūḥ| yodhādhāyī dhayo yodhyaṃ dhāyyādheyodhyayūyudhat_||281||

yugmaṃ dvyakṣaraḥ ||33||

sa mārgamargalādaṇḍo jayadvārasya vidviṣām_| avāptaśalabhacchāyaṃ saraiś cakre vihāyasaḥ|| 282 || tasmin kurvati tānvairinakre ṅkāropitāpadaḥ | yoddhais taddhanuṣas sehe na kreṅkāro pi tāpadaḥ || 283 || samprahāratalorvyā ca subhaṭaṃ suravidviṣaḥ | ninye na tarasā yogaṃ bhūmivardhanatāṅ gatam_ || 284 || kayā kukākukāyāyakākīkākokakākayā | kukaikaikikayā kaṃ yo kākī kāko kakākayā || 283 ||

dvyakṣaro yukpādayamakaś ca || 34 ||

praṇataṃ sa vibhus sabhrūmutsasarjakulo raṇe | himavānn iva sannāgavidārīracitasthitiḥ ||

tilakam_ || 286 ||

sosāsupipāsausī so pipāsaḥ sapāpasūḥ | sapaṃsāso sipāpāsī sopāpasas sapāpau supāt_ || 287 ||

dvyakṣaraḥ || 35 ||

satpuṅkhādṛḍhamuṣṭitvaṃ dadhadbhir mārgaṇāsibhiḥ| vibhinnacchinnahṛtkaṇṭhāc cakrire tadbhaṭair bhaṭāḥ||288|| kṛtakāmo tha gaurbhartā savyūḍhakamalāsanaḥ| bhūtidhāma paraṃ bheje śaṃbhuḥ śaṃbhur ivāparaḥ||289||

arthatrayavādī ||

dhatte manobhavākāraṃ karaṃ yaḥ sambharājitam_| kṣubhito bhuvanāpāye vīcimān iva durdhara||290|| savasāmavasevāsu sāsāvāsāsu sauvavāt_ suvāsosaḥ savāsevī vāsavaḥ savasāvasau||291||

dvyakṣaraḥ ||36||

varūthinīṣu samare daityarājakṣamābhṛtām_| vajrāhatibhir atyuccaiḥ śauryaśṛṅgaṇyaśātayat_||

tilakam_||

nanṛte nitarā susuratāṃ mūrtyā kābandhyā samarecakaiḥ| samaśreṇi vicakare kā vandhyā samare ca kaiḥ||293 tadā jina iva spaṣṭavajrāsanarucir mṛdhe| kṣamādharagurur daityaskandhamārāj jighāya saḥ||294|| dadhuṣī jaghanaṃ prāptaṃ kāñcīr avasanāthatām_ yasyāristrī daśāṃ nāpa kāñ cīravasanātha tām_||295|| sisaṅgrāmayiṣus tena daṣṭadantacchadaḥkrudhā| abhyaidabhyāgamā rambhāsaṃrambhādaśaniprabhaḥ||296||

yugmaṃ_ 296||

sauryānalaśikhājāle kośikasya hatāhini| nipete tena nirdṛṣṭa rsāratātāpanirdṛdham_||297||

śarabandhaḥ ||

suketor atha saṅgrāme karālakuṭilabhravaḥ pṛtanā bhūribhūreṇudhūsarādi sphuranty alam_||298|| nunnanānāghanaughena nighānaghaghanāghanā| ghanāghanena nāghāni nāghnānā nunnanighnanau||299||

dvyakṣaraḥ 37 yugalakam_||

lalāṭataṭagāṃ dṛṣṭiṃ dhūrjaṭer anukurvatī| sadānalakṣmā śuśubhe tat kuñjaraghaṭāraṇe||300|| saṃprahāre saparyastanānāśambāhulohitam_ vyadhādatanusaṃrambho nānāśam bahulo hitam_||301|| kapardīvāsurāmardī sa hālāhalavibhramaḥ| tadā sañjaghaṭe sārdhaṃ sarepāṇiḥ suketunā||302|| bibhradvapuḥ saraktaughavisraṃ sīrakṣato dayam_| tenāri sa rāgāṃsavisraṃsī rakṣatodayam_||303|| varāhalīlāñcitayā śriyā harir iśritaḥ| puṣpavarṣaiẖ kriyās tanvan samabhāvyata khecaraiḥ||304||

gūḍhakartṛkaḥ ||

yasyāmbhaḫ praṇato naiva narake saritām adhāt_ vibhinnadaityāṃ yaś caiko narakesaritām adhāt_||305 āpūrya daśanajyotsnāsaviśeṣavipāṇḍuram_ pāñcajanyaṃ navānmātābrahmastambhāntaraṃ raṇe||306|| sakākākīkasākī sau kaukasaiko kukākusū| sakāsūkais sa kesāsī sākaṃ sāsāsiko kasat_||307||

dvyakṣaraḥ ||38||

akṛtārikulakṣoda lambanā eva bāhavaḥ| ity avetya vyadhat tāsau raṇe rivakadanaṃ mahat_||308|| doṣṭi dṛṣṭiṃ dado pīne kaṃsahā yamatoraṇe| dviṣo hantum apaikṣiṣṭa kaṃ sahāyamato raṇe| śirobhir amarārīṇāṃ nārācacchinnakandharaiḥ| nipetivadbhis tasyājau sauryadrumaphalāyitam_||310|| sa sarārdikṣu dikṣepa sacakro ṣṭāsu rakṣitā| ¯¯¯ ¯¯nnavadi tenātha sa ca kroṣṭāsurakṣitā || 311 || vyāpārayan sasaṃrambhaṃ sa nandakaparasvadham_ saṅgrāmakānane senāṃ surāreḫ pattraśobhinī|| vallavo vālulilīlailallīlā vobalāvalim_| lulāva līvo lolavāṃl lavalī vālaloluvaḥ||313||

dvyakṣaraḥ ||

kaustubhāmbhoruhaṃ vakṣas sarasi dyotakesaram_| dadhal lakṣmīnivāsaikarāgeneva vipāṭalam_||314|| didevādividuddevā davada vadadaddivam_| vedavādavidāṃ vidvadā vedī devadīdivi||315||

dvyakṣaraḥ ||41||

tatsaṅgrāmasadasyārāṅgāndharvvaṃ ca kalevaram_ dhṛṣṭam āsādya tarasā kākī vairasyamānayat_||316|| baddhakakṣyo harir bhāsvadānano dīnatāraṇe| jahāvaricamūrnāgadānanodī natā raṇe||317|| mamatsaro vidhāyāsāsāsthāmanadhikasyanau| yuyutsusaṃyugetārasutārāvadhipau dviṣām_||318|| bhūtāvābhāvabhībhāvāvubhau bhauvāvabībhavat_| bhāvīva vibhavāveva bhāve vā vaibhave bhavan_ || 319 ||

dvyakṣaraḥ ||41||

saṅgrāmas tasya tābhyāṃ ca sārdhaṃ sa śaradurdhinaḥ| paryāyavijayotphullanetradevāsuro bhavat_||320|| dadhato pauruṣacchāyāmamṛṣātāntadaurjitau| tau yudhyamānau tenālamamṛṣātān tadaurjitau||321|| tayor gurūruniṣpeṣān madhukaiṭabhayor iva| patattriketanaṃ tuṣṭā tuṣṭāva surasaṃhatiḥ||322|| tadvarūthavatīṃ kopādvipadantakaras satām_| jaghānāsilatālūnadvipadantakaras sa tām_||323|| tatsaṅgrāmaṃ sasaṃrambhās surastrībhir vilokitāḥ| mṛtās svargāsino bhūrvan sajīvāś cābhaye bhaṭāḥ||324|| sabhāsāsu sabhāsāṃ sas sābhībhāsu sa saubhabhit_ sābhas sabhāsu bhūtāsī sāsibhāssu sabhāsu bhān_||325||

dvyakṣaraḥ ||43||

astūyata surais saṅkhye sañcariṣṇur anargalam_| saṃvādilakṣmaṇagranthas śakat taddhitatāṃ dadhat_||326|| abhraṣṭas saṃyuge rīṇām apāyayatanādadaḥ| rakṣaḥkulaṃ sa raktaugham apāyayata nādadaḥ || 327 || dalayan pṛtanāś śatro ruṣākrāntasanā mṛdhe| avāryavīryātiśaya so niruddhas tadābhavat_||328|| tena cakrābhighātena nighnatārer vinighnatā| kṛtā nānāhavakṛtā sādhvasaṃśritasādhvasam_||329|| sthagitākāśadikcakras sa mahāntaiḥ śarair dviṣām_ śirāṃsi pīvaracchedaskandacakrāṇy ajīharat_||330||

apaśabdābhāsaḥ||

kāvekovī kaviẖ kaṃva kekivaiko kokuvākuvāk_| kavikākukavo vīkāvāvikaṃ vāvivekavat_||331||

dvyakṣaraḥ ||43||

sa nihatya tato daityo yudhyamānāvasambhramam_ cacārā pralayoṣṇāṃśudurnirīkṣyavapū raṇe||332|| śuśubhe tena śaktena māninā yamatākṛtau| tatra dṛṣṭiṃ janaḥprītimānināya matākṛtau||333|| atha vyutnānasaṃskāras saṃskārāriva yaugajān_| babādhe vibudhān darpāt kālāntakamahāsuraḥ||334|| nijaghānorjitair bāṇai rajastamasito triṇā|| sutas so sya sunā nunno rajastamasi tottriṇā||335|| samavartipuradvāraparighaṃ mudgaraṃ javāt_|| udbhūrya ta¯¯rāhasti hastī kantum athābhyagāt_||336|| abhagnaprasaroddāmatarasādī pratāpibhiḥ| sainikais sa jaghānāṃsu tarasā dīpratāpibhiḥ||337|| abhāji nāya kenāreḥ pratikarmakṛtasthitiḥ| veśyeva dadhatī sainā sphuṭakaitavasāratām_||338|| sā vatkṣatiṃ dviṣāṃ tasmin na vācām antike sthitām_ | prāptaṃ yodhaṃ śivaughās sma na vācāmanti ke sthitām_ || 339 || tejasvimaṇḍalasyārātkurvannantardhimāhave | abhraṃṅkaṣaṃ vapuś śrīmānsa tadāstācalo bhavat_ || 340 | bibhratas sāṃyugīm uccair apare dhuram atra tām_| prāptāḫ prabhuṃbhyaẖ kiṃ kīrtter aparedhuramatratām_||341|| kṛtāntanagarīśālavalayaṃ cakritaṃ dhanuḥ|| dadhat tenātha yuyudhe jvālājihvas samatsaram_||342|| navautakanakanakacchāyās sacchadāś śīghrayāyinaḥ| tārkṣyeṇa sadṛṣās tasya sāyakā redhire raṇe||

niroṣṇyaḥ||343||

babhau tasya dvisas senā nighnatī vraścanādibhiḥ| sainyais sa janitāmarṣanighnatīvraś ca nādibhiḥ||344|| saptalokopasaṃhārā dṛṣṭasārās surāsuraiḥ| samare yudhyamāno sau nāliṅgyata jayaśriyā||345|| kakudī dakadūdo ko kūdakaukāẖ kadekakaḥ| kekādakakike dūka kukakākādike kukut_||346||

dvyakṣaraḥ ||44||

sapuraskāram akṣuṇṇaprasaraṃ samarāṅgaṇe| sā¯¯mbaramares sainyaṃ hāstikaṃ ca khagādhipaḥ||347|| vinihatya madāpānacañcurabhramarañ jayat_| patattracchāyayā tīkṣṇaṃ cañcurabhramarañjayat_||348|| kṛtāpasanas saṅgrāmasīmni dordarpato bhaṭaḥ| udāttatām eva dadhat kevalāṃ svarito bhavat_||349|| sthitārir yasya veṣeṇa kuśacīravatāpinā| jagle ca hariṇākrandakuśācīravatāpinā||350|| sphūrgyavatātha saṅgrāme yenāvamgi nirargalam_ vajraketumasau darpādarpitātanusambhratam_||351|| anekapāpaharaṇa vyagras sapadi vidviṣām_| praṇatānāṃ ca viśliṣṭabhavacārakapañjaraḥ||352|| sa kartāpsarasaṃ saṅkhye sajjahātismarakṣatām_| sajīvaṃ kiṃ dviṣāṃ sainyaṃ sajjahāti sma rakṣatām_||353|| daityādhipais sutīkṣṇaiś ca meghā¯rdṛḍhamuṣṭibhiḥ| nistriṃśair bādhyamāno pi na cakampe sthirasthitiḥ||354||

sa dāvair iva rdhenūnāṃ senānāṃ jvalitaiś śaraiḥ| sadā vairivadhenūnāṃ śaktiṃ bibhrad bhayaṃ dadhau||

ayugyamakam_

tadaivāsurayodhānāṃ hataśeṣātyuge yuṣām_| cakre hṛdi paraṃ no bhīḥ kurvatām abhayāñjalim_||355|| yad ayayāyī yuddo yaṃ deyadāyī diya dadat_| yad udāyādayādodu dudayāya dayā yayau||

dvyakṣaraḥ||46||

āpodadhāmabhis tasya sumanobhiẖ kṛtasthitiḥ| kabandhayogyā śuśubhe navaśoṣā raṇakṣatiḥ||357|| dviṣo raṇe parāmṛṣṭas sa tata kṣattriyāmayā| rāmasyeva kriyāsyāsīt satatakṣattriyāmayā || 358 || bhartus saṃpratipattīnāṃ smaraṃś ciram aviklavaḥ| saṃyugīṃ sahasā gṛṃyoddhuṃ naiva tatra kumārakaḥ||359||

gūḍhakriyākarmakartṛkaḥ||

tenāhatānāṃ saṅgrāme navame ghāsi tair asau| kravyakūṭaḥ kṣapāṭais tu navameghāsitair asau || 360 || paśyato yudhi tadroho garuḍānilabhāsutām_| mantharatvaṃ gates tatra kasya cetasi nāsphurat_||361|| jahāra pauruṣacchāyāṃ sa ca mūkāsuraṅ gatām_||362|| tārakākṣaṃ sa saṅgrāme śitaśalyaiś śilīmukhaiḥ| puñjīkṛta ivāśeṣalaukasaṃvarttapāvakaḥ||363|| yaśaś śayyāśayaś śaṃyuś śaśīśāśayaśāyyaśān_ yayuyyāyīśayā śaṃśoyeyo śāyāyīśāyayat_||364||

dvyakṣaraḥ ||47||

sa kāladamanasyātha yudhi nighnan varūthinīḥ| dadhadbhruvamivabhreje cakraṃ bhramitatārakaṃ||365|| taṃ surāṇḍajavītaṃ saṃpadam ujjvalām_ nijaghāna ca vidhyantaṃ vidhyantaṃ ca jagāma saḥ||366|| sa kṛṣāṇur ivoddīptiḫ prabhañjanasahāyatām_ dadhac chaktiṃ jvaladvetiṃ ditijānīkakānane||367|| pippodapādī dīpo pi pādādau dadadāpadam_| didīpe padado pādipādapaṃ dudadīdipat_||368||

dvyakṣaraḥ ||48||

varṇasthitimatīmathyāṃ dadhadrucirabhāsvarām_ giraṃ ca pādapacchāyāṃ śriyaś ca caturaśratāṃ||369|| samānāni samānāni sa seyati saseyati| sadāhāni sadāhānipalāni capalāni ca||370||

āvalibandhaḥ ||

pragalbhaṃ valgapānāni bhujādarpād atarpayat_| nikṛttārātikaṇṭhotthai rakṣāṃsi kṣatajāsavaiḥ||371||

utsṛjya vakṣaśśrīr yasya na parā cikuraṅ gatā|| dviṣām āsīd raṇas tasmin na parāci kuraṅgatā||372|| sabhindan viśikhais senā sapattrākṛtavāraṇaiḥ| raṇājirorvīmakhilāmamṛjocchalatā girau||373|| pīlūpalālpapālīpe lolālāpāṃlipippale| pālī pāpālapālopī līlāpī lulupo lipat_||

dvyakṣaraḥ ||374||

tārkṣyapakṣānilavyastasaratnaśikharotkaram_ samprahārarasārmātapādātonmūlitadrumam_|| savyadhatta tathādīrghastatrastamagamanyathā| tattaṭīẖ khecarās tyaktvā sūtrastamagamanyathā||375|| kṛtahomojjvalacchāyapattrabhaṅgātsuparvaṇaḥ| saukiraddadato bāṇān mayadānavaṃ vibhramam||376|| śarīrīśo śarīrāśīraṃśeśe śiśirāṃguruk_| śārairāśāś śarairāśa śūraśrīśraś śarāruśuḥ||377||

dvyakṣaraḥ ||50||

aṅge vaddhiguṇā śliṣṭā dhātavaḫ pratyayair iva| bhūpābhivyaktam anvītā vivavrur asurais surāḥ||378|| iti bhaṭabhrūkuṭīnāṃ kopanī panīyā kṛtibhir udasidhārāvārimattārimattā| dyuyuvatirataratnābhogasārāgasārād ajani marasampatsāsurāṇāṃ surāṇām_||379||

iti haravijaye mahākāvye cittrayuddhavarṇanorghāto nāma trayaścatvāriṃśas sargaḥ||